“Học thông qua chơi trong giáo dục mầm non Phần Lan” là chủ đề của tọa đàm, đồng thời cũng là tiêu đề của cuốn sách được Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội phối hợp với với Công ty Wise Consulting Finland Oy (WCF) tổ chức và ra mắt mới đây. Mục đích của toạ đàm nhằm cùng trao đổi, chia sẻ những kinh nghiệm về hiệu quả của việc học thông qua chơi trong giáo dục mầm non Phần Lan và thực hành một số hoạt động học thông qua chơi cho trẻ mầm non.
Toạ đàm cũng giới thiệu cuốn sách "Học thông qua chơi trong giáo dục mầm non Phần Lan" nhằm tan tỏa tư tưởng này trong các nhà trường. Đặc biệt buổi toạ đàm diễn ra sự chia sẻ, giao lưu với các chuyên gia giáo dục Phần Lan: Giáo sư Sara Sintonen (Đại học Turku Phần Lan), Thạc sỹ Anneleen Burmansson (20 năm kinh nghiệm dạy học, quản lý và đào tạo nhân sự tại các cơ sở mầm non Phần Lan), cùng các nhà sư phạm của WCF và chuyên gia giáo dục mầm non của Việt Nam.
Giáo dục mầm non nhằm mang lại những giá trị tốt đẹp cho trẻ em
Tại tọa đàm, PGS.TS Trần Thành Nam - Trường Đại học Giáo dục khẳng định vai trò của giáo dục sớm, tầm quan trọng của hoạt động vui chơi đối với sự phát triển toàn diện của trẻ, hy vọng các diễn giả và các chuyên gia sẽ đem đến những kinh nghiệm quý báu của giáo dục Phần Lan để các nhà quản lý có thể áp dụng, triển khai có hiệu quả trong giáo dục mầm non ở Việt Nam. Giáo dục mầm non Việt Nam đang bước vào thời kỳ phát triển mới, với nhiều bước tiến vượt bậc nhằm mang lại những giá trị tốt đẹp cho trẻ em Việt Nam và bắt kịp xu hướng với các nền giáo dục tiên tiến trên thế giới.
Khác với Việt Nam, Phần Lan đã từ lâu được biết đến với chất lượng giáo dục nổi tiếng toàn cầu. Phần Lan xếp thứ nhất về giáo dục mầm non (theo The Economist, 2012), xếp thứ nhất về giáo dục tiểu học (Diễn đàn kinh tế thế giới 2018), xếp thứ 3 về chỉ số quyền trẻ em (KidsRights Index 2022), xếp thứ 2 về giáo dục trong chỉ số thịnh vượng quốc gia (The Legatum Prosperity Index 2023), xếp thứ nhất về chỉ số giáo dục sẵn sàng cho tương lai (The Economist 2019) và là quốc gia hạnh phúc nhất thế giới 6 năm liền (UN World Happiness Report). Những thành tựu mà Phần Lan đạt được có sự đóng góp không nhỏ của giáo dục mầm non, cấp bậc đầu tiên của mọi hệ thống giáo dục.
Trẻ em Phần Lan đều có cơ hội học tập như nhau
Đại sứ Keijo Norvanto cho biết, giáo dục là sự nghiệp cả đời, có tác động to lớn đến sự phát triển của mỗi cá nhân và tiến trình phát triển văn minh của cả xã hội. Tại Phần Lan, cũng như bất kỳ quốc gia nào trên thế giới, việc chăm sóc và giáo dục trẻ luôn được cả xã hội quan tâm và thảo luận. Mỗi đứa trẻ sơ sinh Phần Lan sẽ được trao tặng một Chiếc hộp sơ sinh (Baby Box) của chính phủ, không phân biệt giàu nghèo. Khi cha mẹ trẻ quay trở lại với bộn bề công việc, họ yên tâm gửi gắm con ở các “trung tâm chăm sóc và giáo dục trẻ” trong khung giờ hành chính.
Các chuyên gia giáo dục đã chia sẻ về giáo dục mầm non ở Phần Lan và khẳng định, đất nước này luôn tạo điều kiện để đảm bảo mọi trẻ em dưới 7 tuổi ở nước này được đến trường mầm non theo quy định của pháp luật, không bị cản trở bởi khả năng kinh tế của gia đình. Tại Phần Lan, chương trình học mầm non về cơ bản là miễn phí. Do vậy, tại đất nước Bắc Âu này, trẻ em, không phân biệt hoàn cảnh giàu nghèo, đều có cơ hội được học ở trường mầm non chất lượng cao. Chính phủ sẽ hỗ trợ về mặt tài chính cho phụ huynh.
Giáo viên ở Phần Lan được đào tạo nghiêm cẩn, có hiểu biết khoa học giáo dục, họ luôn luôn vui vẻ và có thể ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin trong các hoạt động dạy học hàng ngày. Tại Phần Lan, giáo viên được tự chủ trong việc quyết định nội dung bài học và cách thức vận hành lớp học của mình. Chính nhờ có sự tin tưởng này, cuộc sống của giáo viên Phần Lan màu sắc và hạnh phúc hơn rất nhiều.
Các nhà giáo dục của Phần Lan nói về cách giáo dục hướng đến tôn trọng quyền và con đường phát triển riêng của mỗi đứa trẻ, cách trẻ em học tập thông qua vui chơi, cách kết hợp giữa giáo dục và chăm sóc, cách tạo ra một môi trường giáo dục hòa nhập cho mọi đứa trẻ, tình yêu với thiên nhiên và sự công bằng trong giáo dục. Khung chương trình giáo dục mầm non tại Phần Lan không đưa ra các yêu cầu cụ thể về chuẩn đầu ra và cách triển khai chương trình. Các nhà giáo dục dành rất nhiều thời gian để nói về triết lý giáo dục, quan điểm về việc dạy và học, về quyền và giá trị của mỗi đứa trẻ. Chất lượng giáo dục và chăm sóc trẻ ở tuổi mầm non là tiền đề vững vàng cho chất lượng giáo dục ở cấp cao hơn và giáo dục trọn đời.
Trẻ em Phần Lan được học để là trẻ em, được tạo cơ hội cho trẻ được thực hành, trải nghiệm, và thúc đẩy quá trình chơi của trẻ, chúng sẽ được dạy rằng, sai lầm là một điều tự nhiên, không phải lỗi lầm, sau mỗi sai lầm sẽ học được thêm rất nhiều điều. Trẻ em thấy vui vẻ khi học trong một môi trường truyền cảm hứng, trẻ sẽ thấy vui khi thấy an toàn trong môi trường học tập, khi được đánh giá cao mình là ai. Mỗi trẻ em là một cá thể riêng biệt và các em đáng được tôn trọng. Các nguyên tắc học vui vẻ qua chơi: trẻ cảm thấy an toàn; môi trường truyền cảm hứng; trẻ được đánh giá và tôn trọng; thất bại cũng vui; trẻ yêu điều mình làm; trẻ tiếp cận tri thức - trải nghiệm theo cách của mình…
TD