Nhật Bản không phải là quốc gia duy nhất mà Việt Nam có thể học hỏi về năng suất. Tuy nhiên, Nhật Bản là hình mẫu tuyệt vời trong cải thiện năng suất (đặc biệt trong sản xuất), có nhiều kinh nghiệm trong việc chuyển giao một cách hệ thống những phương pháp của họ tới những quốc gia khác. Hơn thế nữa, Chính phủ Nhật Bản và các doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) của Nhật Bản tại Việt Nam đã thể hiện sự sẵn sàng tiếp tục hợp tác với Việt Nam cho mục đích công nghiệp. Bài viết đề xuất Việt Nam nên áp dụng chính sách năng suất của Nhật Bản một cách mạnh mẽ và nhất quán, đặc biệt là trong tổ chức bộ máy và kinh nghiệm xây dựng và thúc đẩy một phong trào năng suất quốc gia (PTNSQG) hữu hiệu.
“Định vị lại Việt Nam trong bối cảnh biến động toàn cầu” là chủ đề của Báo cáo thường niên kinh tế Việt Nam 2021 do Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) và Viện Friedrich Naumann tại Việt Nam công bố tại hội thảo trực tuyến diễn ra ngày 29/7/2021. Một trong những nội dung của Báo cáo thường niên kinh tế Việt Nam năm 2021 là phân tích bối cảnh mới với những cơ hội và thách thức đối với Việt Nam; từ đó đưa ra các giải pháp nhằm “định vị lại Việt Nam”.
Ngày 26/02/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 279/QĐ-TTg về việc phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch mạng lưới tổ chức khoa học và công nghệ (KH&CN) công lập thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, nhằm cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về định hướng phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Là một nhà khoa học, nhà quản lý lâu năm, thông qua bài viết này, GS.TS Hồ Sĩ Thoảng1 chia sẻ những trăn trở của mình về hệ thống tổ chức KH&CN công lập - đối tượng sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp của chính sách trong thời gian tới.
Trên cơ sở thu thập một cách có hệ thống các bằng chứng liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI) từ các nghiên cứu và tài liệu hiện có trên thế giới, các tác giả đề xuất xây dựng “Hệ sinh AI” cho Việt Nam ở mức độ sơ khởi, bao gồm 5 trụ cột cốt lõi và liên kết chặt chẽ với nhau: Trụ cột 1 - Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo toàn cầu; Trụ cột 2 - Nền kinh tế; Trụ cột 3 - Hệ thống tài chính; Trụ cột 4 - Doanh nghiệp và đội ngũ nhân sự (Tài chính, Tiếp thị và Quản lý); và Trụ cột 5 - Các vấn đề liên quan đến xã hội và đạo đức. Đồng thời, các tác giả cũng đưa ra những khuyến nghị cho Việt Nam trong việc phát triển các điều luật về AI, như: sự hợp tác giữa các bên liên quan, trách nhiệm kỹ thuật số của doanh nghiệp, mô hình AI tuân thủ tính đạo đức, và quản trị AI phân tầng.
Sự xuất hiện của tiền điện tử pháp định sẽ dẫn đến sự đổi mới hoàn toàn trong phương thức thanh toán, đem lại nhiều lợi thế trong quản lý tiền tệ của nhà nước. Những lợi thế này được thể hiện qua sự tiến bộ của chức năng phát hành và thanh toán, góp phần thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế. Tiền điện tử pháp định còn là một đối trọng xứng tầm với những đồng tiền điện tử tự phát. Do đó, việc xây dựng chính sách về tiền điện tử pháp định ở Việt Nam là cần thiết để bắt kịp xu thế chung của thế giới.
Khu vực doanh nghiệp (DN), nhất là khu vực DN nhỏ và vừa có vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia. Tuy nhiên, trong các báo cáo điều tra về hoạt động DN cho thấy, khu vực DN này đang gặp nhiều rào cản so với các DN có quy mô lớn. Một trong những rào cản lớn nhất mà các DN nhỏ và vừa đối diện đó là tiếp cận tài chính, tiền tệ. Có thể thấy, tiếp cận tài chính được xem là yếu tố ảnh hưởng đến tăng trưởng, năng suất, đầu tư cũng như hiệu quả hoạt động tài chính của DN, do đó, những rào cản về mặt tài chính - tiền tệ (bao gồm, cả cấp độ vi mô và vĩ mô) có tác động tiêu cực lên sự phát triển của DN. Trước tình hình trên, các chuyên gia thuộc Trường Đại học Kinh tế quốc dân đã đề xuất các giải pháp nhằm tháo gỡ rào cản tài chính tiền tệ đối với các DN Việt Nam thông qua đề tài “Các rào cản tài chính, tiền tệ đối với sự phát triển doanh nghiệp Việt Nam: Thực trạng, những vấn đề đặt ra và giải pháp khắc phục”, mã số KX.01.18/16-20.
Việt Nam đã và đang phải đối mặt với không ít thách thức trong vấn đề đảm bảo an ninh năng lượng. Điều này đòi hỏi cần có những giải pháp trước mắt và lâu dài nhằm đảm bảo, chủ động nguồn năng lượng cho phát triển kinh tế - xã hội.
Đánh giá được thực chất hiệu quả, từ đó tìm giải pháp nâng cao hiệu quả của đầu tư nhà nước cho dịch vụ y tế là một trong những mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài cấp quốc gia: “Đánh giá mô hình và hiệu quả đầu tư của Nhà nước cho dịch vụ công thiết yếu trong thời gian qua và đề xuất mô hình, giải pháp nâng cao hiệu quả đầu tư của Nhà nước cho dịch vụ công thiết yếu đến năm 2025, tầm nhìn 2035”, mã số KX.01.14/16-20 do PGS.TS Nguyễn Vĩnh Thanh - Học viện Chính trị Khu vực 1 làm chủ nhiệm.
Mạng lưới đầu tư thiên thần (ĐTTT) đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguồn vốn và đồng hành cùng các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (ĐMST) ở giai đoạn đầu. Bài viết phân tích thực trạng ĐTTT trên thế giới và ở Việt Nam, qua đó đề xuất một số giải pháp phát triển mạng lưới các nhà ĐTTT đối với khởi nghiệp ĐMST trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (CMCN 4.0) tại Việt Nam trong thời gian tới.
Chiều ngày 21/7/2021, Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) thuộc Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội đã tổ chức công bố Báo cáo kinh tế vĩ mô Việt Nam quý 2 và 6 tháng đầu năm 2021 dưới hình thức trực tuyến. Báo cáo đã đưa ra 3 kịch bản cho kinh tế Việt Nam năm 2021: 1) Kịch bản cơ sở, 2) Kịch bản thuận lợi và 3) Kịch bản bất lợi.