Thành tựu nổi bật
TSKH Phan Xuân Dũng - Chủ tịch VUSTA báo cáo tại buổi làm việc.
Báo cáo tại buổi làm việc, TSKH Phan Xuân Dũng - Chủ tịch VUSTA cho biết, trong 3 năm vừa qua, Đảng đoàn, Đoàn Chủ tịch đã đặc biệt chú trọng việc xây dựng hành lang pháp lý cho hoạt động của VUSTA. Từ năm 2022-2024, VUSTA đã sửa đổi, ban hành 21 văn bản. Đặc biệt, công tác tư vấn phản biện và giám định xã hội đã đạt được hiệu quả cao, nhiều dự án quan trọng của đất nước có sự tham gia của VUSTA.
Cụ thể, năm 2021, VUSTA đã tổ chức góp ý 03 dự thảo quy hoạch đường bộ, đường sắt, và mạng lưới cảng hàng không và sân bay quốc tế thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2045. Đồng thời, tham gia góp ý Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi); Tổ chức Hội nghị lấy ý kiến của trí thức KH&CN trước kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, trên cơ sở đó, đã xây dựng báo cáo tổng hợp gửi Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và một số cơ quan liên quan về những nội dung quan trọng và những vấn đề mà trí thức quan tâm.
Bên cạnh đó, VUSTA cũng đã tích cực đóng góp ý kiến tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 06/08/2008 của Ban chấp hành Trung ương khóa X về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; Tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW, ngày 4/11/2013, Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo; Nghị quyết số 20-NQ/TW, ngày 01/11/2012, Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) Về phát triển KH&CN phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa …
Đặc biệt, hoạt động KH&CN đã đổi mới mạnh mẽ và đạt hiệu quả cao, các tổ chức KH&CN thuộc VUSTA đã tích cực tham gia vào việc xã hội hóa các hoạt động KH&CN, giáo dục và đào tạo, y tế, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, phát triển cộng đồng và xóa đói giảm nghèo… Đã thu hút hàng trăm triệu USD từ các tổ chức quốc tế và hàng nghìn tỷ đồng từ các tổ chức, doanh nghiệp trong nước triển khai hàng nghìn dự án, góp phần đáng kể vào việc phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương, đặc biệt là vùng sâu vùng xa, vùng đồng bào dân tộc ít người.
Tại buổi làm việc, TSKH Phan Xuân Dũng cũng đã nêu ra những thách thức hiện VUSTA đang gặp phải, qua đó đề xuất một số kiến nghị để VUSTA trở thành tổ chức vững mạnh và hoạt động có hiệu quả hơn của trí thức KH&CN.
Tạo dựng một “mái nhà KH&CN” vững mạnh, phát triển
Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Hồng Thái phát biểu tại buổi làm việc.
Tham dự và phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Hồng Thái cho biết: VUSTA có vai trò quan trọng, là hạt nhân kết nối hệ sinh thái KH&CN, kết nối trí thức giữa các thế hệ với nhau. Thứ trưởng Trần Hồng Thái mong muốn, VUSTA cùng thảo luận đặt hàng nhóm nghiên cứu, khoán sản phẩm, đề xuất giải pháp chuyển đổi nhằm tháo gỡ khó khăn về tài chính, kết nối các hệ sinh thái KH&CN; tiếp tục là cầu nối giữa Bộ KH&CN, các đơn vị từ trung ương đến địa phương, các nhà khoa học, doanh nghiệp và người dân tạo nên một “mái nhà KH&CN” vững mạnh, phát triển.
Cũng theo Thứ trưởng Trần Hồng Thái, Dự thảo Chiến lược quốc gia phát triển đội ngũ trí thức đến năm 2030 được Thủ tướng giao Bộ KH&CN chủ trì nghiên cứu xây dựng từ năm 2022, đến nay đã được lấy ý kiến các bộ, ngành. Chiến lược được kỳ vọng sẽ đề xuất nhiệm vụ và giải pháp đột phá nhằm tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, khắc phục hạn chế, đồng thời tận dụng những cơ hội và điều kiện thuận lợi sẵn có, chủ động đối mặt với những thách thức đặt ra đối với đội ngũ trí thức Việt Nam. Qua đó, phát huy sức mạnh của đội ngũ trí thức trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, góp phần thực hiện thành công Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2030.
Tại buổi làm việc, các đại biểu cũng đã đánh giá, phân tích về quá trình quán triệt, triển khai thực hiện nghị quyết của Đảng liên quan đến lĩnh vực KH&CN, những đóng góp của các nhà khoa học thuộc VUSTA trong thực hiện công tác này. Các đại biểu cũng đã đưa ra một số kiến nghị, đề xuất từ thực tiễn hoạt động của các đơn vị để góp ý cho Đảng, Nhà nước nhằm thực hiện tốt hơn nữa công tác nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ trong tình hình mới.
Xây dựng đội ngũ trí thức vững mạnh là bồi đắp "nguyên khí quốc gia"
Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa phát biểu kết luận buổi làm việc
Phát biểu kết luận buổi làm việc, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa - Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương biểu dương, đánh giá cao những kết quả to lớn VUSTA đạt được trong thời gian qua. VUSTA ngày càng khẳng định vị trí, vai trò quan trọng đối với phát triển đội ngũ trí thức KH&CN, thực hiện tốt vai trò là cầu nối giữa các hội thành viên với các cơ quan của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam để vận động, tập hợp trí thức KH&CN trong và ngoài nước vì sự nghiệp của Đảng, của nhân dân và đất nước.
Nội dung và phương thức hoạt động của VUSTA có sự đổi mới, cải tiến, đa dạng và phong phú, có sức lan tỏa trong cả nước. Hoạt động tư vấn, phản biện, phổ biến kiến thức đã có nhiều đóng góp quan trọng trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước, bảo vệ Tổ quốc, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân...
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa cũng chỉ ra những hạn chế, bất cập như: chất lượng và hiệu quả hoạt động ở một số bộ phận vẫn chưa cao; chưa tập hợp, thu hút được nhiều trí thức trẻ, trí thức trong các doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học và trí thức là người Việt Nam ở nước ngoài tham gia hoạt động của Hội; thiếu cơ chế để các hội tham gia một cách chủ động, tích cực hơn nữa trong việc nghiên cứu, ứng dụng và phổ biến kiến thức KH&CN, tư vấn, phản biện và giám định xã hội; một số hội ngành chưa phát huy được vai trò là nòng cốt trong việc tổ chức các phong trào quần chúng tiến quân vào khoa học, kỹ thuật; vẫn còn có một số tổ chức KH&CN trực thuộc vi phạm pháp luật, đã bị các cơ quan chức năng xử lý. Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị VUSTA quan tâm thực hiện tốt một số nội dung:
Thứ nhất, quán triệt và triển khai thực hiện tốt Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIII về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức; về công nghiệp hóa, hiện đại hóa; về phát triển khoa học và công nghệ và đổi mới sáng tạo; về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới...
Thứ hai, đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức hoạt động của VUSTA và các hội thành viên, theo tinh thần Nghị quyết số 45-NQ/TW và những định hướng chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (trong Bài phát biểu tại Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp mặt đội ngũ trí thức và 40 năm Ngày thành lập VUSTA, ngày 24/03/2023)…
Thứ ba, đặc biệt coi trọng công tác thu hút, tập hợp, đoàn kết trí thức, nhất là trí thức trẻ, trí thức là người Việt Nam ở nước ngoài, phát triển tổ chức, phát triển hội viên, làm cầu nối vững chắc giữa Đảng, Nhà nước, hệ thống chính trị với đội ngũ trí thức. VUSTA vừa đóng vai trò đại diện cho quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của hội viên, đồng thời, đóng vai trò là địa chỉ để hội viên, nhất là đội ngũ trí thức gửi gắm niềm tin, thể hiện trách nhiệm, nghĩa vụ, bổn phận đối với Đảng và Nhà nước.
Thứ tư, tăng cường công tác xây dựng Đảng, nhất là về chính trị, tư tưởng, đạo đức trong Đảng đoàn Liên hiệp Hội và các hội thành viên. Xây dựng tổ chức đảng vững mạnh trong các hội trí thức, đóng vai trò nòng cốt chính trị trong hoạt động của hội. Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Phát huy tính tiên phong, gương mẫu, nêu gương toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ lãnh đạo ở Trung ương. Làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức nghề nghiệp đối với đội ngũ trí thức. Chú trọng công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Kịp thời nắm bắt, phản ánh và xử lý thỏa đáng tâm tư, ý chí, nguyện vọng của đội ngũ trí thức. Quan tâm phát triển đảng viên trong đội ngũ trí thức trẻ.
Thứ năm, đẩy mạnh các hoạt động phối hợp công tác giữa VUSTA với Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ KH&CN, Bộ Thông tin và Truyền thông, 2 Viện hàn lâm, 2 đại học quốc gia và các cơ quan chức năng trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ, điều lệ, quy chế của VUSTA và các hội thành viên.
Thứ sáu, khẩn trương tiến hành tổng kết, đánh giá bảo đảm thật sự khách quan, toàn diện, khoa học về việc thực hiện các văn bản của Đảng và Nhà nước có liên quan đến VUSTA. Trên cơ sở đó, đề xuất những kiến nghị về mô hình tổ chức và hoạt động của VUSTA trong nhiệm kỳ mới, phù hợp với tình hình mới và các yêu cầu, nhiệm vụ được Đảng và Nhà nước giao.
PT