Mục tiêu, yêu cầu và đối tượng áp dụng
Mục tiêu hướng đến của Bộ Chỉ số đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí là: i) làm công cụ, thước đo đánh giá mức độ sẵn sàng, mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí của các cơ quan báo chí trên phạm vi cả nước; ii) đánh giá rộng rãi các cơ quan báo chí trên toàn quốc nhằm giúp từng cơ quan báo chí xác định được mình đang ở giai đoạn nào trong quá trình chuyển đổi số, từ đó có lộ trình, kế hoạch, giải pháp chuyển đổi số phù hợp, giúp cơ quan báo chí phát triển nhanh, mạnh hơn; iii) làm căn cứ để tạo lập được cơ sở dữ liệu chuyển đổi số báo chí với các thông tin, số liệu xác thực nhằm giúp các cơ quan, đơn vị chức năng quản lý nhà nước về báo chí nhìn thấy bức tranh toàn cảnh; đưa ra các giải pháp thiết thực nhằm thúc đẩy chuyển đổi số báo chí, đồng thời có thêm công cụ đánh giá hiệu quả triển khai các chương trình, kế hoạch hỗ trợ chuyển đổi số báo chí trên phạm vi toàn quốc.
Bộ Chỉ số đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí đáp ứng được yêu cầu: bảo đảm khả thi, phù hợp để đánh giá thực chất, khách quan hiện trạng chuyển đổi số báo chí Việt Nam; có tính mở và được cập nhật, phát triển phù hợp với thực tiễn; có khả năng để hình thành được Hệ thống kỹ thuật làm công cụ, phương tiện áp dụng Bộ Chỉ số đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí của các cơ quan báo chí nhằm đánh giá, theo dõi quá trình chuyển đổi số cho từng cơ quan báo chí, đồng thời hỗ trợ thông tin, cung cấp bức tranh cập nhật về chuyển đổi số báo chí Việt Nam.
Bộ Chỉ số đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí được áp dụng cho tất cả các cơ quan báo chí trên cả nước.
Cấu trúc của Bộ Chỉ số
Mô hình đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số của các cơ quan báo chí, bao gồm một bảng các chỉ số với 5 trụ cột: (1) Chiến lược; (2) Hạ tầng số, nền tảng số và an toàn thông tin; (3) Sự đồng nhất về tổ chức và chuyên môn; (4) Độc giả, khán giả, thính giả; (5) Mức độ ứng dụng công nghệ số. Trong mỗi trụ cột có các chỉ số thành phần, trong mỗi chỉ số thành phần có các tiêu chí (10 chỉ số thành phần và 42 tiêu chí). Trụ cột Chiến lược gồm 02 chỉ số thành phần: Chỉ số chiến lược/kế hoạch/chương trình (3 tiêu chí); Chỉ số tài chính (3 tiêu chí). Trụ cột Hạ tầng số, nền tảng số và an toàn thông tin gồm 03 chỉ số thành phần: Chỉ số Hạ tầng số (2 tiêu chí); Chỉ số nền tảng số (11 tiêu chí); Chỉ số an toàn thông tin (6 tiêu chí). Trụ cột Sự đồng nhất về tổ chức và chuyên môn có 02 chỉ số thành phần: Chỉ số Sự đồng nhất về tổ chức (3 tiêu chí); Chỉ số Sự đồng nhất về chuyên môn (4 tiêu chí). Trụ cột Độc giả, khán giả, thính giả gồm 02 chỉ số thành phần: Chỉ số Quản lý trải nghiệm của độc giả, khán giả, thính giả (3 tiêu chí); Chỉ số Trải nghiệm của độc giả, khán giả, thính giả (4 tiêu chí). Trụ cột Mức độ ứng dụng công nghệ số gồm 01 chỉ số thành phần (03 tiêu chí).
Mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí của các cơ quan báo chí sẽ được xác định căn cứ vào tổng điểm đạt được của 5 trụ cột và được xếp loại như sau: Mức 1: dưới 50 điểm (mức Yếu); Mức 2: từ 50 đến dưới 60 điểm (mức Trung bình); Mức 3: từ 60 đến dưới 70 điểm (mức Khá); Mức 4: từ 70 đến 80 điểm (mức Tốt); Mức 5: trên 80 điểm (mức Xuất sắc). Tổng thang điểm đánh giá đạt tối đa của chỉ số đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí của các cơ quan báo chí là 100 điểm, trong đó thang điểm tối đa của các trụ cột như sau: Chiến lược: 18 điểm; Hạ tầng số, nền tảng số và an toàn thông tin: 24 điểm; Sự đồng nhất về tổ chức và chuyên môn: 20 điểm; Độc giả, khán giả, thính giả: 23 điểm; Mức độ ứng dụng công nghệ số: 15 điểm
Việc đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí của các cơ quan báo chí trước hết được thực hiện theo từng tiêu chí, sau đó tính theo từng chỉ số thành phần/trụ cột. Mỗi trụ cột/chỉ số thành phần sẽ có các tiêu chí và điểm tối đa tương ứng của tiêu chí.
Đánh giá và công bố xếp hạng
Với các chỉ số thành phần do cơ quan báo chí cung cấp số liệu, cơ quan báo chí đó sẽ đồng thời tự theo dõi, đánh giá và cho điểm kết quả mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí của đơn vị theo các trụ cột/chỉ số thành phần của Bộ Chỉ số đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí; và theo hướng dẫn của Bộ TT&TT. Điểm do cơ quan báo chí tự đánh giá được cơ quan báo chí đăng ký và đăng nhập tài khoản tại Cổng thông tin điện tử của Trung tâm Hỗ trợ chuyển đổi số báo chí (https://pdt.gov.vn) để sử dụng phần mềm công cụ đánh giá và thực hiện đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí cho cơ quan báo chí được đánh giá.
Số liệu báo cáo, đánh giá của cơ quan báo chí theo từng trụ cột/chỉ số thành phần sẽ do cơ quan báo chí nhập vào phần mềm và được tự động tính toán điểm số. Điểm số này được tự động thay đổi liên tục theo kỳ cập nhật số liệu. Cơ quan báo chí có thể theo dõi được thay đổi điểm số của mình mỗi khi có số liệu mới của các chỉ số thành phần đánh giá được cập nhật vào phần mềm.
Để đảm bảo tính toàn diện, khách quan, việc đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí được Bộ TT&TT ủy quyền cho Cục Báo chí chủ trì, phối hợp với các cơ quan chức năng rà soát, thu thập số liệu và đối chiếu số liệu các cơ quan báo chí cung cấp để thực hiện thẩm định, đánh giá mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí của các cơ quan báo chí dựa trên kết quả tự đánh giá của các cơ quan báo chí. Căn cứ theo kết quả thẩm định, điểm đánh giá từng tiêu chí của cơ quan báo chí có thể được điều chỉnh. Đối với các tiêu chí do các cơ quan báo chí cung cấp số liệu để đánh giá, nếu cơ quan báo chí không cung cấp được thông tin, số liệu báo cáo đối với tiêu chí nào thì giá trị điểm đối với tiêu chí tương ứng đó sẽ có thể bị chấm là 0 điểm.
Cơ quan báo chí sau khi đã được thẩm định, đánh giá sẽ được Bộ TT&TT cấp Chứng nhận mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí và được sử dụng Chứng nhận này để quảng cáo thương hiệu cũng như đăng ký tham gia các chương trình chuyển đổi số báo chí và các đề án chuyển đổi số của cơ quan nhà nước. Việc công bố xếp hạng mức độ trưởng thành Chuyển đổi số báo chí do Bộ TT&TT thực hiện và công bố hằng năm. Kết quả đánh giá, xếp hạng được công bố công khai trên Cổng thông tin điện tử của Bộ TT&TT (https://mic.gov.vn) và Cổng thông tin Trung tâm Hỗ trợ chuyển đổi số báo chí (https://pdt.gov.vn).
Vũ Hưng