Nhiều công nghệ và vật liệu mới đã được ứng dụng
Theo đại diện Phòng Khoa học công nghệ, Môi trường và Hợp tác quốc tế (Cục Đường bộ Việt Nam), những năm gần đây, công tác ứng dụng công nghệ mới, vật liệu mới trong xây dựng và bảo trì đường bộ của Cục Đường bộ Việt Nam đã đạt được hiệu quả cao về mặt kinh tế, kỹ thuật và môi trường, góp phần đa dạng hóa các giải pháp kỹ thuật mới (bên cạnh các giải pháp kỹ thuật truyền thống) cho từng hạng mục, dự án cụ thể. Điển hình như liên quan đến xây dựng và bảo trì kết cấu áo đường, nổi bật có các công nghệ như: công nghệ cào bóc tái chế nguội tại chỗ, giúp tận dụng vật liệu mặt đường cũ, tiết kiệm tài nguyên, giảm phát thải, thân thiện với môi trường; công nghệ bê tông nhựa tái chế nóng; công nghệ bê tông nhựa ấm; công nghệ lớp phủ mỏng Microsurfacing trong bảo trì dự phòng mặt đường, giúp kéo dài tuổi thọ mặt đường. Bên cạnh đó, các công nghệ mặt đường bán mềm áp dụng tại nút giao có nhiều xe tải nặng, các bến, bãi đỗ xe, bến cảng container và công nghệ vá sửa khẩn cấp ổ gà, lún lõm mặt đường trong mùa mưa bão bằng bê tông nhựa nguội phản ứng nước để đảm bảo giao thông. Một số vật liệu mới đã được ứng dụng vào xây dựng và bảo trì đường bộ tại Việt nam như vật liệu nhũ tương nhựa đường a xít, vật liệu phụ gia tăng cường dính bám đá nhựa trong sản xuất bê tông nhựa, phụ gia tăng cường tính năng của bê tông nhựa chống hằn lún vệt bánh xe.
Liên quan đến bảo vệ mái dốc (taluy) đường bộ nổi bật phải kể đến các giải pháp công nghệ như lưới thép cường độ cao lắp đặt trên các mái dốc ta luy đá phong hoá; lưới thép xoắn kép có hoặc không gia cường cáp thép dùng để gia cố ổn định bề mặt mái dốc, chống đá lở, đá rơi; công nghệ neo đất SEEE bảo vệ, phòng chống sụt trượt sâu các mái dốc (đã thí điểm tại đường dẫn cầu Bãi Cháy, Quốc lộ 18, tỉnh Quảng Ninh); vật liệu NEOWEB (khung nhựa HDPE chứa đất) để gia cố mái taluy...
Ông Nguyễn Văn Trường - đại diện Công ty Cổ phần JIVC, đơn vị phân phối độc quyền sản phẩm NEOWEB) cho biết, NEOWEB là hệ thống các rải ô ngăn hình dạng tổ ong được liên kết với nhau tạo thành các tấm có kích thước lớn. Vật liệu chế tạo là Nano Polymeric Alloy với độ bền hơn 100 năm và được nhà sản xuất bảo hành trên 30 năm. Vật liệu này có khả năng chống lại tác động của môi trường, sự xâm thực của nước mặn, tia UV... Hiện nay, công nghệ này đã được áp dụng tại Việt Nam ở một số công trình như gia cố đường cho xe tải khai thác quặng tại Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam...
Liên quan đến an toàn đường bộ, các công nghệ mới, vật liệu mới đã được ứng dụng hiệu quả như: lan can phòng hộ con xoay, lan can tường lốp lắp đặt tại các đoạn đường cong, khu vực đèo dốc để giảm thiểu tai nạn giao thông; băng dán định hình dán trên bề mặt đường mới...
Tăng cường ứng dụng vào thực tiễn
Mặc dù các công nghệ mới, vật liệu mới đã và đang từng bước khẳng định hiệu quả kinh tế, kỹ thuật… tuy nhiên, việc triển khai ứng dụng các công nghệ mới, vật liệu mới vẫn chưa được các chủ đầu tư, đơn vị tư vấn quan tâm do việc áp dụng phải mất thời gian và tâm lý còn e ngại so với những giải pháp kỹ thuật truyền thống. Bên cạnh đó, các đơn vị quản lý nhà nước cũng chưa có cơ chế hiệu quả để hỗ trợ, khuyến khích đầu tư đổi mới công nghệ do cần sự đầu tư lớn cho dây chuyền thiết bị, công nghệ và nguồn nhân lực. Việc chưa có hướng dẫn đồng bộ về việc triển khai thí điểm, ứng dụng công nghệ mới, vật liệu mới; việc xây dựng các tiêu chuẩn kỹ thuật, định mức kỹ thuật chưa cụ thể… là nguyên nhân khiến việc ứng dụng các công nghệ mới và vật liệu mới vào thực tiễn gặp khó khăn.
Tại hội thảo, các doanh nghiệp kiến nghị các cơ quan quản lý, chủ đầu tư tạo điều kiện để có sản lượng duy trì công nghệ, mang lại lợi ích cho ngành, địa phương và xã hội. Đồng thời, phải có cơ chế hiệu quả hơn trong áp dụng công nghệ mới trong việc đấu thầu, thi công, kiến nghị được chấp thuận giải pháp có hiệu quả hơn so với hồ sơ thiết kế. Cùng đó, doanh nghiệp kiến nghị cơ quan quản lý tạo điều kiện để chia sẻ thông tin về công nghệ, tư vấn giải pháp, hỗ trợ tư vấn, triển khai chi tiết các nhiệm vụ.
Ông Nguyễn Xuân Cường - Cục trưởng Cục Đường bộ Việt Nam khẳng định, việc ứng dụng máy móc công nghệ mới để nâng cao hiệu quả bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông nói chung và hạ tầng đường bộ nói riêng là cực kỳ cần thiết. Việc làm này sẽ nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả quản lý, sử dụng các nguồn lực trong công tác quản lý, vận hành khai thác, bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông, đặc biệt là đường bộ, lĩnh vực “xương sống” của ngành giao thông vận tải. Cục trưởng Cục Đường bộ Việt Nam cũng bày tỏ sự đồng cảm trước những vất vả, khó khăn của các nhà đầu tư khi phải đầu tư máy móc, thiết bị để áp dụng công nghệ mới, vật liệu mới nhưng khả năng thu hồi vốn, khấu hao gặp khó khăn.
Ông Nguyễn Xuân Cường chia sẻ, để đẩy mạnh việc áp dụng công nghệ mới, vật liệu mới vào thực tiễn, các doanh nghiệp cần chia các nhóm công nghệ theo hướng đã có tiêu chuẩn, định mức; nhóm ứng dụng rồi nhưng còn thiếu tiêu chuẩn, định mức để đề xuất Bộ Giao thông Vận tải nghiên cứu sớm ban hành tiêu chuẩn nhằm ứng dụng phổ biến trong thời gian tới.
Đỗ Hoàng Thạch