Tuy nhiên, thật khó để chứng thực những tuyên bố này, vì Trung Quốc đã không công bố dữ liệu chi tiết về cách vận hành của các đập lớn của họ ở Lan Thương. Nhóm nghiên cứu của TS Galelli thuộc Đại học Công nghệ và Thiết kế Singapore sử dụng dữ liệu từ các hình ảnh vệ tinh về các mô hình thủy văn độ phân giải cao để giải mã các bí ẩn đó. Điều này có ý nghĩa rất quan trọng đối với các nước hạ nguồn.
Phương pháp tiếp cận và dữ liệu tích trữ nước trong đập.
Dữ liệu cho thấy, 11 đập được xây dựng trên dòng chính sông Mekong có tổng dung tích chứa khoảng 42 km3, khoảng 55% lưu lượng sông hàng năm ở Bắc Thái Lan và Lào. Trữ lượng của chúng dao động hàng năm, theo sự nối tiếp của các mùa mưa và khô, đặc trưng của khu vực gió mùa. Phân tích chỉ ra các hoạt động của đập không thay đổi trong đợt hạn hán 2019-2020 ảnh hưởng đến khu vực. Các nhà nghiên cứu cũng khám phá ra các chiến lược lưu trữ nước, cụ thể 2 đập lớn nhất (Xiaowan và Nuozhadu) được xây dựng lần lượt vào năm 2009 và 2012 đã hoạt động ổn định trong khoảng 2 năm bằng cách giữ lại 15-23% lượng dòng chảy hàng năm.
Khám phá các mô hình lưu trữ nước cung cấp thêm thông tin rất quan trọng, vì 65 km3 đập trữ nước khác đang được lên kế hoạch cho Lan Thương. Hiểu biết về các chiến lược lưu trữ nước có thể giúp các nước hạ nguồn chuẩn bị cho tình trạng khan hiếm nước tạm thời.
Mai Văn Thủy (theo phys.org)