Tập thể dục giúp giải phóng dopamine.
Chúng ta đều biết rằng, tập thể dục hàng ngày giúp tăng cường chức năng và khả năng nhận thức. Tuy nhiên, cơ chế sinh lý chính xác để làm cơ sở khoa học cho sự cải thiện thông qua việc tập thể dục cho đến nay vẫn còn khá mơ hồ. Các nhà nghiên cứu từ Đại học Portsmouth (Anh) đã tiến hành kiểm tra việc tập thể dục giúp cải thiện thời gian phản ứng của cơ thể như thế nào. Sau quá trình nghiên cứu, nhóm tác giả đã tìm ra được đáp án cho câu hỏi trên, đó chính là dopamine. Joe Costello - một trong những đồng tác giả của nghiên cứu cho biết, bằng cách sử dụng các kỹ thuật hình ảnh chụp não mới, nhóm đã có thể kiểm tra được vai trò của dopamine trong việc tăng cường chức năng não khi tập thể dục và kết quả thực sự đầy hứa hẹn. Kết quả của nghiên cứu cho thấy, hoóc-môn này là một chất điều hòa thần kinh quan trọng giúp cải thiện thời gian phản ứng của cơ thể. Dopamine là chất dẫn truyền thần kinh, thường được gọi là hoóc-môn “cảm thấy dễ chịu”, nhờ vào vai trò giúp mang lại niềm vui, sự hài lòng và động lực cho con người. Sự rối loạn điều hòa của dopamine có liên quan đến các tình trạng như bệnh Parkinson, trầm cảm, tâm thần phân liệt, nghiện và ADHD. Các nhà nghiên cứu đã đo đạc sự giải phóng dopamine trong não bằng phương pháp chụp cắt lớp phát xạ positron (PET), sử dụng một loại thuốc phóng xạ gọi là chất đánh dấu để theo dõi hoạt động trao đổi chất và sinh hóa của các tế bào trong cơ thể.
Nhóm nghiên cứu đã tiến hành 3 thí nghiệm. Thí nghiệm đầu tiên nhằm đánh giá tác động của việc tập thể dục tự nguyện lên thời gian phản ứng của cơ thể. 16 người đàn ông khỏe mạnh với độ tuổi trung bình là 22 tuổi đã hoàn thành nhiệm vụ nhận thức để đo thời gian phản ứng và đạp xe trên máy đo công suất hoặc nghỉ ngơi trong khi chụp PET. Thí nghiệm thứ hai kiểm tra xem liệu việc tập thể dục không tự nguyện có ảnh hưởng đến thời gian phản ứng hay không. 18 người đàn ông khỏe mạnh với độ tuổi trung bình là 23 tuổi đã thực hiện nhiệm vụ nhận thức có hoặc không có kích thích cơ điện (EMS). Trong thí nghiệm thứ ba, 22 nam giới khỏe mạnh với độ tuổi trung bình là 23 tuổi đã hoàn thành nhiệm vụ nhận thức và sự kết hợp giữa EMS (không tự nguyện) và tập thể dục (tự nguyện) dưới hình thức dùng máy quay tay vừa phải hoặc không tải bằng cách sử dụng máy đo chu kỳ. Các nhà nghiên cứu quan sát được, khi tập thể dục có chủ ý, thời gian phản ứng giảm xuống nhưng không thay đổi ở nhóm trong quá trình nghỉ ngơi. Quét PET chỉ ra rằng, tập thể dục cấp tính sẽ giải phóng dopamine và mức độ giải phóng không khác nhau giữa nhân đuôi trái và phải và nhân putamen, cả hai đều là vùng giàu đường dẫn dopamine của não.
Khi tập thể dục không tự nguyện - riêng EMS, thời gian phản ứng không bị ảnh hưởng. Thời gian phản ứng giảm khi EMS được kết hợp với bài tập cánh tay vừa phải nhưng không giảm khi kết hợp với bài tập không tải. Soichi Ando - người đứng đầu và đồng tác giả của nghiên cứu cho biết, nhóm đã tiến hành loại bỏ chuyển động cơ tự nguyện trong một phần của nghiên cứu để xem liệu quá trình tập thể dục cấp tính có cải thiện hiệu suất nhận thức có xuất hiện trong quá trình tập thể dục được sản xuất hay không. Nhưng kết quả chỉ ra rằng, bài tập phải xuất phát từ các tín hiệu trung tâm của não chứ không chỉ từ cơ bắp. Điều này cho thấy, khi chúng ta ra lệnh cho trung tâm di chuyển cơ thể trong khi tập luyện, đó là quá trình giúp giải phóng dopamine trong não. Một nghiên trước đây của nhóm đã đi tìm mối quan hệ giữa nồng độ oxy, hiệu suất nhận thức và việc tập thể dục để kiểm tra giả thuyết rằng chúng ta càng hít nhiều oxy trong khi tập luyện thì não của chúng ta càng “tỉnh táo”. Họ không tìm thấy sự thay đổi nào về thời gian phản ứng khi đạp xe trong và ngoài môi trường có nồng độ oxy thấp (thiếu oxy). Costello, đồng tác giả của nghiên cứu chia sẻ, những phát hiện mới này củng cố cho lý thuyết trước đây của nhóm rằng hiệu suất nhận thức trong khi tập thể dục bị ảnh hưởng bởi những thay đổi đối với các hoóc-môn điều hòa não, bao gồm cả dopamine. Cũng có thể có một số yếu tố tâm sinh lý khác, bao gồm lưu lượng máu não, sự kích thích và động lực, cũng đóng góp một phần. Cần có những nghiên cứu sâu hơn để hiểu đầy đủ cơ chế liên kết dopamine với hiệu suất nhận thức sau khi tập thể dục. Các nhà nghiên cứu cũng lưu ý một số hạn chế đối với nghiên cứu hiện tại, bao gồm quy mô mẫu nhỏ và tất cả những người tham gia đều là nam thanh niên. Các nghiên cứu trong tương lai sẽ có quy mô lớn hơn và bao gồm nhiều đối tượng, bao gồm cả phụ nữ và người lớn tuổi, trong thời gian dài hơn. Tuy nhiên, những phát hiện này cho thấy rằng, việc tập thể dục là một liệu pháp khả thi đối với các bệnh mà dopamine đóng vai trò chính.
TXB (theo Newatlas)