Tại hội nghị, các đại biểu Quốc hội đã thông tin tới cử tri nội dung, chương trình Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khoá XV và kết quả trả lời kiến nghị của cử tri sau Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khoá XV. Theo đó, Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV khai mạc vào ngày 23/10/2023. Kỳ họp sẽ xem xét, quyết định các vấn đề kinh tế - xã hội, ngân sách Nhà nước, giám sát và các vấn đề quan trọng khác. Đồng thời, Kỳ họp này sẽ xem xét thông qua 9 dự án Luật, 2 dự thảo nghị quyết như: Luật Đất đai (sửa đổi); Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi); Luật Nhà ở (sửa đổi); Luật Tài nguyên nước (sửa đổi); Luật Căn cước công dân (sửa đổi); Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi)… Đồng thời, Kỳ họp cũng cho ý kiến về 8 dự án luật: Luật Thủ đô (sửa đổi), Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi); Luật Lưu trữ (sửa đổi); Luật Đường bộ; Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ; Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản…
Tóm tắt các nội dung chính trong Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai khẳng định, các quy định trong Dự thảo Luật đều hướng tới mục tiêu nhằm tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý, xây dựng cơ chế đặc thù, vượt trội, khắc phục những khó khăn, vướng mắc bất cập phát sinh trong quá trình thi hành Luật Thủ đô. Từ đó, góp phần xây dựng, phát triển Thủ đô Hà Nội với vị trí, vai trò là trung tâm chính trị, hành chính, kinh tế, văn hóa, hướng tới đô thị thông minh, hiện đại, xanh, sạch, đẹp, an ninh, an toàn…
Tại hội nghị, các chuyên gia, nhà khoa học của ĐHQGHN đã đóng góp nhiều ý kiến vào Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi); về áp dụng Luật Thủ đô (Điều 4); về tổ chức chính quyền tại Hà Nội (Điều 8); về cơ cấu tổ chức của HĐND TP Hà Nội (Điều 9); phân quyền cho chính quyền TP Hà Nội trong lĩnh vực tổ chức bộ máy, biên chế (Điều 9 và Điều 10); mô hình “thành phố trong thành phố”…
PGS.TS Nguyễn Hoàng Anh - giảng viên Trường Đại học Luật, ĐHQGHN cho rằng, các quy định về phân cấp, phân quyền trong dự thảo khá mạnh mẽ, tạo điều kiện cho Hà Nội thực hiện các hoạt động linh hoạt hơn. Tuy nhiên, trên cơ sở kinh nghiệm quốc tế, PGS.TS Nguyễn Hoàng Anh cho rằng, nên có sự giới hạn trong phân cấp, ủy quyền. Chỉ nên phân cấp, ủy quyền ở những cấp quản lý hành chính chung - không áp dụng với các cơ quan chuyên môn ở cấp huyện, quận, thị xã bởi tính chất của ủy quyền là chỉ cơ quan chủ quản mới có thể ủy quyền cho cơ quan trực thuộc mình.
Về việc phân quyền cho chính quyền thành phố Hà Nội trong lĩnh vực tổ chức bộ máy, biên chế, GS.TS Phạm Hồng Thái - Trường Đại học Luật, ĐHQGHN cho rằng, vấn đề đặt ra là Hà Nội có cần thành lập thêm các cơ quan chuyên môn đặc thù, tổ chức hành chính đặc thù thuộc UBND Thành phố hay không? Nếu cần thì việc giao cho HĐND thành phố Hà Nội quyết định là hợp lý, để đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra. Bên cạnh đó, việc giao cho HĐND thành phố Hà Nội quy định việc thành lập, tổ chức lại, giải thể cơ quan chuyên môn đặc thù, tổ chức đặc thù của quận, huyện, thị xã có thể gây tranh cãi vì liên quan đến sự thống nhất trong quy định của pháp luật và xu hướng phân quyền cho cơ sở.
Với quy định thành phố trực thuộc Thủ đô, GS.TS Nguyễn Đăng Dung - Trường Đại học Luật, ĐHQGHN cho rằng, cho dù thành lập thành phố trong thành phố thì thành phố đó vẫn là một chủ thể, cấp chính quyền hoàn chỉnh. Cấp chính quyền này phải có cả cơ quan lập pháp và hành pháp; riêng tư pháp do yêu cầu của việc thực thi thống nhất trên toàn lãnh thổ thì bộ máy tư pháp không nên được tổ chức trong phạm vi địa giới hành chính của thành phố trong thành phố. PGS.TS Đặng Minh Tuấn - Trường Đại học Luật, ĐHQGHN đề nghị, thành phố Hà Nội nên cân nhắc áp dụng đầy đủ mô hình chính quyền đô thị (không tổ chức HĐND ở cả cấp phường và quận).
Về cơ chế, chế độ chính sách thu hút nhân tài và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho Hà Nội, cử tri Vũ Thị Lệ Quyên (huyện Thạch Thất) kiến nghị, cần làm rõ khái niệm thế nào là nhân tài, cần có sự phân hóa rõ ràng về đối tượng để có quy định về chế độ, chính sách phù hợp trong tuyển dụng không qua thi tuyển, xếp lương, bổ nhiệm và đãi ngộ đối với nhân tài về làm việc tại Thủ đô. Đồng thời, cần xây dựng quy trình tuyển dụng có sự tham gia của đại diện Bộ Nội vụ trong hội đồng tuyển dụng nhằm tăng cường sự giám sát, đảm bảo tính minh bạch trong tuyển dụng.
Đồng tình với quan điểm của cử tri Vũ Thị Lệ Quyên, TS Nguyễn Anh Đức - Trường Đại học Luật, ĐHQGHN đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc, tham khảo Nghị quyết số 97/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hồ Chí Minh đã trao cho HĐND TP Hồ Chí Minh quyền tự quyết định thù lao chi trả cho chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng đặc biệt; mức thu nhập và các chính sách khác để tuyển dụng công chức, viên chức từ nguồn sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, người có trình độ cao phù hợp với nhu cầu tuyển dụng của Hà Nội. “Đối với Thủ đô, HĐND cũng nên được khẳng định thẩm quyền tự chủ tương ứng hoặc rõ nét hơn nhằm chủ động quyết định về thu nhập dành cho cán bộ, công chức, viên chức trong những trường hợp, hoàn cảnh đặc biệt, chứ không chỉ riêng về thù lao khi thu hút nhân tài” - TS Nguyễn Anh Đức chia sẻ.
VH&ĐK