GS Svante Pääbo
Công nghệ DNA hiện đại mang đến cơ hội tìm hiểu quá khứ xa xưa của chúng ta với độ chính xác cao hơn. Tuy nhiên, do những thách thức kỹ thuật bởi sự suy thoái của DNA trong hàng chục nghìn năm và sự ô nhiễm từ các vi sinh vật và con người đương đại, nên tính khả thi của việc phân tích DNA cổ từ các dạng hominin đã tuyệt chủng vẫn còn nhiều nghi vấn. Mối quan hệ giữa Homo sapiens (người tinh khôn, loài người hiện nay trên Trái đất) và hominin (một tông trong phân họ người chỉ bao gồm các loài người (chi Homo), tinh tinh (chi Pan) cùng các tổ tiên đã tuyệt chủng) từ lâu đã trở thành chủ đề được nhiều người quan tâm. Chúng ta đến từ đâu, và chúng ta có quan hệ như thế nào với những người đã đến trước chúng ta? Điều gì khiến chúng ta (Homo sapiens) khác với những hominin khác?
Thông qua nghiên cứu tiên phong của mình, GS Svante Pääbo đã thực hiện được một điều dường như không thể: giải trình tự bộ gen của người Neanderthal, một họ hàng đã tuyệt chủng của loài người ngày nay. Ông cũng đã phát hiện ra Denisova - tộc người (hominin) chưa từng được biết đến trước đây, từ một mảnh xương ngón tay 40.000 năm tuổi.
Quan trọng hơn, GS Svante Pääbo đã phát hiện ra rằng, sự chuyển gen đã xảy ra từ những hominin đã tuyệt chủng sang Homo sapiens sau khi di cư ra khỏi châu Phi khoảng 70.000 năm trước. Dòng gen cổ xưa này có liên quan đến sinh lý học của con người ngày nay, ví dụ như cách hệ thống miễn dịch của chúng ta phản ứng với các bệnh nhiễm trùng.
Bằng cách tiết lộ những khác biệt về gen giúp phân biệt tất cả con người còn sống với các hominin đã tuyệt chủng, những khám phá của GS Svante Pääbo đã cung cấp cơ sở để khám phá điều gì đã khiến con người trở thành độc nhất vô nhị.
Bắc Lê (Theo The Nobel Prize)