Toàn cảnh Hội thảo.
Nhiệm vụ khoa học và công nghệ “Sàng lọc tác dụng sinh học và xác định thành phần hóa học có hoạt tính của một số loài Đinh lăng tại Việt Nam”, được triển khai từ ngày 09/09/2020 đến ngày 09/09/2024. Đơn vị chủ trì nhiệm vụ là Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam - Hàn Quốc (VKIST), Công ty Cổ phần Traphaco là đơn vị thụ hưởng chính các kết quả của nhiệm vụ. Mục tiêu chính của nhiệm vụ bao gồm sàng lọc các tác dụng sinh học tiềm năng của các loài đinh lăng tại Việt Nam và xác định các thành phần hóa học có hoạt tính từ các mẫu được lựa chọn. Từ đó, đóng góp vào việc phát triển bền vững chuỗi giá trị từ đinh lăng, nhất là đinh lăng lá nhỏ (Polyscias fruticosa), một loài cây quen thuộc trong dược điển Việt Nam. Kết quả nghiên cứu không chỉ bổ sung và nâng cấp các tiêu chuẩn chất lượng cho Dược liệu từ rễ, thân, lá và cao đinh lăng, mà còn mở ra nhiều hướng nghiên cứu mới cho việc phát triển các nguồn dược liệu từ các loài đinh lăng khác như: đinh lăng lá to, đinh lăng lá trổ và đinh lăng lá tròn.
Một số sản phẩm từ kết quả nghiên cứu cây đinh lăng được trưng bày tại Hội thảo.
Tại Hội thảo, các nhà nghiên cứu, doanh nghiệp và các bên liên quan cũng đã thảo luận về tiềm năng và thách thức trong việc đa dạng hóa các sản phẩm từ cây đinh lăng. Cây đinh lăng đã có mặt ở nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó tại Việt Nam được trồng ở nhiều địa phương. Với sản lượng tiêu thụ hằng năm là hơn 2.000 tấn, đinh lăng đang ngày càng khẳng định vị thế của mình trong ngành dược liệu. Dự kiến, tổng giá trị các sản phẩm từ đinh lăng ước đạt khoảng 5.000 tỷ đồng vào năm 2025, mở ra tiềm năng lớn cho các sản phẩm từ dược liệu tại Việt Nam. Đinh lăng đã được biết đến với nhiều tác dụng như: bổ não, bảo vệ gan, chống viêm và hỗ trợ điều trị các bệnh chuyển hóa. Tuy nhiên, tiềm năng từ các bộ phận khác của cây như lá, thân vẫn chưa được khai thác đầy đủ. Nhiều vấn đề được đặt ra để phát triển thương phẩm từ cây đinh lăng như: chính sách, tiêu chuẩn kỹ thuật; bảo vệ sở hữu trí tuệ; khả năng tiếp cận nguồn vốn…
Vùng trồng cây đinh lăng của Công ty Cổ phần Traphaco tại Nghĩa Hưng, Hải Hậu, Nam Định.
Tại Việt Nam, có 7 loài đinh lăng thuộc chi Polyscias nhưng hiện chỉ có loài đinh lăng lá nhỏ được khai thác, sử dụng phổ biến. Thành phần hóa học chủ yếu của đinh lăng bao gồm: alcaloit, glucozit, saponin, flavonoid, tannin, vitamin B1 và 13 axit amin. Việc khai thác cũng đang chỉ tập trung vào rễ, trong khi đó trong thân, lá cũng đã được chứng minh có nhiều hoạt chất cần được tận dụng, khai thác hết. Hiện Công ty Cổ phần Traphaco đã xây dựng và phát triển vùng trồng đinh lăng tại nhiều địa phương như: Nam Định, Thái Nguyên, Phú Thọ và Đắc Lắc. Những vùng trồng này được lựa chọn kỹ lưỡng dựa trên các tiêu chí như điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu và khả năng sinh trưởng của cây đinh lăng. Đặc biệt, vùng trồng tại huyện Hải Hậu và Nghĩa Hưng (tỉnh Nam Định) được đánh giá là lý tưởng nhờ vào đất đai màu mỡ, không bị ô nhiễm có điều kiện thuận lợi cho sự phát triển bền vững của cây đinh lăng. Công ty cổ phần Traphaco cũng đã hợp tác với các chuyên gia từ Viện Dược liệu và các tổ chức quốc tế để nghiên cứu và xây dựng quy trình trồng, thu hái và chế biến đinh lăng đạt chuẩn thực hành tốt nuôi trồng và thu hái theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới. Việc áp dụng nghiêm ngặt quy trình này bảo đảm rằng nguồn dược liệu từ đinh lăng của Công ty Cổ phần Traphaco không chỉ đạt chất lượng cao mà còn đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn và hiệu quả.
L.H