Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam - GS.VS Châu Văn Minh phát biểu khai mạc tại Đại hội.
Trong nhiệm kỳ vừa qua, Đảng bộ Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam đã tập trung xây dựng và ban hành 7 nghị quyết, chỉ thị quan trọng nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị và tiến hành sơ kết, tổng kết 5 nghị quyết do Đảng ủy khóa trước ban hành. Đảng bộ đã có 12/13 chỉ tiêu đạt và vượt, hoàn thành các nhiệm vụ trọng tâm được đề ra tại Nghị quyết Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ 2020-2025. Trong đó, nghiên cứu cơ bản luôn là thế mạnh của Viện, nhiều lĩnh vực đạt trình độ tiên tiến trong khu vực và quốc tế. Hai trung tâm quốc tế về Vật lý và Toán học được UNESCO công nhận và bảo trợ (là hai trung tâm duy nhất tại Việt Nam) khẳng định trình độ hội nhập quốc tế của Viện trong các lĩnh vực Vật lý và Toán học.
Trong 5 năm qua, Viện đã công bố trên 12.000 công trình khoa học, trong đó số công trình công bố quốc tế là 8.400, tăng 73% so với nhiệm kỳ trước.
Viện tiếp tục khẳng định vị thế liên ngành và đa ngành trong điều tra cơ bản. Các sản phẩm điều tra cơ bản của Viện như: Cơ sở dữ liệu về biển đảo, thềm lục địa, các bộ bản đồ Atlas quốc gia, bộ số liệu và các dữ liệu điều tra về địa chất, biển, môi trường, động đất, năng lượng, đa dạng sinh học, các hợp chất thiên nhiên có hoạt tính sinh học...
Công tác triển khai ứng dụng kết quả nghiên cứu khoa học vào thực tiễn có nhiều bước phát triển mới. Trong 5 năm qua, Viện đã được cấp 292 bằng sở hữu trí tuệ (trong đó có 9 Bằng độc quyền sáng chế quốc tế), tăng 52% so với nhiệm kỳ trước, trung bình hằng năm tăng 9%, vượt so với nghị quyết đề ra (tăng 5%/năm).
Bên cạnh đó, Viện không chỉ dẫn đầu mà còn chiếm thị phần lớn về Bằng sáng chế và giải pháp hữu ích của người Việt trong cả nước. Viện đã được Tổ chức Clarivate (Vương quốc Anh) trao tặng Giải thưởng "Dẫn đầu đổi mới sáng tạo khu vực Nam Á và Đông Nam Á" năm 2021 và 2022. Công tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao có nhiều bước phát triển vượt bậc, gắn kết chặt chẽ giữa đào tạo và nghiên cứu khoa học, chất lượng đào tạo nguồn nhân lực không ngừng được nâng cao…
Bên cạnh những kết quả nổi bật, Đại hội cũng thẳng thắn nhìn nhận một số tồn tại, hạn chế: Một số lĩnh vực nghiên cứu chưa đồng đều, việc đưa kết quả nghiên cứu vào thực tiễn còn chậm. Nguồn lực xã hội huy động cho nghiên cứu phát triển còn hạn chế. Công tác phát triển công nghệ chưa được chú trọng đồng đều ở các đơn vị.
Toàn cảnh Đại hội.
Việc thu hút cán bộ trình độ cao, đặc biệt trong các lĩnh vực mũi nhọn như trí tuệ nhân tạo, công nghệ vũ trụ, bán dẫn, đất hiếm... còn gặp nhiều khó khăn. Một số cán bộ trẻ có trình độ cao có xu hướng chuyển sang khu vực tư nhân do chênh lệch thu nhập.
Đảng bộ Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam xác định mục tiêu đến năm 2030, Viện có bước phát triển quan trọng, đột phá về chất trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, ứng dụng triển khai và chuyển giao công nghệ; một số lĩnh vực có thế mạnh như Toán học, Vật lý, Sinh học đạt trình độ tiên tiến trong khu vực và quốc tế; đưa Viện trở thành trung tâm khoa học và công nghệ thuộc nhóm dẫn đầu các nước trong khu vực, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của đất nước.
L.H