TP Hồ Chí Minh là địa phương có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và đối ngoại của đất nước với những tiềm năng, lợi thế vượt trội. Hàng năm, Thành phố đóng góp gần 25% nguồn thu ngân sách và gần 22% GRDP của quốc gia. Đây cũng là trung tâm đổi mới, năng động, sáng tạo hàng đầu của cả nước về phát triển kinh tế, công nghiệp, du lịch, dịch vụ, KH,CN&ĐMST. Trong xu hướng mới hiện nay, chiến lược phát triển kinh tế của TP Hồ Chí Minh là đảm bảo mục tiêu thu hút các nguồn lực phát triển, phải gắn kết mục tiêu phát triển bền vững với nền tảng KH,CN&ĐMST, sử dụng hiệu quả các nguồn lực tiềm năng và vị thế sẵn có. Vì vậy, tại Kỳ họp thứ 5 Quốc hội Khóa XV ngày 24/6/2023, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 98/2023/QH15 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hồ Chí Minh.
Ban Cán sự Đảng Bộ KH&CN ký kết chương trình phối hợp công tác cùng Ban Thường vụ Thành ủy TP Hồ Chí Minh.
Với mục tiêu tăng cường hợp tác giữa hai tổ chức Đảng trong lãnh đạo, chỉ đạo các hoạt động KH,CN&ĐMST; thí điểm, thử nghiệm một số cơ chế, chính sách, các sản phẩm mới, dịch vụ mới trên địa bàn TP Hồ Chí Minh giai đoạn 2024-2028, tháng 3/2024, Ban Cán sự Đảng Bộ KH&CN và Ban Thường vụ Thành ủy TP Hồ Chí Minh đã ký kết Chương trình phối hợp về tăng cường hợp tác trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành thí điểm, thử nghiệm một số cơ chế, chính sách về phát triển KH,CN&ĐMST trên địa bàn TP Hồ Chí Minh giai đoạn 2024-2028. Trong đó, tập trung vào 9 nội dung phối hợp chính:
Một là, Áp dụng chính sách thu hút, trọng dụng người tài thông qua ưu đãi về tiền lương, tiền công, chế độ phúc lợi và chính sách ưu đãi khác đối với các chức danh lãnh đạo trong tổ chức KH&CN công lập; ưu đãi về thù lao thực hiện nhiệm vụ KH&CN; hỗ trợ nâng cao năng lực hoạt động KH&CN tại TP.
Hai là, Áp dụng thí điểm chính sách đặc thù của TP về cơ chế tuyển chọn chương trình, dự án KH&CN; cơ chế tài chính các chương trình, dự án KH&CN cho công tác lập dự toán, phê duyệt dự toán, quyết toán, mua sắm công… đối với 3 nhóm lĩnh vực ưu tiên: Nhóm 1 gồm: công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI); công nghệ Internet kết nối vạn vật; công nghệ dữ liệu lớn và phân tích dữ liệu lớn; công nghệ chuỗi khối; công nghệ thiết kế, chế tạo linh kiện, vi mạch điện tử tích hợp, điện tử linh hoạt; Robotics, công nghệ tự động hóa; công nghệ in 3D tiên tiến. Nhóm 2 gồm: công nghệ sinh học; công nghệ lai tạo, sản xuất giống trong nông nghiệp; công nghệ thế hệ mới trong xử lý, chế biến, bảo quản sản phẩm nông nghiệp; công nghệ tế bào gốc; công nghệ vi sinh tiên tiến; công nghệ dược; công nghệ sản xuất thiết bị, vật liệu kháng khuẩn, kháng virus sử dụng trong y tế; công nghệ dược phẩm, vật liệu y sinh, bộ phận giả, thiết bị y tế kỹ thuật cao. Nhóm 3 gồm: vật liệu nano; vật liệu cho chế tạo linh kiện vi cơ điện tử và cảm biến thông minh; vật liệu bán dẫn, quang điện tử và quang tử; vật liệu in 3D tiên tiến; vật liệu y sinh học.
Ba là, Chương trình áp dụng thí điểm chính sách đặc thù của TP về hỗ trợ không hoàn lại từ nguồn chi thường xuyên ngân sách TP chi phí ươm tạo dự án ĐMST, khởi nghiệp sáng tạo thuộc các lĩnh vực ưu tiên: thương mại điện tử, công nghệ tài chính, logistic, công nghệ giáo dục, y tế và chăm sóc sức khỏe, nông nghiệp công nghệ cao, phát triển bền vững, chuyển đổi số, an ninh mạng.
Bốn là, Xây dựng và áp dụng thí điểm chính sách miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong thời hạn 05 năm từ thời điểm phát sinh thuế thu nhập phải nộp đối với thu nhập từ hoạt động khởi nghiệp ĐMST của doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, tổ chức KH&CN, trung tâm ĐMST và các tổ chức trung gian hỗ trợ khởi nghiệp ĐMST phát sinh trên địa bàn TP; miễn thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp của cá nhân, tổ chức có khoản thu nhập từ chuyển nhượng vốn góp, quyền góp vốn vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn TP.
Năm là, Xây dựng đề án thí điểm chính sách tạo động lực thương mại hóa, đưa nhanh kết quả nghiên cứu, tài sản trí tuệ được tạo ra từ ngân sách nhà nước vào sản xuất, kinh doanh.
Sáu là, Cơ chế tài chính sử dụng nguồn ngân sách sự nghiệp KH&CN hỗ trợ đầu tư cơ sở vật chất cho phòng thí nghiệm, trung tâm ĐMST, trung tâm hỗ trợ ĐMST, trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, tổ chức KH&CN… nhằm nâng cao tiềm lực KH&CN.
Bảy là, Cơ chế sử dụng quỹ phát triển KH&CN của doanh nghiệp cho các hoạt động: thực hiện nhiệm vụ KH&CN, đầu tư cho hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, hỗ trợ phát triển KH&CN của doanh nghiệp, thực hiện hoạt động chuyển giao công nghệ.
Tám là, Xây dựng và áp dụng thí điểm cơ chế, chính sách thử nghiệm có kiểm soát đối với sản phẩm mới, dịch vụ mới, mô hình kinh doanh mới dựa trên thành tựu KH,CN&ĐMST hiện nay chưa có quy định.
Cuối cùng là, Xây dựng và triển khai mô hình tổ chức và hoạt động của Trung tâm khởi nghiệp sáng tạo TP theo thông lệ quốc tế.
Những năm qua, vai trò của KH,CN&ĐMST đã nhiều lần được khẳng định trong các Văn kiện Đại hội của Đảng và được thể hiện xuyên suốt trong các mục tiêu của Kế hoạch hành động quốc gia cũng như kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của các tỉnh, thành phố trong cả nước. Trong bối cảnh diễn biến phức tạp, khó đoán định của thế giới hiện đại, cùng với tác động của Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, ngành KH&CN đang nỗ lực vận động không ngừng trên mọi phương diện để kịp thời đáp ứng nhiệm vụ đòn bẩy, góp phần thúc đẩy nền kinh tế truyền thống chuyển đổi mạnh mẽ với sự tham gia của kinh tế tri thức và ĐMST. Chính vì vậy, nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội không chỉ là cơ hội cho TP Hồ Chí Minh, mà còn là cơ hội cho ngành KH&CN để thử nghiệm các chính sách mới chưa từng có tiền lệ.
NMK