Thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực khoa học và công nghệ
Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc phát biểu tại Hội nghị.
Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc cho biết, trong thời gian qua, Bộ Chính trị đã ban hành các nghị quyết và kết luận có tính chất đột phá, thể hiện tầm nhìn chiến lược, phát triển toàn diện, dài hạn của đất nước trong kỷ nguyên mới. Giáo dục, đào tạo cùng với khoa học và công nghệ đang đứng trước yêu cầu mới cần đột phá để phát triển nhanh, bền vững đất nước.
Nhà nước giữ vai trò kiến tạo, hoạch định thể chế, chính sách, tạo môi trường pháp lý thuận lợi để khuyến khích liên kết và chuyển giao tri thức, đầu tư ngân sách nhà nước. Nhà trường không chỉ là nơi đào tạo, mà còn là trung tâm sáng tạo tri thức và chuyển giao công nghệ, cần được khuyến khích, gắn kết chặt chẽ hơn với doanh nghiệp, đầu tư nhiều hơn để đáp ứng nhu cầu thực tiễn và thị trường. Về phía doanh nghiệp, đây không chỉ là nơi sử dụng nguồn nhân lực do nhà trường đào tạo ra, mà còn là nơi ứng dụng, triển khai, thương mại hóa các kết quả nghiên cứu, là đối tác quan trọng nhất của các trường.
Hợp tác giữa Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp, hay còn gọi là mô hình “3 nhà” có vai trò hết sức quan trọng để phát huy sức mạnh tổng hợp; đồng thời huy động, khai thác có hiệu quả các nguồn lực, gắn kết chặt chẽ giữa đào tạo, nghiên cứu khoa học với thị trường lao động và nền kinh tế, đáp ứng tốt nhất nguồn nhân lực chất lượng cao, phát triển khoa học công nghệ và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc khẳng định, hợp tác "3 nhà" chính là phương thức để đưa khoa học vào sản xuất, đổi mới vào thị trường và tri thức vào phát triển. Hợp tác “3 nhà” cũng là điều kiện tiên quyết để Việt Nam xây dựng được các trung tâm đổi mới sáng tạo liên ngành, các cụm liên kết công nghiệp - học thuật và từng bước hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia. Đó là hướng đi phù hợp với yêu cầu của Nghị quyết 57, đồng thời là cách cụ thể hóa tinh thần hành động trong Nghị quyết 68 và Nghị quyết 59 về phát triển doanh nghiệp tư nhân đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế chủ động, toàn diện.
Đáp ứng nhân lực cho hai nhà máy điện hạt nhân
Chia sẻ tại Hội nghị, TS Vũ Thanh Bình - Phó Cục trưởng Cục Khoa học, Công nghệ và Thông tin, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã thông tin một số nội dung liên quan đến kế hoạch triển khai đề án đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực phục vụ phát triển điện hạt nhân đến năm 2035.
Theo đó, mục tiêu là đến năm 2030 sẽ đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực phục vụ Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2. Cụ thể, Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 cần khoảng 1.920 người. Trong đó, trình độ đại học (kỹ sư, cử nhân) là 1.020 người, trình độ cao đẳng là 900 người. Số lượng nhân lực có trình độ đại học được đào tạo mới ở nước ngoài là 320 người. Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2 cần khoảng 1.980 người. Trong đó, trình độ đại học và sau đại học là 1.050 người, trình độ cao đẳng là 930 người; đào tạo mới ở nước ngoài là 350 người. Sau đó, giai đoạn 2031-2035, sẽ đào tạo, bồi dưỡng bổ sung nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu thực tế cho các nhà máy điện hạt nhân.
Để đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực trong nước và nước ngoài đáp ứng nhu cầu phục vụ Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2, Bộ Giáo dục và Đào tạo ưu tiên lựa chọn sinh viên đã tốt nghiệp cùng nhóm ngành để cử đi đào tạo, bồi dưỡng chuyên ngành điện hạt nhân có cam kết về phục vụ 2 Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2 theo từng giai đoạn. Cụ thể lựa chọn, cử sinh viên đang học năm thứ nhất, thứ hai tại các cơ sở đào tạo trong nước đi học tại nước ngoài có cam kết về phục vụ một trong hai nhà máy điện hạt nhân.
Tại Hội nghị, đại diện một số đơn vị thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo đã trình bày các đề án phát triển nguồn nhân lực đang được triển khai. Đại diện các cơ sở đào tạo cũng đóng góp nhiều kiến nghị nhằm hoàn thiện cơ chế, chính sách, thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, gắn với nhu cầu thị trường lao động, đồng thời tăng cường năng lực nghiên cứu, đổi mới sáng tạo và ứng dụng khoa học, công nghệ trong nhà trường.
Tại Hội nghị lần này, Bộ Giáo dục và Đào tạo tập trung triển khai 4 đề án trọng điểm vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, bao gồm: Quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học và sư phạm thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Đề án đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển công nghệ cao giai đoạn 2025-2035 và định hướng tới năm 2045; Đề án phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 đến năm 2030; Đề án đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực phục vụ phát triển điện hạt nhân đến năm 2035.
Việc triển khai các Đề án trọng điểm này sẽ góp phần tăng cường liên kết giữa các chủ thể trong hệ sinh thái giáo dục, khoa học, công nghệ, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
PT