Tiêu chí khoa học đối với tạp chí khoa học
Tạp chí khoa học được xem là đạt tiêu chuẩn khoa học khi đáp ứng đủ các tiêu chí sau:
Tiêu chí về nội dung học thuật: Tạp chí phải có tôn chỉ, mục đích rõ ràng, phản ánh phạm vi chuyên môn khoa học nhất quán. Bài báo đăng tải phải là bài nghiên cứu gốc, bài tổng quan khoa học, bài trao đổi phản biện học thuật có đóng góp mới về mặt học thuật hoặc thực tiễn. Tạp chí phải công bố bằng tiếng Việt chuẩn hoặc tiếng Anh học thuật, sử dụng hệ thống trích dẫn và danh mục tài liệu tham khảo chuẩn hóa theo thông lệ quốc tế.
Tiêu chí về Hội đồng biên tập: Có ít nhất 30% là chuyên gia ngoài cơ quan chủ quản là thành viên của Hội đồng biên tập; có thành viên quốc tế nếu tạp chí công bố bằng tiếng Anh. Các thành viên Hội đồng biên tập, ban biên tập có học hàm, học vị, chuyên môn phù hợp.
Tiêu chí về quy trình bình duyệt bài: Tạp chí có quy trình tiếp nhận - phản biện - quyết định - chỉnh sửa minh bạch, được công bố công khai trên website của tạp chí; áp dụng phản biện kín, tối thiểu 02 phản biện độc lập cho mỗi bài; hồ sơ phản biện phải được lưu trữ tối thiểu 05 năm.
Tiêu chí về chuẩn mực, xuất bản và đạo đức khoa học: Tạp chí phải có mã số chuẩn quốc tế ISSN do cơ quan có thẩm quyền cấp; có quy định về tuân thủ đạo đức xuất bản khoa học theo thông lệ quốc tế; có chính sách công khai về phát hiện đạo văn, rút bài, xử lý xung đột lợi ích; không chấp nhận bài báo vi phạm bản quyền, dữ liệu giả, trích dẫn sai lệch.
Tiêu chí về minh bạch và khả năng truy cập: Tạp chí có website cập nhật đầy đủ thông tin (tôn chỉ, danh sách ban biên tập, chính sách phản biện, quy định nộp bài, hướng dẫn tác giả); đăng tải bài báo dạng toàn văn, có tóm tắt, từ khóa, mã số DOI (nếu có).
Tiêu chí về chỉ mục: Tạp chí khoa học phải được chỉ mục trên Hệ thống thông tin quốc gia về khoa học và công nghệ hoặc một trong các cơ sở dữ liệu khoa học quốc tế Scopus/WoS.
Bìa Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam bản C số 2/2025.
Hội đồng biên tập tạp chí
Dự thảo Nghị định quy định, Hội đồng biên tập phải có tối thiểu 07 thành viên, bao gồm Chủ tịch Hội đồng biên tập, Phó Chủ tịch Hội đồng biên tập (nếu có) và ủy viên là các nhà khoa học.
Tiêu chuẩn của thành viên Hội đồng biên tập được quy định như sau: Thành viên Hội đồng biên tập phải có trình độ Thạc sỹ trở lên, trong đó tối thiểu 60% có trình độ Tiến sỹ hoặc Giáo sư/Phó Giáo sư; có bài báo khoa học được công bố trên các tạp chí được chỉ mục quốc tế hoặc tạp chí khoa học có uy tín trong nước trong 05 năm gần nhất; có ít nhất 05 năm kinh nghiệm nghiên cứu khoa học hoặc giảng dạy đại học.
Tiêu chuẩn về trách nhiệm và đạo đức khoa học như sau: Thành viên Hội đồng biên tập cam kết tuân thủ đạo đức xuất bản, không lạm dụng quyền lực để can thiệp kết quả phản biện; không xử lý bài viết có xung đột lợi ích.
Quy trình xét chọn bài báo khoa học
Dự thảo Nghị định quy định quy trình xét chọn bài báo bao gồm các bước sau:
Một là, tiếp nhận bài viết qua hệ thống trực tuyến hoặc theo hình thức được quy định tại tạp chí và tổ chức sơ duyệt hình thức. Bài viết không đáp ứng yêu cầu sẽ bị từ chối hoặc yêu cầu chỉnh sửa trước khi đưa vào quy trình phản biện.
Hai là, đánh giá sơ bộ tính phù hợp của bài viết với phạm vi, định hướng học thuật của tạp chí. Nếu bài viết không phù hợp hoặc kém chất lượng, có thể bị từ chối.
Ba là, phân công phản biện khoa học. Mỗi bài viết được gửi đến ít nhất 02 phản biện độc lập có chuyên môn phù hợp, đảm bảo không có xung đột lợi ích.
Bốn là, tổng hợp ý kiến phản biện và quyết định chấp nhận đăng bài không sửa chữa, hoặc yêu cầu sửa chữa và đánh giá lại sau khi tác giả chỉnh sửa, hoặc từ chối đăng bài.
Năm là, tác giả chỉnh sửa theo góp ývà nộp lại bản sửa cùng với bản giải trình chi tiết các điểm đã chỉnh sửa. Bản sửa có thể tiếp tục được gửi lại cho phản biện nếu cần thiết.
Sáu là, Tổng Biên tập căn cứ ý kiến phản biện và đánh giá cuối cùng của Ban biên tập, quyết định chấp nhận chính thức và đưa vào kế hoạch xuất bản đồng thời thông báo cho tác giả.
Đánh giá, xếp loại tạp chí khoa học
Theo Dự thảo Nghị định, Tạp chí khoa học phải được đánh giá, xếp loại định kỳ dựa trên chất lượng học thuật, phù hợp với bối cảnh trong nước và theo thông lệ quốc tế.
Bộ Khoa học và Công nghệ được giao ban hành tiêu chí đánh giá, xếp loại đối với tạp chí khoa học; xây dựng Cơ sở dữ liệu trích dẫn khoa học Việt Nam để phục vụ việc đánh giá, xếp loại tạp chí. Theo dự thảo, việc đánh giá, xếp hạng tạp chí khoa học là cơ sở để xây dựng chính sách tài trợ, hỗ trợ phát triển tạp chí khoa học đạt trình độ quốc tế.
CM