Động lực cho đổi mới sáng tạo và chuyển giao công nghệ
Năm 1983, Định ước hợp tác giữa Viện Khoa học Việt Nam (nay là VAST) và CNRS đã chính thức ký kết tại Paris, mở ra cơ hội cho các nhà khoa học Việt Nam tiếp cận với nền khoa học tiên tiến, môi trường học thuật hàn lâm, là tiền đề cho những phát triển sau này của VAST. Các hoạt động hợp tác giữa VAST và CNRS đã tạo điều kiện để trao đổi các nhà khoa học sang thực hiện các nghiên cứu chung, tổ chức các hội thảo và tăng cường các thiết bị nghiên cứu, cũng như hình thành và kết nối các nhóm nghiên cứu liên ngành hóa - sinh -dược học, toán - hóa - sinh học, vật lý - hóa học - sinh học…, gia tăng sự phát triển từ nghiên cứu cơ bản tới ứng dụng, hướng tới hình thành những sản phẩm chất lượng cao, làm động lực cho đổi mới sáng tạo và chuyển giao công nghệ giữa CNRS và VAST.
Trong 40 năm qua, hơn một nghìn lượt cán bộ nghiên cứu của Việt Nam được cử sang CNRS để trao đổi khoa học, thực tập, tham dự khóa đào tạo thạc sỹ, tiến sỹ, trong số đó có hơn 100 cán bộ đã bảo vệ thành công luận án thạc sỹ và tiến sỹ. Sau khi về nước, các cán bộ trên đã trở thành những cán bộ khoa học chủ chốt trong các cơ quan nghiên cứu của VAST.
Các đại biểu tham quan thành tựu 40 năm hợp tác VAST và CNRS.
Bên cạnh đó, hàng trăm đề án/đề tài đã được thực hiện với sự tham gia phối hợp của các nhà nghiên cứu Việt Nam và Pháp. Nhiều đề tài/dự án đã đạt được những kết quả về lý thuyết cũng như thực tiễn, góp phần giải quyết những vấn đề kinh tế - xã hội ở Việt Nam. Các nhóm, đơn vị nghiên cứu chung đã được thành lập nhằm tạo điều kiện thuận lợi để các nhà khoa học Pháp và Việt Nam hợp tác triển khai các hoạt động nghiên cứu và đào tạo. Đặc biệt, trên nền tảng quan hệ hợp tác chặt chẽ trong đào tạo và nghiên cứu giữa VAST và CNRS, Trường Đại học KH&CN Hà Nội (USTH) đã được thành lập năm 2009 trong khuôn khổ Hiệp định Liên Chính phủ giữa Việt Nam và Pháp. Sự ra đời của USTH với sự tham gia của các nhà khoa học CNRS trong hoạt động đào tạo và nghiên cứu khoa học đã đánh dấu một bước tiến mới trong hợp tác đào tạo giữa 2 bên. Thông qua các hoạt động nghiên cứu ở phòng thí nghiệm chung và tổ chức các khóa học chuyên đề hằng năm tại USTH với sự tham gia và hướng dẫn của các nhà nghiên cứu, giáo sư đầu ngành của CNRS, hợp tác giữa VAST và CNRS giai đoạn 2009 đến nay đã tạo cơ hội cho nhiều nhà khoa học trẻ của VAST được học tập và nghiên cứu trong môi trường quốc tế, đồng thời góp phần đưa USTH đạt trình độ quốc tế về đào tạo và nghiên cứu khoa học.
Hợp tác sâu rộng, kiến tạo tương lai
GS.TS Lê Trường Giang - Phó Chủ tịch VAST cho biết, trong gần nửa thế kỷ phát triển của VAST, CNRS là một trong những đối tác đầu tiên, tin cậy và bền vững, luôn đồng hành cùng với VAST vượt qua mọi khó khăn, thách thức, rào cản và góp phần xây dựng nền KH&CN Việt Nam hôm nay. Với 40 năm hợp tác, 2 bên đã triển khai hàng trăm dự án/đề tài nghiên cứu chung, cùng nhau thực hiện hàng trăm chuyến khảo sát thực địa trên núi, dưới biển; tổ chức hàng chục lớp học, seminar khoa học chuyên sâu; cùng xuất bản hàng nghìn công trình công bố có chất lượng cao trên các tạp chí uy tín quốc tế; cùng đào tạo hàng trăm tiến sỹ và hiện giờ họ đang giữ các vị trí chủ chốt trong quản lý và phát triển các hướng nghiên cứu của VAST. Tất cả những thành quả đó là minh chứng cho một mối hợp tác sâu rộng, bền chặt giữa 2 cơ quan và có thể coi là một biểu tượng cho hợp tác hiệu quả và thành công giữa 2 đất nước.
GS.TS Lê Trường Giang - Phó Chủ tịch VAST phát biểu tại Hội nghị.
GS.TS Lê Trường Giang mong muốn trong thời gian tới, 2 bên sẽ đẩy mạnh hơn nữa việc hợp tác trong đào tạo và nghiên cứu chung, xây dựng các chương trình/dự án nghiên cứu chung nhằm giải quyết những vấn đề KH&CN mới trên thế giới như trí tuệ nhân tạo, khoa học dữ liệu, năng lượng và vật liệu mới, công nghệ sinh học..., phục vụ tăng trưởng xanh, bền vững và ứng phó với biến đổi khí hậu.
GS Antoine Petit - Chủ tịch CNRS chia sẻ mong muốn được đẩy mạnh mối quan hệ hợp tác giữa VAST và CNRS.
GS Antoine Petit - Chủ tịch CNRS cho biết, ông rất vui mừng trước những kết quả mà VAST và CNRS đã đạt được trong 40 năm qua, đặc biệt là các kết quả nghiên cứu chung của các nhà khoa học VAST và CNRS đã trở thành sở hữu chung của 2 bên. GS Antoine Petit cho rằng, thế giới đang phải đối mặt với nhiều thách thức mà chỉ có KH&CN mới giải quyết được. Nhưng việc phát triển KH&CN không thể mỗi quốc gia có hướng đi riêng lẻ một mình mà cần có sự hợp tác giữa các quốc gia, thậm chí đa quốc gia để cùng chung tay giải quyết các vấn đề chung. Hiện nay, VAST và CNRS đang đẩy mạnh việc hợp tác trong lĩnh vực nghiên cứu cơ bản, đặc biệt là lĩnh vực toán học và tương lai CNRS sẽ khôi phục lại các lớp học chuyên đề để giúp đào tạo các thế hệ các nhà nghiên cứu kế cận và thiết lập được mối quan hệ hợp tác giữa các nhà nghiên cứu trẻ của 2 bên nhằm phát huy những kết quả đã đạt được trong 40 năm qua. GS Antoine Petit khẳng định, không chỉ riêng các nhà khoa học thuộc CNRS mà các nhà khoa học của Pháp sẽ cùng phối hợp với nhau để hợp tác với các nhà khoa học Việt Nam trong nhiều lĩnh vực trong thời gian tới nhằm thúc đẩy mối quan hệ hợp tác giữa 2 quốc gia ngày càng phát triển.
Phong Vũ