1. Lễ khai giảng đầu tiên tại Hòa Lạc và khát vọng về một đô thị đại học hiện đại
Năm 2022 đánh dấu sự chuyển mình của Khu đô thị ĐHQGHN tại Hòa Lạc khi Cơ quan ĐHQGHN và các đơn vị thành viên, trực thuộc chính thức làm việc, giảng dạy và học tập tại đây. Trước đó, Ban Giám đốc ĐHQGHN đã chuyển tới làm việc thường trực tại trụ sở Hòa Lạc từ tháng 3/2022. Tiếp theo, ngày 19/05/2022, toàn bộ Cơ quan ĐHQGHN chuyển trụ sở chính tới Hòa Lạc. Đây là tiền đề quan trọng để sẵn sàng đón hơn 2.000 sinh viên năm thứ nhất của Trường Đại học Giáo dục, Trường Đại học Việt Nhật, Trường Đại học Y Dược và Trường Quốc tế tới học tập và sinh hoạt cùng với gần 6.000 sinh viên ĐHQGHN học tập môn giáo dục thể chất và quốc phòng an ninh tại Hòa Lạc.
2. Ban hành nhiều chính sách hỗ trợ giảng viên, cán bộ khoa học và người học
Trong năm qua, ĐHQGHN đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ giảng viên, nghiên cứu viên, cán bộ khoa học trẻ với nhiều điểm ưu việt, hội nhập quốc tế tạo động lực cho đội ngũ nhà khoa học của ĐHQGHN và góp phần thu hút các nhà khoa học, đặc biệt là cán bộ trẻ có trình độ cao về làm việc tại ĐHQGHN.
Ngày 10/5/2022, ĐHQGHN đã ban hành Đề án chăm sóc sức khỏe đối với đội ngũ giáo sư theo Quyết định số 1485/QĐ-ĐHQGHN. Theo đó, mục tiêu tổng quát của Đề án là thí điểm chăm sóc, nâng cao sức khỏe đối với các giáo sư đang công tác tại ĐHQGHN đến hết năm 2025. Sau khi triển khai sẽ đánh giá, thẩm định kết quả để nhân rộng thành chính sách chăm sóc sức khỏe đối với nhà khoa học tại ĐHQGHN.
Với định hướng phát triển khoa học và công nghệ (KH&CN) tạo động lực gia tăng các chỉ số phát triển bền vững, ĐHQGHN đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách để trọng dụng, đãi ngộ các nhà khoa học như Quy định về quản lý tài sản trí tuệ ở ĐHQGHN; Hướng dẫn về phát triển và ưu đãi nhóm nghiên cứu mạnh; Chính sách hỗ trợ công bố quốc tế; Quy định về công nhận, quản lý và phát triển phòng thí nghiệm/trung tâm nghiên cứu trọng điểm cấp ĐHQGHN… Chính sách của ĐHQGHN đưa ra theo hướng đầu tư tập trung “vun cao”, ưu tiên nguồn lực đầu tư cho các nhóm nghiên cứu có công bố tốt và các chương trình/đề tài KH&CN (KH&CN) trọng điểm quốc gia.
Mới đây nhất, ĐHQGHN đã ban hành Quy chế Giải thưởng Nhà giáo ĐHQGHN của năm và các giải thưởng về đổi mới giảng dạy tại ĐHQGHN. Giải thưởng nhằm ghi nhận, tôn vinh các nhà giáo có thành tích xuất sắc trong hoạt động dạy học, nghiên cứu khoa học, có đóng góp, sáng kiến và nỗ lực góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, thúc đẩy việc thực hiện vai trò tiên phong của ĐHQGHN trong đổi mới giáo dục đại học Việt Nam, phát triển kinh tế - xã hội đất nước.
Ngoài ra, năm học 2022-2023, ĐHQGHN triển khai thí điểm chương trình học bổng cho sinh viên 18 ngành khoa học cơ bản thuộc Trường Đại học Khoa học Tự nhiên và Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn nhằm thu hút học sinh giỏi, xuất sắc tham gia Đề án ươm tạo nhà khoa học của ĐHQGHN tạo nguồn nhân lực cho các bậc học cao hơn, cũng như nguồn nhân lực khoa học trong tương lai.
3. Thành lập Trường Đại học Luật và tiếp tục hoàn thiện cơ cấu tổ chức đa ngành, đa lĩnh vực
Ngày 23/9/2022, Trường Đại học Luật được thành lập trên cơ sở nâng cấp Khoa Luật trực thuộc ĐHQGHN theo Quyết định số 1124/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Đây là trường đại học thành viên thứ 9 của ĐHQGHN. Trường Đại học Luật được thành lập sẽ góp phần hoàn thiện mô hình phát triển của ĐHQGHN và nâng cao hiệu quả, chất lượng hoạt động đào tạo, nghiên cứu lĩnh vực luật ở Việt Nam, đáp ứng yêu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực khoa học pháp lý, phục vụ tiến trình hội nhập quốc tế, phát triển đất nước trong bối cảnh mới.
Tiếp đó, ngày 9/11/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định số 1376/QĐ-TTg về việc chuyển nguyên trạng Bệnh viện Xây dựng thuộc Bộ Xây dựng về ĐHQGHN. Theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Bệnh viện Xây dựng sẽ được tổ chức lại thành Bệnh viện Đại học Y Dược trực thuộc ĐHQGHN. Việc ĐHQGHN tổ chức lại Bệnh viện Xây dựng thành Bệnh viện Đại học Y Dược nhằm đẩy mạnh hoạt động đào tạo, thực hành, nghiên cứu ứng dụng, chuyển giao công nghệ chất lượng cao trong lĩnh vực Y - Sinh - Dược học của ĐHQGHN và nâng cao năng lực cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe, khám chữa bệnh cho nhân dân.
4. Đột phá trong hoạt động đào tạo, đáp ứng xu hướng chuyển đổi số và nhu cầu nhân lực quốc gia
Năm 2022 là năm đầu tiên ĐHQGHN xây dựng và ban hành cùng lúc quy chế đào tạo các bậc học của ĐHQGHN đảm bảo nguyên tắc phù hợp với các quy chế của Bộ Giáo dục và Đào tạo, thắt chặt và nâng cao chất lượng đào tạo, hội nhập của ĐHQGHN với các chuẩn mực quốc tế; hoàn thiện hơn nữa hình thức đào tạo theo tín chỉ, xây dựng các chương trình theo module môn học; lưu ý các đặc thù như đào tạo theo mô hình a+b, đào tạo cá thể hóa, đào tạo tài năng; các chương trình đào tạo thí điểm và mô hình đào tạo đặc sắc của ĐHQGHN; phân cấp, phân quyền giữa ĐHQGHN với các đơn vị đào tạo, đồng thời đảm bảo được sự liên thông và thống nhất theo phương châm “OneVNU”, đặt tiêu chí chất lượng lên hàng đầu.
5. Nâng tầm hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo
Ngày 08/02/2022, ĐHQGHN ban hành Chiến lược khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của ĐHQGHN giai đoạn 2021-2030. Đây là văn bản pháp lý quan trọng nhằm định hướng phát triển KH&CN của ĐHQGHN trong thời gian tới lên một tầm cao mới, đồng thời là đột phá chiến lược để phát triển ĐHQGHN trở thành đại học thông minh, đổi mới sáng tạo.
Tiếp đó, ngày 20/9/2022, ĐHQGHN ban hành Quyết định số 3149/QĐ-ĐHQGHN quy định về quản lý nhiệm vụ KH&CN cấp ĐHQGHN. Theo đó, văn bản quy định rõ về các tiêu chí, quy trình xác định nhiệm vụ KH&CN; tuyển chọn, phê duyệt và giao nhiệm vụ KH&CN; tổ chức thực hiện, đánh giá nghiệm thu và quản lý sản phẩm của nhiệm vụ KH&CN…
Trong năm qua, ĐHQGHN đã tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo nhằm đề xuất các giải pháp thực hiện Chiến lược khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của ĐHQGHN như: Hội nghị khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo năm 2022; hội thảo “Chính sách ưu đãi phòng thí nghiệm trọng điểm, trung tâm nghiên cứu trọng điểm và nhóm nghiên cứu mạnh cấp ĐHQGHN”; hội thảo “Hỗ trợ, phát triển các phòng thí nghiệm ở ĐHQGHN đạt tiêu chuẩn thí nghiệm và hiệu chuẩn (VILAS, VIMCERTS, GLP)”…
Năm 2022, ĐHQGHN tiếp tục phối hợp cùng một số đơn vị trong và ngoài ĐHQGHN tổ chức Cuộc thi “Ý tưởng khởi nghiệp - sáng tạo VNU” năm 2022 nhằm kiến tạo môi trường để sinh viên, học viên cao học, nghiên cứu sinh, giảng viên trong ĐHQGHN vận dụng linh hoạt kiến thức đã học và kết quả nghiên cứu, giảng dạy vào thực tiễn.
6. Hoạt động hợp tác và phát triển đa dạng và thiết thực
Ngày 10/01/2022, dưới sự chứng kiến của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Phạm Minh Chính và Thủ tướng Chính phủ Lào Phankham Viphavanh, Giám đốc ĐHQGHN Lê Quân và Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Thể thao Lào Phout Simmalavong đã trao văn bản thỏa thuận giữa hai đơn vị về việc triển khai Dự án xây dựng Trung tâm Nghiên cứu Khoa học và Tập huấn tại ĐHQG Lào. Đây là lần đầu tiên một cơ sở giáo dục đại học được giao làm chủ dự án sử dụng vốn viện trợ không hoàn lại của Chính phủ Việt Nam dành cho Chính phủ Lào. Dự án trở thành một công trình tiêu biểu cho mối quan hệ hợp tác về giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học giữa ĐHQGHN và ĐHQG Lào, đồng thời thể hiện mối quan hệ hữu nghị đặc biệt giữa Việt Nam và Lào nói chung.
Ngày 8/6/2022, ĐHQGHN đã thành lập Ban điều hành Câu lạc bộ Cựu sinh viên doanh nhân theo Quyết định số 1892/QĐ-ĐHQGHN. Với tinh thần “Chung tay để phát triển”, CLB Cựu sinh viên doanh nhân sẽ là địa chỉ kết nối các thế hệ cựu sinh viên, học viên, nghiên cứu sinh - các doanh nhân trí thức cùng đồng hành, đóng góp cho sự phát triển của ĐHQGHN.
Với vai trò là thành viên Ban chỉ đạo AUN, thành viên Ban điều hành UMAP, thành viên Hội đồng quản trị AUF…, ĐHQGHN luôn thể hiện trách nhiệm cao trong các mạng lưới, tổ chức quốc tế; tham gia tích cực và chủ động trong thúc đẩy hợp tác song phương và đa phương trong nội khối, đồng thời góp phần thúc đẩy quốc tế hóa giáo dục đại học trong khu vực, tại Việt Nam và tại ĐHQGHN.
ĐHQGHN tiếp tục thúc đẩy triển khai các dự án hợp tác quốc tế, nhằm góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, nghiên cứu, tăng cường năng lực và thu hút các nguồn lực cho sự phát triển của ĐHQGHN như: Dự án VIBE, Dự án PHER, Dự án Lào, Dự án World Bank…
7. Tăng cường trách nhiệm quốc gia
Trong năm 2022, ĐHQGHN tiếp tục triển khai các chương trình KH&CN trọng điểm đã được phê duyệt như nhiệm vụ KH&CN đặc biệt cấp quốc gia “Xây dựng Bộ Địa chí Quốc gia Việt Nam”, Dự án Trung tâm Tư liệu Việt Nam học, Dự án Dịch thuật và phát huy giá trị tinh hoa các tác phẩm kinh điển phương Đông; xây dựng và chuẩn bị triển khai Chương trình KH&CN phục vụ thu hút đầu tư, phát triển kinh tế xã hội các tỉnh ven biển.
ĐHQGHN tham gia hiệu quả vào công tác tư vấn chính sách cho các cơ quan trung ương như Ban Kinh tế Trung ương, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Giáo dục và Đào tạo, phối hợp với Bộ KH&CN đề xuất chính sách thí điểm tạo động lực thương mại hóa đưa nhanh kết quả nghiên cứu từ đầu tư công vào hoạt động sản xuất kinh doanh.
ĐHQGHN cũng đẩy mạnh hợp tác, chuyển giao KH&CN theo đặt hàng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Một số hoạt động cụ thể như tham gia xây dựng Bản đồ quản trị số cho tỉnh Hòa Bình, Quảng Ninh, tham gia giải quyết dịch bệnh cho thủy hải sản tại tỉnh Cà Mau, xây dựng Địa phương chí cho các tỉnh Nam Định, Quảng Ninh…
Ngày 29/6/2022, Giám đốc ĐHQGHN đã ký ban hành Quyết định số 2188/QĐ-ĐHQGHN phê duyệt Đề án thành lập “Kênh hợp tác và phát triển doanh nghiệp”. Kênh được thành lập nhằm cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và triển khai Chiến lược phát triển của ĐHQGHN đến năm 2030, tầm nhìn 2045, trong đó ưu tiên kinh tế, văn hóa, xã hội và phát triển con người Việt Nam nói chung và hệ sinh thái doanh nghiệp nói riêng.
Đã ra mắt "Kênh giảng dạy tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài", do Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn làm đầu mối triển khai, trong khuôn khổ lễ phát động Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài (ngày 8/9 hàng năm). Việc xây dựng "Kênh giảng dạy tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài" góp phần lan tỏa phong trào dạy và học tiếng Việt, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của toàn xã hội trong việc tôn vinh, giữ gìn và phát huy sự trong sáng, giá trị ngôn ngữ của dân tộc.
8. Tiên phong hợp tác công tư trong lĩnh vực giáo dục
Ngày 10/12/2022, ĐHQGHN đã tổ chức Hội nghị xúc tiến đầu tư năm 2022 nhằm giới thiệu, thu hút các nguồn lực và kêu gọi đầu tư cho các hoạt động xây dựng, giảng dạy và nghiên cứu theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về mô hình đô thị đại học “5 trong 1”. Hội nghị Xúc tiến đầu tư năm 2022 là dịp để ĐHQGHN giới thiệu về các dự án hợp tác công tư cũng như khuôn khổ pháp lý, cơ chế chính sách cho các loại hình đầu tư.
4 lĩnh vực ưu tiên của ĐHQGHN trong xúc tiến đầu tư với doanh nghiệp gồm: Công nghệ thông tin; Nông nghiệp công nghệ cao và phát triển bền vững; Khoa học sức khỏe; Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Bên cạnh đó, ĐHQGHN có chủ trương thành lập các trung tâm nghiên cứu phối thuộc với các doanh nghiệp để triển khai đa dạng các lĩnh vực hợp tác. Việc sử dụng hình thức hợp tác công tư (PPP) và lập dự án PPP sẽ thúc đẩy không chỉ năng lực của khu vực tư nhân trong việc cung cấp tài chính, mà còn về khả năng thúc đẩy đổi mới sáng tạo và vận hành của khu vực tư nhân.
9. Giữ vững vị thế và gia tăng uy tín trên trường quốc tế
Năm 2022, ĐHQGHN đã giành được giải thưởng Công nhận về sự cải tiến chất lượng (Recognition of Improvement) của Tổ chức xếp hạng đại học thế giới QS do có sự cải thiện đáng kể trong kết quả xếp hạng dựa trên sự cải thiện về thứ hạng trung bình. Đây là lần đầu tiên một đại học của Việt Nam nhận được giải thưởng này.
Về kết quả xếp hạng trong năm, QS đã công bố kết quả của Bảng xếp hạng đại học thế giới QS World University Rankings 2023 - QS WUR 2023. Trong đó, ĐHQGHN có năm thứ 5 liên tiếp được xếp hạng trong nhóm 1.000 các cơ sở giáo dục đại học tốt nhất thế giới theo tiêu chí của QS WUR. Theo kết quả của Times Higher Education (THE), ĐHQGHN tiếp tục duy trì 4 lĩnh vực đã được xếp hạng trong kỳ xếp hạng trước gồm: Khoa học máy tính, Khoa học Xã hội (cùng thuộc nhóm 601-800); Kỹ thuật, Khoa học Tự nhiên (cùng thuộc nhóm 801-1000). Tại kỳ xếp hạng lần này, ĐHQGHN có thêm 2 lĩnh vực mới được xếp hạng là Kinh doanh - kinh tế và Khoa học sự sống (cùng thuộc nhóm 501-600).
Mới đây nhất, Tạp chí U.S News & World Report của Hoa Kỳ vừa công bố kết quả Bảng xếp hạng các cơ sở giáo dục đào tạo đại học tốt nhất toàn cầu - Best Global Universities. Theo đó, ĐHQGHN có thứ hạng 970 thế giới và 258 châu Á. Đặc biệt, trong 13 tiêu chí xếp hạng của US News & World Report, tiêu chí tổng số ấn phẩm của ĐHQGHN có sự gia tăng đáng kể về thứ hạng, tăng 59 bậc so với kỳ 2022. Cũng trong kỳ xếp hạng này, lĩnh vực Kỹ thuật (Engineering) của ĐHQGHN lần đầu tiên được xếp hạng với thứ hạng 636, lĩnh vực Vật lý tiếp tục được xếp hạng ở vị trí 664 thế giới.
Năm nay cũng là lần đầu tiên ĐHQGHN nằm trong nhóm 800 cơ sở giáo dục đại học xuất sắc nhất với vị trí 758 theo kết quả xếp hạng Webometrics của Phòng thí nghiệm Cybermetrics Labs. Trong kỳ xếp hạng tháng 8/2022, ĐHQGHN đã tăng 186 bậc so với lần xếp hạng tháng 01/2022, vị trí 183 châu Á và vị trí 14 Đông Nam Á.
10. Nhiều cá nhân và đơn vị được vinh danh
Theo kết quả công bố trên tạp chí PLoS Biology của Hoa Kỳ về xếp hạng ảnh hưởng trích dẫn trong cộng đồng khoa học, GS.TSKH Nguyễn Đình Đức và PGS.TS Lê Hoàng Sơn tiếp tục có tên trong danh sách 10.000 nhà khoa học có trích dẫn ảnh hưởng nhất thế giới năm 2022. Theo thứ tự trong bảng xếp hạng này, PGS.TS Lê Hoàng Sơn xếp hạng 5.817 và GS.TSKH Nguyễn Đình Đức xếp hạng 7.455 thế giới. Đặc biệt, GS. Nguyễn Đình Đức xếp hạng 94 thế giới trong lĩnh vực Engineering. Hai nhà khoa học này cũng có tên trong bảng xếp hạng thế giới của reseach.com cùng hai nhà khoa học khác là GS.TS Phạm Hùng Việt và PGS.TS Từ Bình Minh.
Các học sinh Trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên tham gia các kỳ thi Olympic quốc tế đã giành 08 huy chương Vàng, 01 huy chương Bạc.
TS Chu Đức Hà - Giảng viên Trường Đại học Công nghệ vừa vinh dự được nhận Giải thưởng Quả cầu vàng năm 2022 trong lĩnh vực Công nghệ Sinh học. Đây là giải thưởng do Bộ KH&CN phối hợp với Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trao tặng.
Năm 2022, 02 công trình của các nhà khoa học thuộc ĐHQGHN đã được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về KH&CN đợt 6, lĩnh vực Khoa học Xã hội và Nhân văn. Đó là: công trình “Phong trào chống chủ nghĩa thực dân ở Việt Nam” của cố GS.TS Đinh Xuân Lâm và công trình “Thơ Việt Nam hiện đại” của GS.TS Lê Văn Lân (bút danh Mã Giang Lân).
VNU