Thương mại điện tử xuyên biên giới - cấp độ cao hơn của sự đổi mới
Theo báo cáo mới đây của VECOM, bất chấp dịch bệnh, ngành thương mại điện tử Việt Nam đã trải qua giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ lên tới 20%. Báo cáo của Amazon cùng với công ty nghiên cứu AlphaBeta cũng cho thấy quy mô thương mại điện tử của Việt Nam hiện nay có giá trị khoảng 3 tỷ USD, nhưng mới chỉ chiếm 1% so với doanh thu xuất khẩu, cho thấy lĩnh vực này đang có rất nhiều dư địa để phát triển. Nghiên cứu này cũng ước tính doanh thu thương mại điện tử xuyên biên giới của Việt Nam sẽ đạt 11 tỷ USD vào năm 2026.
“Thương mại điện tử xuyên biên giới là một cấp độ cao hơn của sự đổi mới. Nó cho phép bạn bán hàng cho các quốc gia mà bạn chưa từng đặt chân đến mà không cần phải mở cửa hàng vật lý. Bạn có thể bán hàng bất cứ lúc nào, bất kỳ sản phẩm nào, nhưng điều quan trọng là khả năng cạnh tranh của nó như thế nào. Đâu là lợi thế cạnh tranh cho người bán hàng Việt Nam?” - ông Gijae Seong chia sẻ tại The Next Power.
Ông Seong nhận thấy các nhà sản xuất đang tập trung về Việt Nam, khiến Việt Nam trở thành trung tâm sản xuất của Đông Nam Á và là một quốc gia sản xuất rất quan trọng trong nền kinh tế thế giới. Ngay trong đại dịch, vị lãnh đạo này cũng đánh giá cao sự phát triển ổn định của nền kinh tế, cũng như nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong hỗ trợ xuất khẩu, tạo điều kiện vô cùng to lớn cho sự tham gia của người bán hàng Việt Nam trên thế giới trong giai đoạn tiếp theo. “Cơ hội mở ra cho tất cả mọi người, và ai cũng có thể dễ dàng nắm bắt. Bạn cũng không cần phải thực sự đi ra nước ngoài hay xây dựng cái gì ở đó. Rất nhiều thứ đã nằm trong tầm tay của bạn rồi” - vị lãnh đạo của Amazon Global Selling Việt Nam nhấn mạnh.
Đổi mới từ người bán hàng
Theo thống kê của Amazon Global Selling, có 5 danh mục mà người bán hàng Việt Nam đang kinh doanh rất hiệu quả, đó là đồ gia dụng; sản phẩm nhà bếp; quần áo, thời trang; sản phẩm chăm sóc sức khỏe và chăm sóc cá nhân; và các công cụ dùng để sửa nhà và các tiện ích nhỏ trong nhà. “Lợi thế riêng của Việt Nam và các sản phẩm đến từ Việt Nam là thân thiện với môi trường, có thiết kế độc đáo và khác biệt so với các sản phẩm của các nước khác. Hy vọng trong tương lai, sẽ có một số thay đổi trong sản phẩm để có thêm nhiều người Việt có thể ra mắt thành công trên amazon.com” - ông Seong nói.
Thực tế, hàng hóa của Việt Nam còn gặp nhiều rào cản trong việc chấp hành các tiêu chuẩn và quy định, như quy định về xuất khẩu hay giấy tờ, thủ tục. Bảo hộ thương hiệu cũng đang là một vấn đề nhức nhối với các doanh nghiệp Việt. Ông Seong nhấn mạnh rằng, trên Amazon có hàng tỷ sản phẩm và do đó việc sao chép và bán hàng với giá rẻ sẽ không có sức hấp dẫn đối với khách hàng và cũng khó để cạnh tranh. Việc người bán biết cách bảo vệ khách hàng, bảo vệ thương hiệu, đáp ứng tiêu chuẩn của các quốc gia sẽ làm tăng niềm tin của khách, từ đó phát triển toàn bộ hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam.
Ngoài ra, thương mại điện tử chứa rất nhiều dữ liệu, đây là điểm khác biệt và cũng là lợi thế vô cùng lớn so với kinh doanh truyền thống. Thay vì phải khảo sát hàng quý hay năm để có dữ liệu khi kinh doanh ngoại tuyến, những nhà bán hàng ngày nay có được phản hồi của khách hàng trong thời gian thực ở mọi nơi trên thế giới. Chính bởi lợi thế này, thương mại điện tử đang mang lại cơ hội như nhau cho các doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp lớn, dù họ đến từ Việt Nam, từ Mỹ hay bất cứ quốc gia nào khác. Nó mang lại cơ hội bình đẳng, trang bị cho người bán những công cụ, công nghệ, dữ liệu tương tự nhau. Tại Việt Nam, sản phẩm của những thương hiệu lớn như: gốm Minh Long, cà phê Trung Nguyên, hay các sản phẩm nhỏ như: mũ bảo hiểm, thiệp 3D, hạt điều… đều đã và đang được bán thành công trên nền tảng của Amazon.
“Có rất nhiều rào cản, nhưng điều quan trọng nhất chính là sự cam kết”, ông Seong nhấn mạnh. “Trên Amazon, bạn có thể bán hàng trực tiếp đến khách hàng cuối cùng, đây là cơ hội tuyệt vời. Nhưng đồng thời, nó cũng không phải là trò chơi. Bạn sẽ phải đầu tư rất nhiều, phải nỗ lực rất nhiều”. Ông Seong cũng khuyên các nhà bán hàng trước khi muốn tận dụng cơ hội bán hàng trong những sự kiện lớn như Black Friday hay Cyber Monday của thế giới thì nên chuẩn bị trước 3-6 tháng với việc trang trí gian hàng online, tương tác sớm với khách để xem phản hồi và từ đó tối ưu sản phẩm theo thị hiếu của khu vực.
Đổi mới từ chính các sàn thương mại điện tử
Thống kê của Amazon Global Selling cho thấy, trong vòng 12 tháng (từ 1/9/2020 đến 31/8/2021), gần 7,2 triệu sản phẩm của các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) Việt Nam được bán cho khách hàng Amazon trên khắp thế giới, tăng 34% so với cùng kỳ năm ngoái. Số lượng SME Việt bán hàng qua các cửa hàng Amazon trên toàn thế giới cũng vượt mốc doanh số 100.000 USD, 500.000 USD và 1 triệu USD, tăng lần lượt hơn 18, 53 và 40% chỉ sau 1 năm. Amazon uớc tính doanh thu thương mại điện tử xuyên biên giới của Việt Nam sẽ đạt 11 tỷ USD vào năm 2026.
Ông Seong cho biết, năm 2022, một lượng lớn người bán đang đến với Amazon, thậm chí tăng gấp 3 lần. Những con số này là kết quả của quá trình đổi mới từ bên trong của chính sàn thương mại điện tử đa quốc gia như Amazon. Đội ngũ của Amazon Global Selling Việt Nam thành lập trong 2-3 năm qua và nỗ lực đầu tiên là bản địa hóa ngôn ngữ và cải thiện trải nghiệm của người bán Việt Nam trên Amazon thông quá khám phá những “nỗi đau” của họ.
Chẳng hạn như trong hoạt động logistics, ví dụ khoảng cách giữa Việt Nam và Mỹ là khá xa, đặc biệt là Covid-19 đã kéo theo rất nhiều cuộc khủng hoảng, khiến việc giao hàng vận chuyển trở nên tốn kém và thiếu hiệu quả. Khác với việc vận chuyển bằng container trong mô hình B2B, bán hàng trực tiếp tới người dùng cuối qua sàn sẽ tùy vào loại sản phẩm và số lượng mà phương tiện và giao thức vận chuyển cũng sẽ đa dạng và phức tạp hơn. Để giảm thiểu những khó khăn cho người bán, Amazon có dịch vụ FBA (hoàn thiện đơn hàng bởi Amazon), được coi là giải pháp một cửa dành cho lĩnh vực logistics. Về cơ bản, Amazon có cơ sở hạ tầng để hỗ trợ chủ hàng. Người bán có thể vận chuyển sản phẩm đến kho (Trung tâm hoàn thiện đơn hàng), Amazon sẽ xử lý phần còn lại cho đến khi sản phẩm đó được giao cho khách hàng. Amazon cho biết, công ty đang tiếp tục tích cực trao đổi với rất nhiều đối tác logistics và nhà cung cấp dịch vụ tại đây để cho ra những giải pháp logistics hiệu quả hơn và tiết kiệm hơn cho người bán.
Trong bối cảnh Covid-19, Amazon cũng cố gắng đưa ra một số gói hỗ trợ nhất định cho những người bán hàng bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi dịch bệnh. Một trong những gói đó là chương trình ưu đãi dành cho người bán hàng mới, với rất nhiều sự hỗ trợ về mặt hậu cần, thương hiệu hay bán hàng. Amazon cũng cung cấp chương trình ưu đãi cho những người bán hàng trong giai đoạn mọi người đều gặp khó khăn vì thiếu dòng tiền hoặc hoạt động kinh doanh của họ không hiệu quả như trước.
Quan trọng hơn, vị giám đốc tại Amazon cho biết, nhiệm vụ trọng tâm và dài hạn của Amazon tại Việt Nam chính là nâng cao nhận thức và đào tạo cho người bán hàng về việc kinh doanh xuyên biên giới. Không chỉ thực hiện các hoạt động tương tác trực tuyến trên các kênh mạng xã hội, mà Amazon còn thiết kế hàng trăm khóa học bằng tiếng Việt dưới dạng các module video theo từng chủ đề nhỏ để cải thiện kỹ năng cho người bán. “Tôi nghĩ lợi thế đầu tiên của Việt Nam chính là lợi thế về con người. Chúng tôi có một lợi thế là có những người trẻ tuổi được kết nối thông qua các cộng đồng trực tuyến, và họ rất ham học hỏi… Tôi có thể nói rằng, Việt Nam thực sự là cộng đồng trực tuyến sôi động nhất ở Đông Nam Á” - Lãnh đạo Amazon Global Selling Việt Nam chia sẻ.
Tháng 6 vừa qua, Amazon Global Selling Việt Nam đã phối hợp với Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) công bố sáng kiến “Thương mại điện tử xuyên biên giới: Kỷ nguyên bứt phá”, thể hiện cam kết phát triển nguồn nhân lực thương mại điện tử xuyên biên giới tại Việt Nam trong vòng 5 năm tới và mở ra cơ hội xuất khẩu cho doanh nghiệp.
Hải Triều