CNTT&TT - nền tảng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế
Ngành CNTT-TT Việt Nam đang bước vào cơ hội đặc biệt khi Việt Nam đang tích cực triển khai chuyển đổi số, tận dụng những lợi thế từ cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) để thúc đẩy, tạo bứt phá tăng trưởng, hay nói cách khác thực hiện đột phá chiến lược lần thứ ba nhờ chuyển đổi số toàn diện và đổi mới sáng tạo, hướng tới khát vọng đưa Việt Nam trở thành quốc gia hùng cường, thịnh vượng, thuộc nhóm các nước có thu nhập trung bình cao vào năm 2035 và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Theo đánh giá của Ban biên soạn Vietnam ICT Index 2020 thì năm 2019, ngành CNTT-TT đã và đang từng bước trở thành nền tảng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tham gia giải quyết hầu hết các bài toán khó của quốc gia nói chung và của từng bộ, ngành, địa phương nói riêng. Trong tình hình phát triển chung của đất nước, ngành CNTT-TT tiếp tục có những bước phát triển mạnh mẽ, có sức lan tỏa, ngày càng khẳng định vị trí, vai trò quan trọng trên các mặt trận kinh tế, xã hội, chính trị, an ninh, quốc phòng… và đang tiếp tục hội nhập sâu rộng với thế giới. Với tư duy mới, cách tiếp cận và cách làm mới, ngành CNTT-TT đã đạt được những kết quả đáng khích lệ ở hầu hết các lĩnh vực của ngành, không chỉ ở Trung ương mà còn ở các địa phương, ở các doanh nghiệp, các hiệp hội, không chỉ trong nước mà còn trên bình diện đánh giá của các tổ chức quốc tế.
Báo cáo Vietnam ICT Index 2020 cung cấp thông tin về thực trạng phát triển và ứng dụng CNTT-TT tại Việt Nam, đồng thời đưa ra những đánh giá, xếp hạng về mức độ sẵn sàng cho phát triển và ứng dụng CNTT-TT dựa trên cơ sở số liệu thu thập được từ các khối: bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty và Ngân hàng thương mại.
Kết quả xếp hạng năm 2020
Đối với khối bộ, ngành và địa phương, Báo cáo Vietnam ICT Index 2020 được xây dựng dựa trên hệ thống Chỉ số phát triển chính phủ điện tử (EGDI) của Liên hợp quốc với 4 thành phần chính là hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng nhân lực, ứng dụng nội bộ và dịch vụ công trực tuyến. Báo cáo Vietnam ICT Index 2020 đánh giá toàn diện tình hình phát triển của bộ, ngành, địa phương trong đó hạ tầng kỹ thuật và nhân lực không chỉ của riêng cơ quan nhà nước mà còn của cả xã hội.
Theo kết quả xếp hạng của Báo cáo Vietnam ICT Index 2020, ở nhóm 17 bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ có dịch vụ công, 3 vị trí dẫn đầu về mức độ sẵn sàng cho phát triển và ứng dụng CNTT-TT thuộc về Bộ Tài chính, Bảo hiểm xã hội Việt Nam và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
So với năm ngoái, Bộ Thông tin và Truyền thông tăng 1 bậc, vươn lên xếp thứ 4 trong bảng xếp hạng nhờ việc cải thiện điểm ở chỉ số ứng dụng CNTT, đặc biệt là chỉ số thành phần về dịch vụ công trực tuyến. Bộ TT&TT và Bộ Y tế hiện là 2 bộ đã đưa 100% dịch vụ công lên trực tuyến mức 4. Bộ Khoa học và Công nghệ và Bộ Giao thông Vận tải đều tăng 3 bậc để có tên trong Top 10 (tương ứng là vị trí thứ 8 và 10 trong bảng xếp hạng). Bộ Công Thương tăng 5 bậc để lọt vào Top 5.
Trái với các bộ nêu trên, Bộ Giáo dục và Đào tạo giảm 4 bậc so với năm 2019 (từ vị trí thứ 7 xuống vị trí thứ 11); Bộ Nội vụ giảm tới 13 bậc từ vị trí thứ 4 xuống vị trí cuối cùng trong bảng xếp hạng.
Ở nhóm 7 cơ quan thuộc Chính phủ không có dịch vụ công, dẫn đầu vẫn là Thông tấn xã Việt Nam. Đây cũng là đơn vị xếp vị trí số 1 trong 2 kỳ đánh giá, xếp hạng chỉ số ICT Index trước đó. Các vị trí tiếp theo trong bảng xếp hạng của nhóm này lần lượt thuộc về Ủy ban Dân tộc, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam, Thanh tra Chính phủ, Đài Tiếng nói Việt Nam và Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam.
Với nhóm 63 địa phương, 3 vị trí dẫn đầu thuộc về Đà Nẵng, Thừa Thiên Huế và Quảng Ninh. Đây là lần thứ 12 thành phố Đà Nẵng giữ vị trí dẫn đầu bảng xếp hạng Vietnam ICT Index. Tuy nhiên, theo đánh giá của nhóm nghiên cứu, điểm số của Đà Nẵng không còn cách biệt quá lớn so với các tỉnh, thành phố khác. Với việc đạt chỉ số chung 0,8147, tỉnh Thừa Thiên Huế duy trì chắc chắn ở vị trí thứ 2 và đang nỗ lực vươn lên bám đuổi Đà Nẵng. Cần Thơ đã tăng 6 bậc để vươn lên vị trí thứ 4 trong bảng xếp hạng. 2 thành phố lớn Hà Nội và TP Hồ Chí Minh cùng tăng 2 bậc, lần lượt xếp các vị trí thứ 5 và thứ 6 trong bảng xếp hạng của các tỉnh, thành phố. Nằm ở vị trí cuối cùng trong bảng xếp hạng của nhóm tỉnh, thành phố là Điện Biên, Tuyên Quang, Kon Tum, Cao Bằng và Lai Châu.
Với bảng xếp hạng chỉ số ICT Index 2020 của 34 ngân hàng thương mại, 5 vị trí dẫn đầu lần lượt là: Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Ngân hàng Tiên Phong, Ngân hàng Kỹ Thương Việt Nam (Techcombank), Ngân hàng Nam Á và Ngân hàng Việt Á.
Trong 13 tập đoàn, tổng công ty tham gia xếp hạng, dẫn đầu là Tập đoàn Điện lực Việt Nam; 4 vị trí tiếp theo thuộc về Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam, Tổng công ty Hóa chất Việt Nam, Tổng công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Hà Nội, Tổng công ty Máy và thiết bị công nghiệp.
Năm 2020 cũng là năm thứ 5 Báo cáo tiếp tục đánh giá, xếp hạng các địa phương trên cả nước về Chỉ số công nghiệp CNTT, với các thành phần là sản xuất CNTT (gồm sản xuất phần cứng, điện tử, sản xuất phần mềm và nội dung số), dịch vụ CNTT và kinh doanh, phân phối CNTT nhằm phản ánh vai trò then chốt của công nghiệp CNTT nói chung và doanh nghiệp CNTT&TT nói riêng đối với nền kinh tế số, chuyển đổi số quốc gia, hướng tới xây dựng một Việt Nam số thịnh vượng. Theo đó, về Chỉ số công nghiệp CNTT, TP Hồ Chí Minh đã vượt Hà Nội để vươn lên vị trí dẫn đầu. Các vị trí tiếp theo trong Top 10 địa phương có chỉ số công nghiệp CNTT năm 2020 cao là Hà Nội, Bắc Ninh, Thái Nguyên, Đà Nẵng, Hải Phòng, Quảng Ninh, Bắc Giang, Bình Dương và Cần Thơ.
Nguyễn Tuấn Anh