Hạch toán chi phí dòng nguyên liệu - giảm thiểu chi phí sản xuất
Nhằm gia tăng năng suất, chất lượng sản phẩm đầu ra, nhiều doanh nghiệp Việt đã tìm đến sự trợ giúp của các công cụ quản lý. Trong số đó, phương pháp hạch toán chi phí (hay còn gọi là MFCA) được áp dụng ngày càng nhiều. MFCA được coi là công cụ lý tưởng để hạch toán, quản lý các chi phí trong quá trình sản xuất và thúc đẩy tăng tính minh bạch xuyên suốt các hoạt động từ khâu lựa chọn nguyên vật liệu đến khi kết thúc quy trình, cho ra đời sản phẩm hoàn chỉnh. Ngoài ra, MFCA còn có khả năng tính toán sự lưu thông và dự trữ nguồn nguyên vật liệu của một doanh nghiệp được quy đổi ra đơn vị có thể tính toán được là vật chất và tiền.
Mặt khác, MFCA còn được xem là phương pháp hạch toán trong vấn đề quản lý môi trường, từ đây giúp các doanh nghiệp có thể lường trước các tác nhân có thể tác động đến môi trường. Việc ngày càng nhiều doanh nghiệp áp dụng phương pháp này cho thấy mục tiêu phát triển của các doanh nghiệp, khi hướng đến môi trường xanh, một nền kinh tế tuần hoàn. Được biết, phương pháp này được xem có sự ảnh hưởng một phần đến môi trường, chính vì vậy, MFCA đã được Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) ban hành và áp dụng như một tiêu chuẩn riêng biêt, có tên ISO 14051, thuộc một phần trong bộ tiêu chuẩn ISO 14000, liên quan đến các vấn đề về môi trường.

Hạch toán chi phí nguyên liệu được áp dụng cho chủ yếu cho các doanh nghiệp sản xuất nguyên vật liệu, năng lượng.
Phương pháp này được khởi nguồn tại Đức, sau đó được phát triển mạnh mẽ ở Nhật Bản. Ưu điểm của phương pháp là giúp tính toán dòng chảy và hàng tồn đọng của tất cả các nguyên vật liệu trong quá trình sản xuất.
Vì vậy, điểm khác biệt của phương pháp này so với các công cụ năng suất khác nằm ở chỗ, có thể áp dụng cho các doanh nghiệp sản xuất trong lĩnh vực công nghiệp, năng lượng, ở bất kỳ loại hình nào và có thể đánh giá, quản lý hệ thống có tác động đến môi trường, hướng các doanh nghiệp phát triển bền vững. Trong đó, MFCA có thể xem xét, tính toán đến các rủi ro mà doanh nghiệp có thể phải đối mặt như: khan hiếm nguyên liệu, biến đổi khí hậu.
Lợi ích lớn nhất mà doanh nghiệp áp dụng MFCA nguyên vật liệu chính là gia tăng hiệu suất bằng việc xác định đầu tư đúng hướng; giảm thiểu tối đa các chi phí không cần thiết; tận dụng tối đa công năng sản phẩm, nguyên vật liệu; cải tiến các hoạt động sản xuất và cuối cùng là mở rộng toàn bộ chuỗi cung ứng cho doanh nghiệp.
Lợi ích cho doanh nghiệp
Một số lợi ích mà doanh nghiệp có thể nhận được khi áp dụng MFCA, cụ thể: Cải tiến hiệu suất do nhận định chính xác các điểm cốt lõi cần đầu tư; giảm giá thành nguyên vật liệu sản xuất; lập kế hoạch, đặt mục tiêu cụ thể cho từng giai đoạn cải tiến.
MFCA không chỉ giúp doanh nghiệp phân tích chính xác những mục tiêu đầu tư với những cải tiến mới nhất đáp ứng nhu cầu xã hội hiện này, mặt khác, đơn giản hóa quá trình sản xuất, tiết kiệm chi phí nguyên vật liệu. Nhiều daonh nghiệp đã đạt năng suất vượt mức đề ra nhờ áp dụng thành công phương pháp này.
Điển hình phải kể đến Công ty Cổ phần kết cấu thép Đại Dũng miền Trung, thông qua phương pháp này đã giúp doanh nghiệp tiết kiệm đáng kể mà vẫn tăng năng suất so với dự kiến.

Doanh nghiệp giảm thiểu tối đa lãng phí trong sản xuất nhờ áp dụng MFCA.
Việc áp dụng MFCA đã giúp các nhà quản lý doanh nghiệp này nhận ra rằng, để kiểm soát nguồn nguyên vật liệu giúp giảm thiểu tối đa phần phế liệu chảy ra trong quá trình sản xuất. Trước khi áp dụng MFCA, doanh nghiệp này luôn tồn tại tình trạng báo động về lãng phí nguyên vật liệu do thiếu sự quản lý chặt chẽ, bài bản. Kết quả dẫn đến nhiều sản phẩm bị lỗi, hỏng, sản phẩm không sử dụng được, khiến doanh nghiệp chậm tiến độ, không đạt được mục tiêu đề ra, năng suất thấp.
Nhờ có sự tư vấn của các chuyên gia, doanh nghiệp đã nhận thấy nhiều điểm thay đổi tích cực từ khi áp dụng MFCA, các sản phẩm lãng phí được giảm thiểu đáng kể, cắt giảm bớt các giai đoạn không đáng có. Kết quả lớn nhất mà doanh nghiệp nhận được chính là khẳng định thương hiệu doanh nghiệp trên trường quốc tế, xuất khẩu đi khắp các quốc gia trên thế giới.
Nếu như trước đây, nhiều doanh nghiệp cho rằng, tình trạng thừa nguyên vật liệu, tồn đọng trong sản xuất là điều khó tránh khỏi thì nay, MFCA đã giúp giải quyết vấn đề đó một cách triệt để, khi không còn tình trạng lãng phí tiền bạc, thời gian của đơn vị sản xuất, cũng không còn tình trạng thừa nguyên, vật liệu.
Một ví dụ khác về doanh nghiệp áp dụng MFCA thành công là Công ty TNHH Sản xuất Thương mại và Đầu tư Tam Minh. MFCA đã giúp Công ty chỉ ra được những công đoạn lãng phí từ đó làm tốn thời gian, công sức và giảm hiệu suất lao động của công nhân cũng như gây thiệt hại không nhỏ cho doanh nghiệp về mặt kinh tế. Việc áp dụng thành công MFCA đã giúp doanh nghiệp thấy rõ tình trạng lãng phí nguyên/nhiên vật liệu, nâng cao ý thức về cải tiến năng suất, chất lượng; đồng thời gia tăng sức cạnh tranh với các doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Nam Nguyễn