Mới đây, Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ đã ban hành Quyết định số 39/QĐ-SHTT ngày 19/01/2023 về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00126 cho sản phẩm chè vằng “Quảng Trị”. Theo Quyết định của Cục Sở hữu trí tuệ, Sở Khoa học và Công nghệ Quảng Trị là tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này.
Quyền liên quan đến quyền tác giả là một trong những đối tượng thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Sở hữu trí tuệ, đồng thời cũng thuộc sự điều chỉnh của pháp luật khác có liên quan. Trong đó, đối tượng quyền liên quan đến quyền tác giả bao gồm: cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa. Trong bối cảnh tiến trình phát triển kinh tế - xã hội đang diễn ra mạnh mẽ hiện nay, rất nhiều vấn đề phát sinh và được đặt ra để bàn luận, tìm ra các giải pháp hiệu quả để giải quyết. Một trong những vấn đề nổi trội đã và đang được rất nhiều sự quan tâm của cộng đồng đó là vấn đề khai thác và bảo vệ quyền liên quan đối với tác phẩm âm nhạc trong môi trường kỹ thuật số.
Quyền tác giả được chia thành quyền nhân thân (quyền tinh thần) và quyền kinh tế (quyền tài sản). Để đảm bảo tuân thủ các cam kết quốc tế, Việt Nam đã sửa đổi, bổ sung khá nhiều quy định liên quan đến quyền tác giả, quyền liên quan trong Luật Sở hữu trí tuệ (SHTT) 2005 sửa đổi lần 3 (gọi tắt là “Luật SHTT 2022”) được Quốc hội thông qua vào tháng 6/2022. Trong đó, có các thay đổi quan trọng về quyền tinh thần thuộc quyền tác giả.
Dưới tác động của nền công nghiệp 4.0, lĩnh vực sở hữu trí tuệ (SHTT) nói chung và bảo hộ quyền tác giả (QTG) nói riêng có những biến chuyển nhất định. Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số và mạng internet làm đa dạng hoá các hành vi xâm phạm QTG, mở rộng quy mô và mức độ nguy hiểm của hành vi. Từ đó, đặt ra các yêu cầu đối với việc hoàn thiện và quy định pháp luật trong lĩnh vực SHTT. Bài viết phân tích xu hướng bảo hộ QTG ngày nay, trong đó tập trung vào hành vi xâm phạm QTG và các chế tài dân sự được áp dụng để răn đe và phòng ngừa hành vi xâm phạm.
Mới đây, Cục Sở hữu trí tuệ đã ban hành Quyết định số 3333/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý “Bến Kè” cho sản phẩm khoai mỡ của tỉnh Long An. UBND huyện Thạnh Hóa là tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này.
Với phương châm phát huy thế mạnh nông sản đặc thù địa phương và xây dựng hình ảnh Đồng Tháp “năng động, nghĩa tình và sáng tạo”, tỉnh đã và đang đẩy mạnh phát triển tài sản trí tuệ cho các sản phẩm nông sản đặc thù, xem đây là nhiệm vụ trọng tâm và cấp thiết trong quá trình hội nhập và phát triển.
Các yêu cầu mới từ thực tiễn phát triển của nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa đã góp phần mở rộng hơn nữa phạm vi hoạt động của Cục Sáng chế. Để phù hợp với tinh thần này, năm 2003, Cục Sáng chế đã được đổi tên thành Cục Sở hữu công nghiệp (SHCN), thông qua đó hướng trọng tâm đến các hoạt động kinh tế trọng yếu của đất nước.
Cùng với sự phát triển không ngừng của kỷ nguyên công nghệ số, hoạt động kinh doanh thương mại dần mở rộng phạm vi, quy mô, vượt ra khỏi thị trường kinh doanh truyền thống và diễn ra sôi nổi, mạnh mẽ tại thị trường thương mại điện tử (TMĐT). Do TMĐT là một môi trường “mở” nên tiềm ẩn những nguy cơ, rủi ro về việc xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ (SHTT). Điều này đặt ra những thách thức đối với việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ quyền SHTT của Việt Nam bắt kịp với xu thế phát triển chung.
Cục Sở hữu trí tuệ (SHTT) được thành lập ngày 29/7/1982 với tên gọi ban đầu là Cục Sáng chế. Trải qua 40 năm xây dựng và phát triển, Cục đã trải qua 3 tên gọi khác nhau: Cục Sáng chế (giai đoạn 1982-1993), Cục Sở hữu công nghiệp (1993-2003) và Cục SHTT (từ 2003 đến nay). Dù mang tên gọi khác nhau, nhưng Cục SHTT luôn hoàn thành nhiệm vụ được giao, góp phần quan trọng vào sự phát triển của lĩnh vực SHTT nói riêng, ngành khoa học và công nghệ cũng như sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nói chung. Bài viết điểm lại những kết quả nổi bật Cục SHTT đã đạt được trong 40 năm qua theo 3 mốc lịch sử gắn với tên gọi khác nhau của Cục.
Trong thời gian vừa qua, vấn đề xác lập quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) nông sản đặc trưng (thường được gọi là đặc sản địa phương) đã được quan tâm thực hiện, nhiều nông sản nhờ đó đã gia tăng được giá trị, đời sống người dân được cải thiện, nhiều đặc sản được bảo tồn, phát triển. Tuy nhiên, ở nhiều nơi, hoạt động xây dựng thương hiệu cho các đặc sản địa phương thông qua công cụ SHTT mới chỉ dừng lại ở việc xác lập quyền SHTT, trong khi vấn đề quan trọng hơn là việc làm thế nào để khai thác lợi ích từ các tài sản trí tuệ gắn với đặc sản địa phương thì vẫn còn lúng túng, chưa hiệu quả. Trong khuôn khổ bài viết này, tác giả tập trung nghiên cứu kinh nghiệm thành công của Srilanka trong việc thương mại hóa quyền SHTT gắn với sản phẩm trà Dilmah, từ đó rút ra một số bài học cho Việt Nam.