Kết quả khảo sát năm 2020 dựa trên sự phản hổi từ 3.657 doanh nghiệp xuất nhập khẩu cho thấy, có những đánh giá tích cực của cộng đồng doanh nghiệp đối với ngành hải quan và các bộ/ngành có liên quan trong nỗ lực cải cách thủ tục xuất nhập khẩu và tạo thuận lợi thương mại cho doanh nghiệp. Những chuyển biến đáng chú ý trong kết quả điều tra năm 2020 so với những năm trước đó bao gồm: 1) Thông tin về chính sách và thủ tục hành chính xuất nhập khẩu dễ tiếp cận hơn (doanh nghiệp đánh giá cao hơn về chất lượng thông tin do cơ quan hải quan cung cấp; hài lòng hơn đối với công tác hỗ trợ, giải đáp của các cơ quan khi doanh nghiệp gặp vướng mắc về tiếp cận thông tin); 2) Việc thực hiện các thủ tục hành chính hải quan cũng thuận lợi hơn đối với các doanh nghiệp (những chuyển biến tích cực được doanh nghiệp ghi nhận việc khai hồ sơ, kiểm tra thực tế hàng hoá, hoàn thuế/không thu thuế, cho đến giải quyết khiếu nại); 3) Một số cải cách lớn của cơ quan hải quan trong thời gian gần đây cũng được các doanh nghiệp ghi nhận, ví dụ như giảm bớt chồng chéo, trùng lặp trong kiểm tra sau thông quan, thủ tục xác nhận hàng hoá qua khu vực giám sát qua hệ thống quản lý hải quan tự động; 4) Công tác kiểm tra, quản lý chuyên ngành vốn trước đây có nhiều phàn nàn của các doanh nghiệp, thì trong khảo sát 2020 đã ghi nhận những chuyển biến tích cực, một số bộ/ngành được các doanh nghiệp đánh giá cao như Bộ Công thương, Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn...
Dù vậy, báo cáo cũng cho thấy còn rất nhiều việc cơ quan hải quan và các bộ/ngành cần tích cực triển khai trong thời gian tới để tiếp tục tạo thuận lợi thương mại cho doanh nghiệp. Cơ sở vật chất, đặc biệt là hạ tầng công nghệ thông tin cần được chú trọng cải thiện nhằm giảm thiểu tình trạng nghẽn mạng, báo lỗi trong quá trình thực hiện thủ tục trực tuyến. Các doanh nghiệp đề nghị cần tăng tính công khai, minh bạch trong giải quyết thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả công tác giải đáp vướng mắc, khó khăn cho doanh nghiệp. Việc xây dựng và thực thi chính sách, pháp luật cần đảm bảo tính nhất quán và ổn định, mục tiêu cuối cùng là giảm thiểu chi phí tuân thủ bất hợp lý và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong cả chuỗi thủ tục xuất nhập khẩu.
Xuân Diện - Bùi Linh