Lông rễ (màu xanh) mọc xung quanh vi khuẩn cộng sinh (màu đỏ)
Theo các nhà khoa học, khi vi khuẩn nốt sần ở rễ gặp rễ cây họ đậu trong đất, protein SYFO1 làm cho các sợi lông nhỏ của rễ thay đổi hướng phát triển của chúng. Do đó, chúng quấn lấy đối tác cộng sinh tiềm năng. Nhờ sự trợ giúp của vi khuẩn này, các cây họ đậu không cần bất kỳ loại phân đạm nào. Nếu hiểu chính xác cách thức hình thành của sự cộng sinh, chúng ta có thể trả lại cho cây trồng những đặc tính đặc biệt mà chúng đã mất trong quá trình tiến hóa.
Nhóm nghiên cứu đã chứng minh trên cây họ đậu Medicago truncatula (cỏ Linh lăng) rằng, các sợi lông hút của rễ (trong đó có gen SYFO1), trên thực tế không còn khả năng tự quấn quanh vi khuẩn. Trong các nghiên cứu sâu hơn, các nhà nghiên cứu phát hiện ra protein liên kết với actin, hoạt động như một thành phần chủ chốt ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của tế bào và chính điều này làm thay đổi hướng phát triển của rễ: thay vì mọc thẳng, các sợi lông nhỏ giờ đây thay đổi hướng của chúng và tạo thành vòng bao quanh vi khuẩn.
Các nhà nghiên cứu nhận định, SYFO1 đã tạo nên một bước tiến mới trong quá trình tiến hóa của thực vật. Trong khi các protein formin (chất điều hòa chính của tế bào học) hiện diện ở nhiều dạng trong tế bào và tương tác với actin, thì loại protein đặc biệt này chỉ phản ứng với các tín hiệu cộng sinh từ vi khuẩn cộng sinh.
Mai Thanh Trúc (theo Sciencedaily)