Thông tin SHCN là thông tin về các đối tượng SHCN như sáng chế, giải pháp hữu ích, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý..., bao gồm thông tin về đơn đăng ký các đối tượng SHCN (người nộp đơn, tác giả, số đơn và ngày nộp đơn, đối tượng SHCN xin đăng ký bảo hộ, quyền ưu tiên…); thông tin về xử lý đơn đăng ký (các thông báo, quyết định về thẩm định, công bố đơn; cấp, từ chối cấp văn bằng bảo hộ) và thông tin về văn bằng bảo hộ các đối tượng SHCN (chủ văn bằng; số văn bằng; ngày cấp; đối tượng SHCN được bảo hộ; yêu cầu hoặc phạm vi bảo hộ của đối tượng SHCN; thông tin về việc chuyển nhượng quyền SHCN...).
Trong môi trường hội nhập, cạnh tranh ngày càng khốc liệt hiện nay, cơ sở dữ liệu SHCN là nguồn thông tin SHCN quan trọng đối với doanh nghiệp trong quá trình nghiên cứu, phát triển các đối tượng SHCN. Cụ thể, khi có thông tin SHCN sẽ giúp doanh nghiệp tránh đầu tư vào nghiên cứu các đối tượng SHCN đã có; là cơ sở để xác định hướng nghiên cứu, phát triển sản phẩm, dịch vụ và các giải pháp kỹ thuật, công nghệ có thể áp dụng trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của đơn vị. Cơ sở dữ liệu về SHCN còn cung cấp thông tin SHCN quan trọng trong quá trình xác lập quyền SHCN, như xác định tình trạng kỹ thuật, khả năng đáp ứng các điều kiện để được bảo hộ... Bên cạnh đó, cơ sở dữ liệu về SHCN còn là nguồn thông tin SHCN quan trọng trong quá trình quản lý các tài sản trí tuệ của các tổ chức/cá nhân trong việc thực hiện gia hạn, duy trì hiệu lực văn bằng bảo hộ; thực hiện các biện pháp chống xâm phạm quyền, các thủ tục chuyển giao, chuyển nhượng quyền SHCN; tìm kiếm các đối tượng SHCN có khả năng áp dụng hợp pháp... Ngoài ra, thông tin SHCN là nguồn thông tin quan trọng đánh giá khả năng, tránh việc khai thác đối tượng SHCN xâm phạm quyền SHCN của người khác; nhận diện, đánh giá các đối thủ cạnh tranh của mình. Do vậy, việc tiếp cận kịp thời, khai thác sử dụng hiệu quả thông tin SHCN trong các quá trình (từ nghiên cứu tạo ra các đối tượng SHCN, đến đăng ký xác lập quyền SHCN đối với các kết quả nghiên cứu, quản lý các quyền SHCN được bảo hộ; khai thác hiệu quả các đối tượng SHCN của mình và của xã hội) là rất cần thiết.
Trước nhu cầu ngày càng đa dạng của doanh nghiệp, cùng với sự phát triển nhanh chóng của cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo, nhu cầu về thông tin SHCN là rất lớn. Chính vì thế, cần thiết phải có cơ sở dữ liệu SHCN phong phú với các thông tin SHCN được cập nhật thường xuyên, công cụ tra cứu hiệu quả, giúp doanh nghiệp khai thác một cách tối đa các thông tin cần thiết, phục vụ cho hoạt động của doanh nghiệp, đồng thời cũng rất cần có đơn vị cung cấp dịch vụ tư vấn, tra cứu và khai thác thông tin SHCN cho doanh nghiệp.
Với năng lực và kinh nghiệm của mình trong lĩnh vực SHCN, Viện KHSHTT đã đề xuất và được phê duyệt thực hiện dự án “Thiết lập, duy trì và phát triển cơ sở dữ liệu thông tin trực tuyến về đối tượng SHCN và công cụ khai thác phục vụ doanh nghiệp nhỏ và vừa” (thuộc Chương trình Phát triển thị trường khoa học và công nghệ đến năm 2020). Thực hiện nhiệm vụ được giao, Viện KHSHTT đã phát triển cơ sở dữ liệu về SHCN và các công cụ cần thiết giúp doanh nghiệp tiếp cận kịp thời, đầy đủ và chính xác thông tin SHCN phục vụ hoạt động tạo lập quyền, bảo hộ, khai thác và phát triển các đối tượng SHCN.Cơ sở dữ liệu này do Viện KHSHTT xây dựng trên cơ sở tích hợp nguồn thông tin SHCN từ Cục Sở hữu trí tuệ đã công bố, nguồn thông tin trích xuất từ các cơ sở dữ liệu quốc tế và từ nguồn thông tin được xác nhận do người dùng cung cấp. Thông tin SHCN trong cơ sở dữ liệu này không giới hạn ở các thông tin phục vụ xác lập quyền mà còn được bổ sung để phục vụ các nhu cầu đa dạng của doanh nghiệp như quản trị, khai thác, phát triển các đối tượng SHCN... Các công cụ khai thác cơ sở dữ liệu được xây dựng trên cơ sở nghiên cứu tiếp thu các công cụ hiện có và phát triển cho phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp.Hiện nay, việc khai thác cơ sở dữ liệu về SHCN đang được VIPRI hướng dẫn chi tiết. Tuy nhiên, người dùng và doanh nghiệp cũng có thể sử dụng các dịch vụ tư vấn, hỗ trợ miễn phí hoặc có trả phí qua mạng.
Mô hình Cổng thông tin Cơ sở dữ liệu SHCN của Viện KHSHTT.
Để doanh nghiệp có thể dễ dàng, thuận lợi trong tiếp cận cơ sở dữ liệu, ngoài việc xây dựng các công cụ tra cứu và hướng dẫn trên mạng, Viện KHSHTT sẽ tổ chức các lớp hướng dẫn tra cứu, khai thác cơ sở dữ liệu trong khoảng thời gian từ tháng 1/2019 đến 5/2019. Việc cung cấp dịch vụ này được thực hiện online. Trong quá trình hướng dẫn tra cứu, khai thác cơ sở dữ liệu và cả quá trình vận hành cơ sở dữ liệu, VIPRI sẽ tiếp nhận các ý kiến góp ý của doanh nghiệp cũng như hợp tác với các đối tác trong và ngoài nước tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện cơ sở dữ liệu cũng như các công cụ và dịch vụ khai thác cơ sở dữ liệu này. Theo kế hoạch, Viện KHSHTT sẽ chinh thức vận hành. Cơ sở dữ liệu và các dịch vụ từ ngày 1/6/2019 thông qua các địa chỉ: www.ipdata.gov.vn;, www.ipplatform.gov.vn và www.vipri.gov.vn.
Giao diện Cổng thông tin Cơ sở dữ liệu và Dịch vụ thông tin SHCN.
Hy vọng rằng, khi cơ sở dữ liệu SHCN do Viện KHSHTT phát triển chính thức đi vào hoạt động sẽ phát huy được vai trò cung cấp thông tin và tư vấn cần thiết giúp doanh nghiệp đưa ra các quyết định liên quan đến tài sản trí tuệ của mình một cách kịp thời; giúp các doanh nghiệp chủ động hơn trong việc tiếp cận, sử dụng thông tin SHCN cho hoạt động nghiên cứu và triển khai, tạo dựng và phát triển tài sản trí tuệ, khai thác/thương mại hóa và bảo vệ tài sản trí tuệ... ./.
Công Minh