Lãnh đạo và quản lý trong thời đại chuyển đổi số

Trong những năm gần đây, quá trình chuyển đổi số đã bắt đầu diễn ra tại Việt Nam, nhất là trong những ngành như tài chính, giao thông, du lịch… Chính phủ Việt Nam cũng đang nỗ lực xây dựng Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số. Tuy nhiên, các doanh nghiệp Việt Nam, nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn chưa nhận thức được đúng vai trò của chuyển đổi số trong cuộc cách mạng 4.0. Do vậy, rất cần có những giải pháp để gỡ thế bí cho doanh nghiệp khi tham gia vào cuộc chơi chuyển đổi số này. Trong bối cảnh đại dịch Covid-19, nền kinh tế điện tử trở nên bùng nổ với các dịch vụ thương mại điện tử, thanh toán số, số hóa trường học... Hệ quả của Covid-19 cũng là thời điểm mà con người cần phải đánh giá những cơ hội và thách thức của nền kinh tế số.

Về những vấn đề của nền kinh tế số đối với Việt Nam, ông Trần Đình Thiên - thành viên Tổ tư vấn Kinh tế của Thủ tướng Chính phủ, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, Việt Nam là một quốc gia có nền tảng về văn hóa và những thành tựu của 35 năm Đổi mới căn bản và toàn diện đất nước, nhưng cũng từng vụt mất nhiều cơ hội phát triển trong quá khứ. Ngày nay, nhận diện bản chất của Cách mạng công nghiệp 4.0 và kinh tế số, nắm bắt đúng thời cơ trong bối cảnh mới, có những lựa chọn chiến lược thích hợp để dấn bước nhanh chóng vào tương lai - đó thực sự là yêu cầu cấp thiết đối với Việt Nam”. Đất nước này phải là nơi mà những công nghệ và mô hình mới có thể được thử nghiệm, thu hút tất cả mọi người cùng tham gia; mặt khác, vẫn bảo tồn được những giá trị cơ bản của con người. Muốn được như vậy, ưu tiên đầu tiên đó là Việt Nam cần có một cách tiếp cận mới để xây dựng một hệ thống thể chế cho nền kinh tế số, đó là: một chiến lược chuyển đổi số toàn diện; tăng cường khả năng quản trị thông minh, công khai, minh bạch; xây dựng hạ tầng kết nối và an ninh mạng; xây dựng hệ sinh thái về đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp… Đồng thời, tận dụng các nguồn lực từ bên ngoài, trong khi vẫn nỗ lực làm mới chính sách, tìm ra các chiến lược đột phá phù hợp với bối cảnh mới.

Nhận định về vai trò của người lãnh đạo và quản trị cấp cao trong bối cảnh chuyển đổi số, ông Phan Chí Anh - giảng viên Trường Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia hà Nội) khẳng đinh, trong hoạt động sản xuất, vai trò của người lãnh đạo và quản trị cấp cao thể hiện ở 3 khía cạnh đó là nâng cao chất lượng, hội nhập chuỗi cung ứng và tích hợp chức năng. Khảo sát tại 304 nhà máy công nghiệp lớn của nhiều quốc gia và trên nhiều lĩnh vực để nghiên cứu khả năng sản xuất hiệu suất cao trong chuỗi cung ứng của các công ty này, ông Anh cho biết, mặc dù phạm vi nghiên cứu không rộng nhưng ông cũng đã nhận thấy một số kết quả các chỉ số về năng lực lãnh đạo của các nhà máy Việt Nam gần như thấp nhất trong các quốc gia được khảo sát, mối liên hệ giữa yếu tố lãnh đạo và chỉ số hiệu suất công việc tại các nhà máy của Việt Nam rất hạn chế, các công ty có mức độ lãnh đạo cao hơn thì sẽ hoạt động hiệu quả hơn. Tóm lại, vai trò lãnh đạo là rất quan trọng cho sản xuất hiệu suất cao và sản xuất thông minh; việc chuyển đổi quy trình kinh doanh đòi hỏi một số điều kiện tích hợp và cải tiến quy trình cả bên trong và bên ngoài và các nhà lãnh đạo và quản lý nên đi tiên phong trong việc tích hợp chuỗi cung ứng và cải tiến quy trình để nâng cao khả năng cạnh tranh trong môi trường toàn cầu.

VVH