Ba loài thực vật mới được phát hiện đều có phạm vi phân bố hẹp, chủ yếu giới hạn trong khu vực Vườn Quốc gia Núi Chúa (Ninh Thuận), một trong những vùng sinh thái quan trọng của Việt Nam. Đặc biệt, loài Sầm cuống dài (Memecylon longipedunculatum Tagane, V.S.Dang & Nuraliev) còn được tìm thấy ở đảo Hòn Tre (Khánh Hòa), nơi có hệ sinh thái ven biển đặc trưng; loài này thường mọc ở độ cao dưới 200 m, trong rừng thưa ven biển trên nền đất pha cát hoặc đá ong nghèo dinh dưỡng, chịu ảnh hưởng bởi điều kiện khô hạn và môi trường biển.
Loài Memecylon longipedunculatum Tagane, V.S.Dang & Nuraliev - Sầm cuống dài (nguồn: vast.gov.vn).
Trong khi đó, loài Diệp hạ châu núi chúa (Nymphanthus adenophorus Tk.Yamam., Tagane & V.S.Dang) và Lòng mức núi chúa (Wrightia nuichuaensis Tagane & V.S.Dang) hiện chỉ được ghi nhận tại Vườn Quốc gia Núi Chúa. Loài N. adenophorus mọc ở trảng cây bụi ven biển ở độ cao 25 m, số lượng ước tính khoảng 50 cá thể; còn loài W. nuichuaensis mọc trong rừng lá rộng thường xanh trên nền đất granite, với số lượng cây trưởng thành ghi nhận chưa đến 20 cá thể. Cả 2 loài này đều được đề xuất đưa vào danh mục cần bảo tồn theo tiêu chí của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) (2024).
Tính đến nay, Vườn Quốc gia Núi Chúa đã ghi nhận 1.514 loài thuộc 596 chi của 147 họ thực vật có mạch. Trong số đó, có nhiều loài mới đã được mô tả từ sau năm 2000 bởi các nhà thực vật học trong nước và quốc tế. Điều này cho thấy, việc tiếp tục điều tra, thống kê và nghiên cứu phân loại là cần thiết để hiểu rõ hơn về hệ thực vật khô hạn của khu vực này. Việc phát hiện 3 loài thực vật mới không chỉ mở rộng danh lục thực vật quốc gia mà còn cho thấy tiềm năng lớn trong việc khám phá và công bố thêm nhiều loài chưa từng được ghi nhận tại khu vực và các vùng lân cận. Do phạm vi phân bố hẹp, các loài mới này đang đối mặt với nguy cơ bị đe dọa nghiêm trọng. Vì vậy, việc nghiên cứu sâu hơn về sinh thái, phân bố và xây dựng các biện pháp bảo tồn kịp thời là cấp thiết, nhằm bảo vệ không chỉ các loài mới mà còn cả những loài thực vật quý hiếm hiện có trước tác động của môi trường và con người.
L.H