Ngày 27/06/2025, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST) với tỷ lệ tán thành cao (435/438 đại biểu tán thành). Đây được đánh giá là bước đột phá trong việc thể chế hóa các nghị quyết quan trọng của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Luật có hiệu lực từ ngày 01/10/2025.
Ngày 14/06/2025, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, các đại biểu Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số (CNCNS) với 441/445 đại biểu tán thành. Luật CNCNS không chỉ là một đạo luật chuyên ngành, mà còn được kỳ vọng là đòn bẩy thể chế cho quá trình chuyển đổi số quốc gia. Đây là thời điểm "vàng" để Việt Nam xây dựng được nền tảng pháp lý chủ động, mở đường cho doanh nghiệp công nghệ trong nước phát triển vững chắc, hội nhập sâu rộng và góp phần tạo dựng vị thế mới của Việt Nam trong kỷ nguyên số.
Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia (Nghị quyết số 57-NQ/TW) là định hướng quan trọng để tạo động lực mới cho phát triển đất nước trong giai đoạn mới. Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) có trách nhiệm đi đầu, tiên phong trong việc triển khai các nhiệm vụ được nêu trong Nghị quyết số 57-NQ/TW, đặc biệt là các nhiệm vụ liên quan đến phát triển nhân lực trình độ cao, nghiên cứu cơ bản và ứng dụng các công nghệ chiến lược. Để hiểu rõ hơn về việc triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW tại ĐHQGHN, Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã có buổi trao đổi với Phó Giám đốc ĐHQGHN Phạm Bảo Sơn.
Việt Nam đang trong quá trình tái cấu trúc không gian phát triển và hệ thống chính trị theo hướng tinh gọn, nhằm thúc đẩy phát triển đột phá và yêu cầu quản trị nhà nước hiện đại, hiệu quả. Bài viết phân tích và đề xuất ứng dụng các công cụ quản trị tiên tiến nhằm tối ưu hóa quản lý hệ thống chính quyền các cấp trong bối cảnh tái cấu trúc quốc gia, trong đó tập trung vào việc tích hợp hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2015 để chuẩn hóa hành chính công, đồng thời đề xuất khung chiến lược tổng hợp dựa trên các bộ công cụ quản trị và đánh giá như SWOT, OKR và KPI
Khoa học mở đang trở thành xu hướng toàn cầu, thúc đẩy chia sẻ, minh bạch và hợp tác trong nghiên cứu. Trong đó, lưu trữ dữ liệu khoa học đóng vai trò then chốt, bảo đảm khả năng truy cập mở, tính minh bạch và tái sử dụng dữ liệu - nền tảng cho đổi mới sáng tạo. Bài viết phân tích hiện trạng lưu trữ dữ liệu nghiên cứu tại Việt Nam trong mối liên hệ với yêu cầu của khoa học mở, thông qua đánh giá chính sách hiện hành, kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn trong nước. Trên cơ sở đó, bài viết đề xuất các khuyến nghị nhằm xây dựng hệ thống lưu trữ dữ liệu nghiên cứu thống nhất, bền vững, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, góp phần nâng cao chất lượng nghiên cứu và tăng cường hội nhập quốc tế trong lĩnh vực khoa học và công nghệ tại Việt Nam.
Tri thức truyền thống là một trong những nguồn lực quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia. Trong đó, tri thức truyền thống thuộc lĩnh vực văn hóa, sáng tạo nói chung và tri thức truyền thống thuộc lĩnh vực nghệ thuật trình diễn nói riêng là nguồn lực quan trọng để phát triển các ngành công nghiệp văn hóa tại Việt Nam. Trên quan điểm tri thức truyền thống thuộc lĩnh vực nghệ thuật trình diễn không chỉ có giá trị về mặt tinh thần, mà còn có giá trị kinh tế, các tác giả đã phân tích một số mô hình khai thác thương mại đối với tri thức truyền thống, đồng thời nhận diện các kịch bản và những thách thức sẽ xảy ra khi thực hiện hoạt động này, từ đó đề xuất giải pháp để ứng phó*.
Để đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, Việt Nam cần vốn đầu tư xanh và cơ chế hiệu quả để giảm phát thải khí nhà kính. Kinh nghiệm thế giới cho thấy, tài chính xanh và thị trường carbon là hai công cụ then chốt, có khả năng phối hợp để thúc đẩy quá trình chuyển đổi kinh tế xanh. Trong đó, tài chính xanh là kênh dẫn vốn cho các dự án và hoạt động thân thiện với môi trường; thị trường carbon tạo cơ chế kinh tế cho phép mua bán quyền phát thải khí nhà kính để kiểm soát ô nhiễm một cách hiệu quả về chi phí.
“Hạnh phúc” của nhân dân là mục tiêu tối thượng được khẳng định trong Hiến pháp của Việt Nam. Khẩu hiệu “Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” nhấn mạnh rằng, mọi thành quả phát triển đều phải hướng tới nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và sự hài lòng của người dân. Đại hội XIII của Đảng đã nêu cao khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, đồng thời yêu cầu thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng mạnh mẽ khoa học và công nghệ (KH&CN), nhất là những thành tựu của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, tạo động lực mạnh mẽ cho phát triển nhanh và bền vững. Quan điểm nhất quán được Đảng ta xác định: KH&CN là quốc sách hàng đầu, động lực then chốt cho công cuộc phát triển đất nước. Nói cách khác, trong kỷ nguyên mới, KH&CN được xem như chìa khóa để hiện thực hóa mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, nền tảng của một quốc gia hạnh phúc.
Đổi mới sáng tạo (ĐMST) được hình thành và phát huy trên cơ sở quan hệ chặt chẽ với sản xuất - kinh doanh (SX - KD). Phân tích mối quan hệ này cho phép chúng ta nhận biết rõ hơn về ĐMST, đồng thời gợi mở một số chính sách ĐMST phù hợp.
Theo Nghị quyết của Đảng và Quốc hội, Việt Nam đã tái khởi động Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận để bảo đảm an ninh năng lượng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Trong bối cảnh đó, nguồn nhân lực được xem là một yếu tố then chốt, phải được đầu tư và chuẩn bị trước để đáp ứng yêu cầu kỹ thuật cao và tính đặc thù của lĩnh vực điện hạt nhân.