Thứ hai, 27/03/2023 16:00

Toán học dành cho mọi người

Ngày 26/03/2023, tại Hà Nội, Viện Toán học và Trung tâm Thông tin - Tư liệu (trực thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) đã đồng tổ chức sự kiện ngày “Toán học dành cho mọi người” dưới hình thức trực tiếp và trực tuyến.

Tại sự kiện đã diễn ra 2 bài giảng: Các ngưỡng của cấu trúc rời rạc ngẫu nhiên của TS Ngô Trung Hiếu - Phòng Lý thuyết số (Viện Toán học); Toán học đằng sau các mô hình trí tuệ nhân tạo của TS Nguyễn Quý Hà - Giám đốc Điều hành Viện Nghiên cứu Dữ liệu lớn Vingroup, kiêm Giám đốc sản phẩm Công ty cổ phần VinBigData (Vingroup).

Theo TS Ngô Trung Hiếu, những năm 60 của thế kỷ XX, 2 nhà toán học người Hungary là Erdős Pál và Rényi Alfréd tìm ra hiện tượng chuyển pha của các quá trình ngẫu nhiên: trong một đồ thị ngẫu nhiên, nếu xác suất lựa chọn đủ lớn (vượt quá một giá trị nhất định gọi là ngưỡng), thì cấu trúc đột nhiên xuất hiện. Tiến hóa của các đồ thị ngẫu nhiên từ đó đóng vai trò quan trọng trong việc mô hình hóa các mạng lưới nhân tạo, các hiện tượng thấm (một thành tựu tiêu biểu là Định lý Smirnov đã được Giải thưởng Fields 2010) và cả những hệ thống sinh học phức tạp. Các ngưỡng lựa chọn làm xuất hiện cấu trúc trong hiện tượng ngẫu nhiên trở thành một mối quan tâm chính của nhiều nhà toán học nghiên cứu về đồ thị và xác suất. Năm 2007, Jeff Kahn và Gil Kalai đặt ra một bài toán mở nhằm ước lượng tốt các ngưỡng. Tháng 3/2022, nhà toán học trẻ Park Jinyoung và Phạm Tuấn Huy (Đại học Stanford) đã giải quyết hoàn toàn giả thuyết này. TS Ngô Trung Hiếu đã tập trung trình bày những ý tưởng nổi bật xung quanh bài toán Kahn-Kalai và lời giải đặc sắc của Park Jinyoung và Phạm Tuấn Huy.

Bài giảng của TS Nguyễn Quý Hà đã giới thiệu một số khái niệm toán học cơ bản được sử dụng như những viên gạch để xây nên các mô hình trí tuệ nhân tạo hiện đại: Kiến trúc mạng nơ-ron, hàm tổn thất, phương pháp tối ưu. Các bước xây dựng một mô hình deep learning (học sâu) gồm: Dữ liệu huấn luyện, kiến trúc mô hình, hàm tổn thất, phương pháp tối ưu.

Trong khuôn khổ ngày “Toán học dành cho mọi người”, còn có hoạt động trao giải kỳ thi "Bài giảng và bài viết về toán học mang tên Hoàng Tụy" và hội chợ - triển lãm sách của Trung tâm Thông tin - Tư liệu, Alpha Books, triển lãm poster Mathematical Moments về những ứng dụng của toán học trong cuộc sống quanh ta.

Phượng Phạm

 

 

Đánh giá

X
(Di chuột vào ngôi sao để chọn điểm)