Tọa đàm có sự tham gia của các diễn giả: ông Mạc Quốc Anh - Phó Chủ Tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa thành phố Hà Nội; bà Đinh Thị Quỳnh Vân - Tổng Giám đốc PwC Việt Nam; ông Mai Thế Cường - đại diện của Ken Blanchard và Momenta Singapore tại Việt Nam; ông Đào Đình Khả - giảng viên Viện Quốc tế Pháp ngữ, ĐHQGHN.
Thách thức của nền kinh tế và rủi ro đối với doanh nghiệp
Tại hội Tọa đàm, ông Mạc Quốc Anh chỉ ra một số thách thức đối với nền kinh tế thế giới và Việt Nam trong bối cảnh hậu Covid-19. Với mục tiêu phục hồi, phát triển nhanh các hoạt động sản xuất, kinh doanh, tăng trưởng GDP bình quân từ 6,5% đến 7% trong giai đoạn 2021-2022, Quốc hội và Chính phủ Việt Nam đã thông qua nhiều nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ để giúp các doanh nghiệp như: chính sách miễn giảm thuế, phí, lệ phí hỗ trợ doanh nghiệp; hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh; hỗ trợ lãi suất từ ngân hàng nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh.
Ông Mạc Quốc Anh đưa ra các đề xuất, kiến nghị, giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp và hoạt động xúc tiến thương mại. Theo đó, Quốc hội và Chính phủ cần đẩy mạnh tái cấu trúc nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, hoàn thiện thể chế, sửa đổi một số đạo luật quan trọng, xem xét gia hạn và điều chỉnh Nghị quyết 42/2017/QH14. Đồng thời, các cơ quan quản lý và địa phương cần triển khai đồng đều chính sách mới giúp mang lại hiệu quả cao. Cùng với đó, chú trọng phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và kinh tế số; tăng năng lực chống chịu đối với những rủi ro, tác động bên ngoài; nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại và hội nhập.
Bên cạnh đó, hệ thống pháp luật quản lý hoạt động xúc tiến thương mại cần được hoàn thiện; nâng cao hiệu quả hỗ trợ doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm thông qua các hoạt động tuyên truyền, dự báo xu hướng thị trường, ứng dụng khoa học công nghệ; phát triển đa dạng các loại hình thương mại điện tử dựa trên nền tảng số hóa; tăng cường hỗ trợ tư vấn, xúc tiến nhằm thu hút các doanh nghiệp trong, ngoài nước đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng thương mại theo hướng đồng bộ đa dạng, hài hòa giữa thương mại truyền thống với thương mại hiện đại.
Chia sẻ kinh nghiệm quản trị doanh nghiệp, bà Đinh Thị Quỳnh Vân cho rằng, đây chính là nền tảng của sự phát triển bền vững doanh nghiệp. Bà Quỳnh Vân cho hay, môi trường kinh doanh đang đối mặt với thay đổi thường xuyên và nhiều rủi ro hơn. Để tăng trưởng bền vững, doanh nghiệp cần nhìn nhận rủi ro là một phần của kế hoạch kinh doanh và đồng thời xem đó là cách tạo ra giá trị khác biệt cho doanh nghiệp. Bà Đinh Thị Quỳnh Vân đưa ra một số nhóm rủi ro hàng đầu tác động đến tăng trưởng của doanh nghiệp theo khảo sát CEO châu Á - Thái Bình Dương và toàn cầu năm 2021. Theo đó, có 6 nhóm rủi ro bao gồm: an ninh mạng, sức khỏe, biến động kinh tế vĩ mô, biến đổi khí hậu, mâu thuẫn địa chính trị và bất bình đẳng xã hội. Trong đó, rủi ro về sức khỏe có tác động lớn nhất tới hoạt động kinh doanh.
Việt Nam vẫn đang trong quá trình hoàn thiện khung pháp lý và thể chế. Do đó, các doanh nghiệp cần xây dựng văn hóa về quản trị doanh nghiệp, quản lý rủi ro và tuân thủ, phù hợp với các quy định pháp lý mà vẫn đảm bảo sự kết nối giữa các giá trị, quy tắc ứng xử và quá trình ra quyết định của doanh nghiệp. Quản trị rủi ro là quy trình bắt buộc và ngày càng trở nên quan trọng trong kinh doanh nhằm bảo vệ danh tiếng tổ chức, đảm bảo các giá trị đạo đức của nhân viên, bảo vệ các giá trị kinh doanh của doanh nghiệp. Mặc dù đã cải thiện chỉ số quản trị doanh nghiệp, nhưng % điểm số quản trị công ty của Việt Nam vẫn thấp hơn so với các nước trong khu vực. Có đến 1/3 doanh nghiệp gia đình và tư nhân Việt Nam chưa xây dựng khung quản trị rõ ràng. Do đó, các doanh nghiệp Việt Nam cần đẩy mạnh đào tạo về phát triển bền vững, đặc biệt là với ban lãnh đạo.
Bà Quỳnh Vân cho rằng, các cơ sở giáo dục đại học và các doanh nghiệp có nhiều cơ hội hợp tác trong việc nâng cao năng lực và kỹ năng quản trị định hướng phát triển bền vững như: thiết kế chương trình đào tạo, nghiên cứu và phát triển (R&D) cho các ngành chiến lược, phát triển các khóa học ngắn hạn về kỹ năng mềm, tăng cường giao lưu giữa doanh nghiệp và nhà trường…
Phát triển lãnh đạo theo khung năng lực
“Phát triển lãnh đạo theo khung năng lực” là tham luận mà ông Mai Thế Cường chia sẻ tại tọa đàm. Theo ông Cường, khung năng lực lãnh đạo thể hiện giá trị và bản tuyên bố về lãnh đạo của công ty. Giá trị này định hướng mọi hành vi thái độ trong công ty như một băng thông điều khiển mọi tình huống. Lãnh đạo thành công là người biết phát huy điểm mạnh, lấn át điểm yếu. Sự tự nhận thức là điểm cốt yếu cho sự thành công. Năng lực lãnh đạo quản lý trong doanh nghiệp có mối liên hệ chặt chẽ với hệ thống kiến thức, kinh nghiệm và các năng lực đặc thù theo từng vị trí việc làm, từng phòng ban.
Ông Mai Thế Cường đưa ra chương trình đào tạo phát triển năng lực lãnh đạo kéo dài 3-6 tháng, gồm 6 bước: khởi đầu - hội thảo lãnh đạo 1; đảm nhận công việc và thực hành; hội thảo lãnh đạo 2; đảm nhận công việc thực tế/tạo môi trường huấn luyện; hội thảo lãnh đạo 3; trình bày bài tập, các tình huống. Các yếu tố mang lại thành công bao gồm: Cam kết của lãnh đạo công ty; tinh thần làm chủ công việc trong toàn hệ thống; ghi chép việc thực hiện và đo lường kết quả ngay khi thực hiện; thiết lập các KPIs sát với công việc. Cùng với đó, lãnh đạo doanh nghiệp cần chủ động nắm bắt các cơ hội tạo đột phá về kết quả kinh doanh. Kiên định với mục tiêu ban đầu về phát triển năng lực lãnh đạo trong toàn tổ chức, từ đó giảm dần sự phụ thuộc vào tư vấn bên ngoài.
Với tham luận “Kinh tế số và kinh doanh số”, ông Đào Đình Khả đã nêu các đặc trưng chính của nền kinh tế số. Theo đó, công nghệ 4.0 giúp tối ưu các hoạt động của nền kinh tế. Dữ liệu lớn (Big data) được phân tích tạo ra giá trị có tính cạnh tranh cao, thể hiện dưới dạng hệ sinh thái dữ liệu và tri thức mở. Kinh doanh dựa trên nền tảng số thông qua việc tương tác bao trùm, tạo ra các dạng giao dịch kinh doanh mới, giảm chi phí giao dịch, giảm các khâu trung gian, mang đến cơ hội việc làm, tận dụng tài nguyên và dịch vụ nhàn rỗi để tạo ra tài nguyên số của kinh tế số. Đồng thời, quan điểm “Lấy khách hàng làm trung tâm” sử dụng truyền thông để chia sẻ ý kiến đánh giá của khách hàng tác động vào trải nghiệm mua sắm và uy tín của doanh nghiệp, tạo nguồn cảm hứng sáng tạo cho các nhà sản xuất. Cùng với đó, sự đổi mới nhanh chóng và đột phá của nền kinh tế số khiến các doanh nghiệp phải cạnh tranh vì một thị trường thay vì cạnh tranh trong một thị trường như nền kinh tế truyền thống.
Ông Đào Đình Khả cũng chỉ ra các yếu tố cơ bản của kinh doanh số như: sử dụng công nghệ để giảm chi phí, thu thập dữ liệu, cung cấp trải nghiệm khách hàng tốt hơn; tiếp cận chuyển đổi số và những thay đổi văn hóa, có thể đòi hỏi phải tái cấu trúc tổ chức; các mô hình kinh doanh mới đặt trải nghiệm của khách hàng vào trung tâm của chiến lược kỹ thuật số, tập trung vào các dịch vụ số. Kinh doanh kỹ thuật số khác với kinh doanh điện tử ở quy mô các mô hình kinh doanh. Nếu như kinh doanh điện tử giữ nguyên các mô hình kinh doanh hiện có thì nền kinh doanh số tập trung nhiều hơn vào cách công nghệ cho phép tạo ra giá trị và trải nghiệm mới.
Tại tọa đàm, đại diện các doanh nghiệp đã trao đổi, thảo luận các cơ hội hợp tác và phát triển về khoa học và công nghệ, đồng thời đưa ra các đề xuất đặt hàng với ĐHQGHN trong nghiên cứu các sản phẩm có khả năng ứng dụng vào thực tiễn của doanh nghiệp và đời sống xã hội. Bên cạnh đó, ĐHQGHN cũng đề nghị các doanh nghiệp cùng với ĐHQGHN tham gia vào quá trình đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của quốc gia.
Đăng An