Quang cảnh Hội thảo.
Phát biểu tại Hội thảo, Trưởng ban Phổ biến kiến thức, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam Lê Thanh Tùng cho biết, thời gian qua, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ với các hội thành viên tổ chức nhiều hoạt động chuyển giao tiến bộ kỹ thuật trong lĩnh vực nông nghiệp, đặc biệt là sản xuất cây giống, cây cảnh và rau, hoa. Việc ứng dụng công nghệ vào sản xuất rau và hoa không chỉ góp phần tăng năng suất, nâng cao chất lượng nông sản mà còn là cơ hội mở rộng thị trường tiêu thụ, cải thiện thu nhập cho nông dân và doanh nghiệp. Đây được xem là một trong những hoạt động thiết thực nhằm thúc đẩy phát triển nông nghiệp hàng hóa, nông nghiệp tuần hoàn và hướng tới phát triển bền vững.
Theo GS.TS Trần Đình Long - Chủ tịch Hội Giống cây trồng Việt Nam, năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu nông sản Việt Nam đạt kỷ lục 62,5 tỷ USD, tăng 18,7% so với năm trước. Riêng nhóm rau, hoa, quả chiếm hơn 7 tỷ USD. Dự báo đến năm 2030, kim ngạch có thể đạt mốc 15 tỷ USD nếu giải quyết được bài toán về giống và công nghệ sau thu hoạch.
Thực tế, hiện nay trên 80% giống rau được sử dụng tại Việt Nam vẫn phải nhập khẩu, đặc biệt là các giống dùng trong canh tác công nghệ cao như cà chua cherry, dưa chuột bao tử, ớt chuông… Giá nhập khẩu dao động 1.000-5.000 đồng/hạt, gây áp lực chi phí cho người trồng và hạn chế khả năng cạnh tranh trên thị trường. Một số doanh nghiệp trong nước bước đầu đã ứng dụng công nghệ sinh học hiện đại để chọn tạo thành công các giống rau mới như mướp đắng, bí đỏ, đậu đũa… Tuy nhiên, chỉ khoảng 5% trong tổng số gần 400 công ty giống tại Việt Nam có năng lực nghiên cứu và sản xuất giống.
Tại Hội thảo, nhiều ý kiến thống nhất rằng, để giảm lệ thuộc vào giống nhập khẩu và nâng cao năng lực cạnh tranh, cần đẩy mạnh mô hình liên kết “ba nhà”: nhà khoa học - nhà doanh nghiệp - nhà nông. Cùng với đó, cần xây dựng hệ thống kiểm định giống chặt chẽ, quy hoạch vùng sản xuất giống tập trung, đồng thời truyền thông nâng cao nhận thức xã hội về giá trị giống nội địa. Chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hóa quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao và xây dựng thương hiệu giống Việt không chỉ là hướng đi tất yếu, mà còn là con đường phát triển bền vững trong bối cảnh hội nhập sâu rộng.
PT