Công nghệ như “không khí”, bạn không thấy nhưng chúng ở khắp nơi
Phó Giám đốc Công nghệ của Intel Myung-Hee Na đã mở đầu bài nói chuyện bằng việc nhấn mạnh tầm quan trọng của công nghệ bán dẫn trong sự phát triển của AI. Trong khi các bài thảo luận trước đó tập trung vào mô hình AI, bài trình bày của TS Myung-Hee Na đi sâu vào nền tảng cốt lõi giúp AI hoạt động - công nghệ bán dẫn. Vị chuyên gia này khẳng định, nếu không có bán dẫn, AI không thể phát triển mạnh mẽ như ngày nay. Công nghệ này đang thúc đẩy làn sóng đổi mới trong lĩnh vực AI, mở ra nhiều cơ hội mới cho tương lai.
Phó Chủ tịch Intel Myung-Hee Na phát biểu tại sự kiện.
Theo TS Myung-Hee Na, nhiều công nghệ mà chúng ta sử dụng ngày nay từng chỉ xuất hiện trong các tác phẩm khoa học viễn tưởng, như Star Trek. Những thiết bị như iPad, Bluetooth hay các trợ lý ảo AI từng là giấc mơ xa vời, nhưng nay đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống. Sự phát triển của công nghệ bán dẫn chính là yếu tố giúp hiện thực hóa những ý tưởng viễn tưởng này. Có thể hiểu, công nghệ có thể biến những điều không tưởng thành thực tế, mở ra nhiều đột phá mới. Sự tiến bộ trong lĩnh vực bán dẫn đã giúp rút ngắn khoảng cách giữa khoa học viễn tưởng và đời sống hằng ngày.
Điểm lại quá trình phát triển của bán dẫn, bà Myung-Hee Na nhìn nhận công nghệ này đã có một chặng đường phát triển đáng kinh ngạc trong hơn 50 năm qua. Từ bộ vi xử lý đầu tiên vào năm 1971 với chỉ 2.300 bóng bán dẫn, ngày nay, các con chip có thể chứa hàng chục tỷ bóng bán dẫn. Sự thu nhỏ và tối ưu hóa của transistor theo định luật Moore đã giúp các thiết bị điện tử ngày càng mạnh mẽ và tiết kiệm năng lượng hơn. Các vi xử lý tiên tiến hiện nay không những xuất hiện trong máy tính mà còn có mặt ở mọi lĩnh vực, từ điện thoại thông minh đến xe tự lái và các hệ thống AI. Sự phát triển này cho thấy bán dẫn không ngừng cải tiến, mang lại hiệu suất ngày càng cao và hỗ trợ mạnh mẽ cho AI.
AI không thể hoạt động trơn tru nếu thiếu đi bốn yếu tố quan trọng, đó là phần mềm, kiến trúc, silicon và công nghệ đóng gói. Trong đó, silicon và đóng gói là hai yếu tố có vai trò then chốt trong việc nâng cao hiệu suất và giảm tiêu thụ năng lượng của các thiết bị AI. Cụ thể, sự chuyển đổi từ transistor 2D sang FinFET 3D và gần đây là RibbonFET đã giúp tối ưu hóa các con chip, mang lại tốc độ xử lý nhanh hơn và hiệu quả hơn. Đóng gói vi mạch cũng ngày càng quan trọng, giúp cải thiện khả năng kết nối và hiệu suất của chip AI. Những tiến bộ này đóng vai trò quyết định trong việc thúc đẩy sự phát triển và ứng dụng rộng rãi của AI trong thực tế.
Trong tương lai, công nghệ bán dẫn sẽ tiếp tục đóng vai trò cốt lõi trong sự phát triển của AI và nhiều lĩnh vực khác. Theo dự báo từ Tech Insight và McKinsey, ngành bán dẫn sẽ đạt giá trị hàng nghìn tỷ USD trong thời gian tới. Điều này tạo ra cơ hội lớn cho các công ty công nghệ, đặt ra nhiều thách thức về đổi mới và sản xuất. Việc nghiên cứu các thế hệ chip mới, tối ưu hóa hiệu suất và giảm chi phí sản xuất sẽ là ưu tiên hàng đầu của các tập đoàn công nghệ. Sự phát triển không ngừng của bán dẫn sẽ góp phần mở rộng giới hạn của AI và nhiều công nghệ tiên tiến khác.
Kết thúc bài trình bày, bà Myung-Hee Na nhấn mạnh, công nghệ bán dẫn giống như "không khí" của thế giới công nghệ - chúng ta không nhìn thấy nhưng nó có mặt ở khắp nơi và ảnh hưởng đến mọi mặt của cuộc sống. Các thiết bị mà chúng ta sử dụng hằng ngày, từ điện thoại, máy tính đến hệ thống AI, đều hoạt động nhờ vào sự phát triển không ngừng của bán dẫn. Ngành công nghiệp này sẽ tiếp tục đổi mới để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của AI và các lĩnh vực khác. Tuy nhiên, cùng với cơ hội là những thách thức lớn trong việc phát triển công nghệ mới, đảm bảo hiệu suất và giảm thiểu tác động đến môi trường. Tương lai của AI phụ thuộc rất lớn vào sự tiến bộ của công nghệ bán dẫn, và điều này hứa hẹn sẽ mang lại nhiều đột phá trong thời gian tới.
“Người mở đường” và “người lần theo dấu chân”
Trong phần trình bày về chiến lược AI và chuyển đổi số tại Việt Nam, GS Young-Sup Joo đến từ Đại học Quốc gia Seoul (Hàn Quốc) nêu góc nhìn Việt Nam cần có một chiến lược dài hạn và toàn diện để tận dụng lợi thế công nghệ. Theo đó, việc tiếp cận AI ngoài là vấn đề công nghệ còn liên quan đến các yếu tố chiến lược và chính sách. Trong các hội thảo gần đây, nhiều ý kiến cho rằng Việt Nam đang đi đúng hướng khi xây dựng chiến lược AI ở cấp quốc gia, thay vì chỉ tập trung vào ứng dụng công nghệ một cách rời rạc.
Giáo sư Young-Sup Joo - Đại học Seoul phát biểu tại sự kiện.
Theo GS Young-Sup Joo, thế giới đang ở giữa ba cuộc chuyển đổi lớn: số hóa, bền vững và tái cấu trúc chuỗi giá trị toàn cầu. Sự chuyển dịch này một phần do căng thẳng giữa các nền kinh tế lớn như Hoa Kỳ - Trung Quốc, cùng với sự thay đổi mạnh mẽ về lối sống và nhu cầu của thế hệ mới. Hai từ khóa quan trọng trong sự chuyển đổi này là số hóa (digitalization) và bền vững (sustainability). Các quốc gia, doanh nghiệp cần cân bằng giữa đổi mới công nghệ và trách nhiệm xã hội, môi trường.
GS Young-Sup Joo nhận định, AI hiện nay đã vượt qua giới hạn của một công nghệ đơn thuần để trở thành chìa khóa thúc đẩy sự phát triển bền vững về cả kinh tế, môi trường và xã hội. AI có thể giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất, cải thiện hiệu suất làm việc, đồng thời hỗ trợ các sáng kiến phát triển xanh như giảm tiêu thụ năng lượng và tối ưu hóa chuỗi cung ứng. Một trong những thách thức lớn nhất hiện nay là làm sao để AI phục vụ con người, thay vì chỉ tập trung vào yếu tố lợi nhuận hoặc công nghệ đơn thuần.
Đề xuất chiến lược phát triển AI cho Việt Nam, GS Young-Sup Joo hiến kế hai hướng, một là “Fast Follower Strategy (tạm dịch: Người lần theo dấu chân) và “First Mover Strategy” (tạm dịch: Người mở đường). Cụ thể với chiến lược “Người lần theo dấu chân”, Việt Nam có thể học hỏi từ những quốc gia phát triển, áp dụng các mô hình AI thành công một cách hiệu quả. Tuy nhiên, trong bối cảnh chuyển đổi toàn cầu, việc chỉ đơn thuần "theo sau" không còn là một lựa chọn tối ưu. Do đó, Việt Nam cần tìm kiếm những lĩnh vực mà mình có thể trở thành "Người mở đường", đặc biệt là trong ứng dụng AI vào các ngành công nghiệp chủ lực như sản xuất, nông nghiệp và y tế.
Thay vì cạnh tranh trực tiếp với các cường quốc AI như Hoa Kỳ hay Trung Quốc, Việt Nam có thể tập trung vào ứng dụng AI trong công nghiệp (Industrial AI), nơi vẫn còn nhiều cơ hội để dẫn đầu. Việc đầu tư vào AI không nên dừng lại ở công nghệ, thay vào đó cần đi đôi với phát triển nguồn nhân lực, xây dựng hạ tầng số và hợp tác với các đối tác toàn cầu. Tận dụng lợi thế của dữ liệu bản địa và kinh nghiệm trong các lĩnh vực đặc thù, Việt Nam có thể tạo ra giá trị bền vững hơn trong cuộc đua AI.
Theo GS Young-Sup Joo, chiến lược AI của Việt Nam phải đặt mục tiêu hướng đến phát triển con người và xã hội, thay vì chỉ tập trung vào yếu tố công nghệ. AI không nên là công cụ độc quyền của các tập đoàn lớn, mà cần trở thành một nền tảng mở để các doanh nghiệp, startup và nhà nghiên cứu có thể khai thác tiềm năng. Điều này đòi hỏi Việt Nam phải có chính sách rõ ràng về phát triển AI, đảm bảo rằng AI sẽ phải mạnh mẽ hơn, thân thiện với môi trường và dễ tiếp cận với tất cả mọi người.
CT