Toàn cảnh Tọa đàm.
GS.TS Nguyễn Anh Trí chủ trì Tọa đàm cho biết đây, là dịp để nhìn lại một cách toàn diện, khách quan và trân trọng những đóng góp to lớn của giới trí thức, nhà khoa học Việt Nam trong suốt gần 80 năm qua - từ những ngày đầu giành lại độc lập dân tộc đến thời kỳ kháng chiến, xây dựng đất nước sau chiến tranh, đổi mới và hội nhập quốc tế.
Nhiều nhà khoa học, nhiều công trình được Đảng, Nhà nước ghi nhận và trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về khoa học và công nghệ. Đội ngũ nhà khoa học, người lao động ngành khoa học và công nghệ đã đồng hành, góp phần to lớn vào công cuộc giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, tái thiết đất nước, đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.
Tại Tọa đàm, tham luận của các nhà khoa học không chỉ làm rõ những đóng góp tiêu biểu của các nhà khoa học trong từng giai đoạn lịch sử (từ năm 1945 đến nay) ở nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, y học, giáo dục, công nghệ, khoa học tự nhiên và xã hội - nhân văn mà còn phân tích những bài học kinh nghiệm, giá trị tinh thần, nhân cách khoa học cần được tiếp nối, lan tỏa đến thế hệ trẻ.
Các tham luận tại Tọa đàm đều khẳng định: Đảng, Nhà nước, Quốc hội luôn coi trọng và chăm lo phát triển đội ngũ trí thức, nhà khoa học vì đây là nguồn lực quan trọng, có vai trò then chốt đối với sự phát triển của đất nước và dân tộc. Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển S.T.I.D được Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh là một trong bốn bộ tứ trụ cột tạo động lực mạnh mẽ đưa đất nước tiến lên trong kỷ nguyên mới. Nghị quyết chú trọng mở rộng đa dạng hình thức tôn vinh, biểu dương, khen thưởng kịp thời, xứng đáng các nhà khoa học, nhà sáng chế; trân trọng từng phát minh, sáng chế, cải tiến kỹ thuật, sáng kiến nâng cao hiệu quả công tác, hiệu suất công việc.
Thành lập năm 2007, Bảo tàng Di sản các nhà khoa học Việt Nam là bảo tàng ngoài công lập đầu tiên tại Việt Nam chuyên sâu sưu tầm, bảo quản và giới thiệu di sản của các nhà khoa học Việt Nam. Qua hơn 18 năm hình thành và phát triển, bảo tàng đã tiếp cận và làm việc với hơn 7.000 nhà khoa học thuộc nhiều lĩnh vực, sưu tầm được hơn 1 triệu tài liệu, hiện vật, trong đó có những bộ sưu tập quý hiếm, mang giá trị lịch sử, học thuật và nhân văn sâu sắc.
Năm 2016, Bảo tàng bắt đầu mở cửa đón khách tại Công viên Di sản các nhà khoa học Việt Nam (xã Bắc Phong, huyện Cao Phong, tỉnh Hòa Bình). Với gần 30 ha, không gian này được xây dựng như một quần thể văn hóa giáo dục - trải nghiệm khoa học, vừa gìn giữ di sản tri thức, vừa truyền cảm hứng cho công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ.
L.H