Hội thảo "Đổi mới phương thức giáo dục phổ thông, ứng dụng AI trong các môn khoa học xã hội".
Trước làn sóng chuyển đổi số và sự phát triển vượt bậc của công nghệ, đặc biệt là AI, nền giáo dục phổ thông Việt Nam đang đứng trước yêu cầu cấp bách phải đổi mới không chỉ nội dung, mà còn phương thức tiếp cận tri thức.
Phát biểu tại Hội thảo, PGS.TS Phạm Quang Thao - Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam nhấn mạnh, trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, đổi mới giáo dục là yêu cầu tất yếu. Việc ứng dụng AI vào giảng dạy không chỉ nâng cao chất lượng học tập mà còn góp phần hình thành kỹ năng tự học, tư duy phản biện và ý thức công dân cho học sinh. Đặc biệt, với các môn khoa học xã hội như Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân, Văn học vốn được đánh giá là khô khan, ít hấp dẫn, thì công nghệ AI có thể thổi “luồng gió mới”, làm sống động quá trình học tập và giảng dạy.
Cùng quan điểm này, PGS.TS Lê Công Lương - Trưởng ban Khoa học công nghệ và Hợp tác quốc tế, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cho rằng, giáo dục phổ thông hiện nay vẫn mang nặng tính truyền đạt một chiều, thiếu khả năng khơi dậy tư duy phản biện và sáng tạo ở học sinh. Đặc biệt, các môn khoa học xã hội như Lịch sử, Địa lý, Ngữ văn, Giáo dục công dân tuy đóng vai trò hình thành tư duy, nhân cách, đạo đức nhưng thường bị giảng dạy khô cứng, thiếu hấp dẫn.
Việc ứng dụng AI được kỳ vọng sẽ tạo cú huých cho giáo dục phổ thông, giúp giảm gánh nặng hành chính cho giáo viên, tạo điều kiện đổi mới phương pháp dạy học; học sinh được tiếp cận kiến thức theo năng lực, phát triển kỹ năng tự học và nghiên cứu; nhà trường và xã hội nâng cao hiệu quả đào tạo, góp phần chuẩn bị nguồn nhân lực thích ứng với nền kinh tế tri thức.
PGS.TS Lê Công Lương đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo sớm ban hành khung hướng dẫn ứng dụng AI trong chương trình giáo dục phổ thông. Tăng cường hợp tác giữa nhà trường - doanh nghiệp - chuyên gia để phát triển các nền tảng học tập AI phù hợp thực tiễn Việt Nam. Đồng thời có chính sách hỗ trợ đào tạo giáo viên, đặc biệt ở các môn khoa học xã hội. Tổ chức các cuộc thi, hoạt động trải nghiệm để học sinh ứng dụng AI trong giải quyết các vấn đề xã hội.
Chia sẻ kinh nghiệm đổi mới giảng dạy môn Địa lý tại các Trường trung học phổ thông ở Hà Nội, ThS Vũ Hải Nam - Khoa Địa lý, Trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết, hiện nay nhiều trường như: THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam, chuyên Khoa học xã hội và nhân văn, THPT Nguyễn Huệ, Việt Đức, Kim Liên, Phan Đình Phùng… đã chủ động ứng dụng công nghệ thông tin, từng bước đưa AI vào giảng dạy.
Một số giáo viên cũng sử dụng ChatGPT để lên ý tưởng bài giảng, xây dựng câu hỏi, cập nhật kiến thức thời sự, phân tích hiện tượng địa lý hay thiết kế bài tập luyện tập. AI còn hỗ trợ chấm bài, quản lý lớp học, giúp giáo viên tiết kiệm thời gian và cá nhân hóa quá trình dạy và học. Song, quá trình này cũng còn nhiều bất cập như: sự chênh lệch lớn giữa các trường về điều kiện triển khai; nhiều giáo viên tiếp cận công nghệ ở mức cơ bản, chủ yếu dùng để minh họa chứ chưa hướng đến phát triển năng lực học sinh. Việc soạn bài tích hợp AI đòi hỏi công phu hơn, đồng thời cần kiểm tra kỹ lưỡng thông tin trước khi giảng dạy.
Tại Hội thảo, các nhà khoa học, nhà giáo và nhà quản lý cùng đưa ra ý kiến và nhìn nhận một cách toàn diện về cơ hội và thách thức trong việc ứng dụng AI vào giáo dục phổ thông. Các đại biểu cho rằng, việc đổi mới phương thức giáo dục phổ thông và ứng dụng AI vào giảng dạy các môn khoa học xã hội là xu thế tất yếu và cấp thiết. Đây là cơ hội để nâng cao chất lượng giáo dục, chuẩn bị cho thế hệ trẻ những kỹ năng, tư duy và đạo đức phù hợp yêu cầu thời đại. Sự thành công của quá trình này đòi hỏi sự chung tay của các nhà quản lý, giáo viên, nhà công nghệ và toàn xã hội.
PT