Phát triển kinh tế số tại tỉnh Đắk Lắk: Thực trạng và định hướng

Thực trạng phát triển kinh tế số tại tỉnh Đắk Lắk

Trong xu thế chung của cả nước và thế giới về phát triển kinh tế số, tỉnh Đắk Lắk đã sớm xác định chuyển đổi số là yêu cầu khách quan và tất yếu, mang ý nghĩa chiến lược lâu dài, đồng thời có tính cấp bách trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Chuyển đổi số được xem là khâu đột phá quan trọng, đòi hỏi sự tham gia đồng bộ của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân.

Thời gian qua, tỉnh Đắk Lắk đã ban hành và triển khai nhiều chủ trương, chính sách nhằm tạo lập môi trường thuận lợi cho phát triển công nghệ thông tin và truyền thông.

Theo Nghị quyết số 04-NQ/TU ngày 2/4/2021 của Tỉnh ủy về chuyển đổi số giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2025 hình thành nền tảng chính quyền số với 100% dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 được cung cấp trên nhiều phương tiện, trong đó có thiết bị di động; tỷ lệ hồ sơ xử lý trên môi trường mạng đạt trên 90% ở cấp tỉnh, 80% ở cấp huyện và 60% ở cấp xã; từng bước xây dựng đô thị thông minh tại thành phố Buôn Ma Thuột.

Đối với kinh tế số, mục tiêu là đạt tỷ trọng khoảng 20% GRDP, tỷ trọng kinh tế số trong từng ngành đạt tối thiểu 10% và hình thành khoảng 20 doanh nghiệp số quy mô từ 500-1.000 lao động. Về xã hội số, hạ tầng mạng băng rộng cáp quang được phủ trên 90% hộ gia đình và 100% xã; phổ cập dịch vụ di động 4G/5G và điện thoại thông minh; tỷ lệ người dân có tài khoản thanh toán điện tử đạt trên 50%.

Tầm nhìn đến năm 2030, tỉnh hướng tới việc xử lý 100% hồ sơ công việc ở cấp tỉnh, huyện và trên 90% ở cấp xã trên môi trường số; kinh tế số chiếm khoảng 30% GRDP; tỷ trọng kinh tế số trong các ngành, lĩnh vực đạt tối thiểu 20%; phổ cập hoàn toàn internet băng rộng cáp quang và mạng 5G; trên 80% dân số sở hữu tài khoản thanh toán điện tử.

Trên cơ sở đó, tỉnh xác định 8 lĩnh vực ưu tiên chuyển đổi số gồm: Nông nghiệp; giáo dục; y tế; giao thông vận tải và logistics; công nghiệp và năng lượng; tài nguyên và môi trường; du lịch; tài chính - ngân hàng.

Trên thực tế, quá trình chuyển đổi số đã từng bước thâm nhập vào nhiều lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội tại Đắk Lắk. Trong cải cách thủ tục hành chính, việc ứng dụng công nghệ thông tin giúp giảm đáng kể thời gian và chi phí cho người dân và doanh nghiệp. Hệ thống dịch vụ hành chính công và Một cửa điện tử liên thông (iGate) được triển khai đồng bộ từ cấp tỉnh đến cấp xã, cung cấp 1.686 dịch vụ công trực tuyến, trong đó có 1.060 thủ tục ở mức độ 3 và 4, góp phần nâng cao chất lượng phục vụ của các cơ quan hành chính nhà nước.

Hạ tầng công nghệ thông tin được đầu tư tương đối đồng bộ, với 100% đơn vị có mạng LAN, Internet và kết nối mạng truyền số liệu chuyên dùng; hệ thống quản lý văn bản và điều hành được triển khai đến cấp xã; hơn 46.000 tài khoản thư điện tử công vụ và hàng nghìn chữ ký số được cấp phát phục vụ hoạt động quản lý, điều hành.

Lĩnh vực kinh tế số, chuyển đổi số đã được triển khai cả trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, nổi bật là các mô hình nông nghiệp thông minh, nông nghiệp công nghệ cao.

Trong lĩnh vực y tế, việc ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số được đẩy mạnh thông qua hợp tác giữa Sở Y tế tỉnh và Viettel Đắk Lắk, tập trung vào phát triển hạ tầng số y tế, triển khai các giải pháp công nghệ thông tin trong bệnh viện và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Trong giai đoạn dịch COVID-19, chuyển đổi số đã phát huy hiệu quả rõ nét, đặc biệt trong giáo dục với hình thức dạy học trực tuyến và trong y tế với việc số hóa quy trình đăng ký khám, chữa bệnh.

Tuy nhiên, nhận thức về chuyển đổi số và kinh tế số tại Đắk Lắk vẫn còn hạn chế. Một bộ phận tổ chức, cá nhân vẫn coi chuyển đổi số là khái niệm trừu tượng, xa rời thực tế hoặc là nhiệm vụ riêng của cơ quan nhà nước.

Bên cạnh đó, cũng tồn tại quan điểm ngộ nhận, cho rằng chuyển đổi số có thể ngay lập tức tạo ra hiệu quả như một “giải pháp thần kỳ”, trong khi đây thực chất là quá trình lâu dài, đòi hỏi sự thay đổi đồng bộ cả về hạ tầng, thể chế và tư duy. Do đó, việc tăng cường tuyên truyền, phổ biến đầy đủ về vai trò, ý nghĩa và lợi ích của chuyển đổi số là yêu cầu cấp thiết để triển khai hiệu quả các chính sách trong thực tiễn.

Định hướng và giải pháp phát triển kinh tế số tại tỉnh Đắk Lắk

Định hướng phát triển

Thứ nhất, phát triển kinh tế số tại Đắk Lắk cần gắn liền với đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững. Kinh tế số không chỉ là một lĩnh vực mới mà còn là công cụ hỗ trợ tái cơ cấu các ngành kinh tế chủ lực như nông nghiệp, thương mại - dịch vụ và du lịch.

Thứ hai, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm của quá trình phát triển kinh tế số. Các chính sách cần hướng tới nâng cao khả năng tiếp cận, tham gia và thụ hưởng của người dân, doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã và hộ sản xuất nông nghiệp.

Thứ ba, phát triển kinh tế số cần song hành với xây dựng chính quyền số và xã hội số. Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản lý nhà nước và cung cấp dịch vụ công trực tuyến sẽ tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động sản xuất - kinh doanh và thúc đẩy kinh tế số phát triển.

Một số giải pháp chủ yếu

Từ những phân tích trên cho thấy, để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nói chung, kinh tế số, xã hội số nói riêng tại tỉnh Đắk Lắk, cần thực hiện đồng bộ một số phải pháp sau:

Thứ nhất, ưu tiên đầu tư phát triển hạ tầng số và các nền tảng số dùng chung. Cần tập trung mở rộng hạ tầng viễn thông, internet băng rộng và hạ tầng dữ liệu, nhất là tại khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa và vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nhằm tạo điều kiện cho người dân và doanh nghiệp tham gia các hoạt động kinh tế số.

Thứ hai, đẩy mạnh chuyển đổi số trong các ngành kinh tế chủ lực, đặc biệt là nông nghiệp. Việc ứng dụng công nghệ số trong quản lý sản xuất, truy xuất nguồn gốc, thương mại điện tử và kết nối thị trường sẽ góp phần nâng cao giá trị các sản phẩm nông sản chủ lực của tỉnh như cà phê, hồ tiêu, cao su và trái cây. Đồng thời, thúc đẩy chuyển đổi số trong thương mại, dịch vụ và du lịch để khai thác tốt hơn tiềm năng, lợi thế địa phương.

Thứ ba, phát triển nguồn nhân lực và nâng cao kỹ năng số. Tỉnh cần chú trọng đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng số cho đội ngũ cán bộ, công chức, người lao động và cộng đồng doanh nghiệp thông qua tăng cường liên kết giữa cơ sở đào tạo, doanh nghiệp và các tổ chức xã hội.

Thứ tư, hỗ trợ doanh nghiệp và khuyến khích khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ kinh doanh trong việc ứng dụng công nghệ số, đồng thời thúc đẩy các hoạt động khởi nghiệp gắn với đổi mới sáng tạo và công nghệ số, từng bước hình thành hệ sinh thái kinh tế số phù hợp với điều kiện của tỉnh.

Bên cạnh đó, tỉnh cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách phù hợp với quy định của Trung ương, tăng cường bảo đảm an toàn, an ninh thông tin và nâng cao nhận thức của người dân, doanh nghiệp về an toàn trong môi trường số, qua đó góp phần xây dựng nền kinh tế số và xã hội số phát triển bền vững tại Đắk Lắk./.