VNeID: Từ hệ sinh thái đa dạng đến siêu ứng dụng quốc gia

Giai đoạn "khởi động": Bước đệm sáng tạo và những giới hạn

Các địa phương như Huế với "Hue-S" hay Đà Nẵng với "DaNang Smart City" đã tiên phong xây dựng các siêu ứng dụng mini cấp tỉnh, tích hợp nhiều tiện ích từ phản ánh hiện trường, thông tin quy hoạch đến dịch vụ y tế, giáo dục.

Đây là giai đoạn "khởi động" cần thiết, là "phép thử" cho thấy nhu cầu tương tác số giữa chính quyền và người dân là có thật và vô cùng lớn. Nó cũng thể hiện sự năng động, sáng tạo của các cấp cơ sở trong việc tìm tòi giải pháp công nghệ để giải quyết những vấn đề thực tiễn.

Tuy nhiên, việc này cũng bộc lộ nhiều hạn chế. Trước hết là tình trạng phân mảnh và “cát cứ dữ liệu” khi mỗi tỉnh, mỗi ngành phát triển một ứng dụng riêng, khiến người dân phải dùng quá nhiều app cho cùng một dịch vụ. Tiếp đó là sự lãng phí nguồn lực do các địa phương đầu tư trùng lặp. Quan trọng nhất là vấn đề định danh và bảo mật: Các nền tảng rời rạc, thiếu cơ chế định danh điện tử (ĐDĐT) thống nhất ở cấp quốc gia, dẫn đến rủi ro an toàn thông tin và cản trở việc liên thông, chia sẻ dữ liệu trên phạm vi toàn quốc.

Quyết tâm chính trị và tốc độ "thần tốc" của VNeID

Trong bối cảnh đó, sự ra đời và triển khai VNeID - dưới sự chỉ đạo của Chính phủ và vai trò nòng cốt của Bộ Công an trong thực hiện Đề án 06 - đã trở thành một minh chứng điển hình cho quyết tâm chính trị. Tốc độ “phủ sóng” của VNeID cho thấy, đây không chỉ là việc ra mắt một ứng dụng, mà là một chiến dịch đồng bộ từ Trung ương đến cơ sở. Hình ảnh cán bộ công an “đi từng ngõ, gõ từng nhà” hỗ trợ người dân kích hoạt ĐDĐT cho thấy sự vào cuộc của toàn bộ hệ thống chính trị khi triển khai một chủ trương lớn.

Minh chứng rõ nét là những con số biết nói: Số lượng người dùng VNeID từ năm 2024 đến đầu 2025 đạt trung bình 3 - 6 triệu lượt/ngày, cao gấp 3 - 4 lần năm 2023. Đến giữa năm 2025, đã có hơn 83,5 triệu người đăng ký VNeID, trong đó khoảng 60 triệu tài khoản đã kích hoạt định danh mức 2.

Đề án 06 được xác định là nhiệm vụ “trọng tâm của trọng tâm”, là “xương sống” của chuyển đổi số quốc gia. Quyết tâm ấy không chỉ nằm trên văn bản, mà đã được "lượng hóa" bằng hàng chục triệu tài khoản ĐDĐT được kích hoạt chỉ trong một thời gian rất ngắn - một kỷ lục mà ít quốc gia nào đạt được. Nó cho thấy khi mục tiêu đã rõ, quyết tâm đủ lớn, Việt Nam hoàn toàn có khả năng thực hiện những dự án công nghệ quy mô quốc gia một cách "thần tốc".

Tầm nhìn chiến lược: "Một cửa" thống nhất và giá trị "chính chủ"

Nếu tốc độ triển khai phản ánh quyết tâm chính trị, thì kiến trúc của VNeID cho thấy tầm nhìn chiến lược. Thay vì để người dân tiếp tục “lạc” giữa một “rừng app”, VNeID hướng tới mô hình “siêu ứng dụng” quốc gia - một cửa duy nhất để công dân tương tác với Nhà nước. Mọi thông tin chính sách, từ thuế, bảo hiểm xã hội, giấy phép lái xe, thẻ bảo hiểm y tế... nay đều hội tụ về một đầu mối duy nhất, được định danh bằng chính dữ liệu gốc trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Một ví dụ điển hình là việc tích hợp thông tin bảo hiểm y tế (BHYT). Thay vì mang thẻ BHYT giấy, người dân chỉ cần mở VNeID tại các cơ sở khám chữa bệnh. Hiện nay 100% cơ sở khám chữa bệnh BHYT trên toàn quốc đã triển khai khám chữa bệnh thông qua VNeID - đây là một thành công vượt bậc, tiết kiệm chi phí xã hội và mang lại tiện lợi thực chất.

Giá trị lớn nhất mà VNeID mang lại cho truyền thông chính sách chính là tính "chính chủ". Trong kỷ nguyên bùng nổ thông tin và tin giả, việc người dân nhận được thông tin pháp luật, thông báo thuế, hay cảnh báo an ninh... trực tiếp qua một ứng dụng do nhà nước quản lý, gắn liền với định danh thật của mình, sẽ tạo ra một "màng lọc" tin cậy tuyệt đối. Đây là bước đi chiến lược nhằm đảm bảo tính thống nhất, minh bạch và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.

Hiện thực hóa khát vọng "Make in Viet Nam"

VNeID không chỉ là một ứng dụng định danh hay một kênh truyền thông chính sách. Nó chính là biểu tượng, là trụ cột nền tảng cho khát vọng "Make in Viet Nam" trong lĩnh vực công nghệ số.

VNeID, cùng với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, chính là "hạ tầng mềm" quan trọng nhất của Chính phủ số. Đó là nền tảng để phát triển các dịch vụ số khác. Chẳng hạn, nhiều ngân hàng thương mại lớn như VietinBank, Vietcombank, BIDV... đã tiên phong ứng dụng VNeID trong eKYC (định danh khách hàng điện tử), cho phép mở tài khoản trực tuyến 100% với độ tin cậy cao nhất, thay thế cho các phương thức video call hay đối chiếu giấy tờ tùy thân truyền thống.

Nhìn lại hành trình từ hệ sinh thái đa dạng đến siêu ứng dụng quốc gia, có thể thấy đây là một bước tiến vượt bậc về tư duy quản trị. VNeID chính là minh chứng sống động nhất cho thấy quyết tâm chính trị có thể biến những khát vọng "Make in Viet Nam" lớn lao thành hiện thực.

Tuy nhiên, việc hợp nhất vào một “siêu ứng dụng” quốc gia cũng đi kèm không ít thách thức. Về kỹ thuật, VNeID trở thành một hạ tầng trọng yếu, đòi hỏi tiêu chuẩn an ninh mạng và khả năng chịu lỗi ở mức cao nhất để tránh nguy cơ “điểm thất bại duy nhất”. Về pháp lý, cần hoàn thiện khung quy định nhằm bảo đảm hài hòa giữa tiện ích và quyền riêng tư, cũng như vận hành nền tảng định danh quốc gia một cách minh bạch, an toàn và bảo vệ tối đa quyền lợi công dân./.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] Tránh tình trạng "trăm hoa đua nở" trong thực hiện chuyển đổi số (2022), Tạp chí Kinh tế và Dự báo, https://kinhtevadubao.vn/tranh-tinh-trang-tram-hoa-dua-no-trong-thuc-hien-chuyen-doi-so-24911.html.

[2] Tân Phong (2025), VNeID và hành trình 4 năm trở thành "chìa khóa số" thiết thực cho người dân, Báo Công an Thành phố Hồ Chí Minh, https://congan.com.vn/tin-chinh/vneid-va-hanh-trinh-4-nam-tro-thanh-chia-khoa-so-thiet-thuc-cho-nguoi-dan_183663.html.

[3] Phi Long (2023), Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng: "Không Make in Viet Nam thì Việt Nam không thể hùng cường, thịnh vượng", VTV, https://vtv.vn/cong-nghe/khai-mac-dien-dan-quoc-gia-ve-phat-trien-doanh-nghiep-cong-nghe-so-viet-nam-lan-thu-v-20231211100805639.htm.