Nhiều giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm hàng hóa đã trở thành yếu tố sống còn giúp doanh nghiệp Việt Nam tăng sức cạnh tranh, mở rộng thị trường và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Giai đoạn 2021-2025, Chương trình quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm hàng hóa tiếp tục được triển khai mạnh mẽ, với sự chỉ đạo xuyên suốt của Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN).

Đây được xem là một trong những nỗ lực quan trọng nhằm thúc đẩy doanh nghiệp ứng dụng khoa học , công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số vào hoạt động sản xuất - kinh doanh.

Nhiều kết quả đáng khích lệ

Báo cáo tại Hội thảo sơ kết 5 năm giai đoạn 2021-2025 triển khai Chương trình quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa giai đoạn 2021-2030 do Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia (Bộ KH&CN) tổ chức ngày 4/12 tại Hà Nội, Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia Nguyễn Nam Hải cho biết, ngay từ năm 2021, Bộ KH&CN đã định hướng rõ mục tiêu của chương trình là giúp doanh nghiệp từng bước hoàn thiện hệ thống quản lý, cải tiến quy trình sản xuất, áp dụng tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế, phát triển công nghệ hiện đại, qua đó hình thành nền tảng bền vững cho nâng cao năng suất lao động và chất lượng sản phẩm.

Trong suốt 5 năm triển khai, Chương trình không chỉ dừng lại ở việc cung cấp giải pháp kỹ thuật, mà còn mở rộng sang đào tạo nguồn nhân lực, tư vấn chuyên sâu và đồng hành với doanh nghiệp trong suốt quá trình chuyển đổi.

Một trong những điểm nhấn quan trọng của giai đoạn 2021-2025 là việc khuyến khích doanh nghiệp tiếp cận các mô hình quản trị tiên tiến như Lean, Six Sigma, TPM, Kaizen, 5S... Nhiều đơn vị sau khi áp dụng đã nhận thấy các chỉ số sản xuất cải thiện đáng kể: Thời gian xử lý công việc rút ngắn, tỷ lệ lỗi sản phẩm giảm, chi phí vận hành tối ưu hơn. Đây là những kết quả cho thấy tác động rõ rệt của phương pháp cải tiến năng suất dựa trên nền tảng khoa học và quản trị hiện đại.

Cùng với đó, Chương trình cũng tập trung thúc đẩy doanh nghiệp xây dựng, áp dụng và chứng nhận tiêu chuẩn chất lượng như: ISO 9001, ISO 14001, ISO 22000, HACCP, VietGAP... nhằm đảm bảo sản phẩm đáp ứng yêu cầu của thị trường trong và ngoài nước. Việc tham gia các hệ thống tiêu chuẩn này không chỉ giúp nâng tầm giá trị sản phẩm mà còn giúp doanh nghiệp mở rộng cơ hội xuất khẩu, đặc biệt vào những thị trường đòi hỏi cao như EU, Mỹ, Nhật Bản.

Bước vào giai đoạn phục hồi sau đại dịch COVID-19, doanh nghiệp đối mặt nhiều khó khăn: Gián đoạn chuỗi cung ứng, áp lực chi phí, rào cản kỹ thuật từ các thị trường lớn... Vì vậy, Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp của Bộ KH&CN càng trở nên thiết thực. Các mô hình thí điểm về chuyển đổi số, quản trị thông minh, sản xuất thông minh, tự động hóa dây chuyền... được triển khai rộng rãi, tạo điều kiện để doanh nghiệp tiếp cận công nghệ mới với chi phí phù hợp.

Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa, vốn hạn chế về nhân lực và tài chính, đã bước đầu xây dựng được hệ thống quản trị dữ liệu, số hóa quy trình, qua đó tạo tiền đề cho việc ứng dụng công nghệ cao trong tương lai.

Ở nhiều địa phương, Chương trình đã trở thành động lực để hình thành các mô hình liên kết giữa cơ quan quản lý - viện nghiên cứu - - trường đại học - doanh nghiệp. Thông qua những hoạt động như tư vấn, đào tạo chuyên đề, hội thảo công nghệ, diễn đàn kết nối cung cầu, doanh nghiệp được tiếp cận nhiều giải pháp mới, đặc biệt trong lĩnh vực tự động hóa, công nghệ thông tin, phân tích dữ liệu và đổi mới quy trình sản xuất. Sự lan tỏa này góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh chung của các ngành công nghiệp trọng điểm tại nhiều tỉnh, thành trong cả nước.

Tiếp tục phát huy các kết quả đạt được

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Xuân Định cho rằng, trong bối cảnh hội nhập và phát triển, việc nâng cao năng suất và chất lượng không chỉ là nhiệm vụ trước mắt mà còn là chiến lược lâu dài của quốc gia. Thứ trưởng Lê Xuân Định đề nghị, Chương trình phải bám sát nhu cầu của doanh nghiệp, lấy doanh nghiệp làm trung tâm, đồng thời huy động sự vào cuộc của các tổ chức KH&CN, chuyên gia trong và ngoài nước cùng tham gia triển khai.

Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh công tác truyền thông, tuyên truyền những thành tựu mà Chương trình đã đạt được; đồng thời đẩy mạnh công tác đào tạo chuyên gia đánh giá năng suất, chất lượng cho doanh nghiệp. Thứ trưởng khẳng định: Muốn nâng cao năng lực cạnh tranh, doanh nghiệp phải chủ động đổi mới mô hình quản trị, mạnh dạn ứng dụng công nghệ mới, coi chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo là hướng đi tất yếu trong bối cảnh hiện nay.

Thứ trưởng cũng yêu cầu các đơn vị triển khai phải tăng cường giám sát chất lượng hỗ trợ, tránh dàn trải và hướng tới những mô hình có khả năng nhân rộng. Những dự án có tác động rõ rệt tới năng suất lao động, chất lượng sản phẩm, hiệu quả sản xuất - kinh doanh cần được ưu tiên. Bên cạnh đó, Bộ KH&CN tiếp tục thúc đẩy liên kết vùng, liên kết ngành để hình thành mạng lưới chuyên gia hỗ trợ doanh nghiệp ở nhiều quy mô và lĩnh vực khác nhau.

Đối với các doanh nghiệp, Thứ trưởng Lê Xuân Định đề nghị, cần nâng cao nhận thức về vai trò của KH&CN trong quá trình phát triển. Doanh nghiệp phải coi đầu tư vào công nghệ, đổi mới quy trình, tiêu chuẩn hóa sản phẩm là khoản đầu tư dài hạn chứ không phải chi phí ngắn hạn. Chỉ có như vậy, doanh nghiệp mới có khả năng thích ứng với sự biến động liên tục của thị trường và đáp ứng các yêu cầu khắt khe của người tiêu dùng hiện đại.

Tại Hội nghị, nhiều chuyên gia cho rằng, giai đoạn 2021-2025 đã cho thấy sự chuyển biến tích cực ở nhiều ngành hàng như nông nghiệp, chế biến thực phẩm, dệt may, da giày, cơ khí và công nghiệp hỗ trợ...

Bước sang giai đoạn mới, các địa phương và doanh nghiệp đều đánh giá cao tác động của chính sách hỗ trợ từ Bộ KH&CN. Không ít doanh nghiệp nhỏ và vừa đã thay đổi nhận thức, đầu tư mạnh mẽ hơn vào đổi mới sáng tạo. Một số doanh nghiệp đã phát triển sản phẩm đạt chuẩn quốc tế và từng bước thâm nhập thị trường nước ngoài nhờ nâng cao chất lượng và khả năng cạnh tranh.

Trong bối cảnh toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng, nâng cao năng suất và chất lượng tiếp tục là ưu tiên hàng đầu. Những kết quả đạt được của Chương trình trong giai đoạn 2021-2025 sẽ là cơ sở quan trọng để Việt Nam triển khai các chiến lược phát triển kinh tế giai đoạn tiếp theo, hướng đến mục tiêu xây dựng nền công nghiệp hiện đại, doanh nghiệp cạnh tranh cao và nền kinh tế vững mạnh dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo./.