‏“Cơn sốt AI” bùng nổ tại Ấn Độ ‏

Thị trường tiềm năng

‏Sam Altman - nhà đồng sáng lập OpenAI đang đặt cược lớn vào Ấn Độ. Ông khẳng định rằng: tốc độ đón nhận trí tuệ nhân tạo (AI) tại quốc gia này "không nơi nào trên thế giới sánh bằng".‏

‏Thực tế đã chứng minh cho nhận định đó, Ấn Độ hiện là thị trường lớn thứ hai của OpenAI về lượng người dùng và có tiềm năng sớm soán ngôi vị trí số một. OpenAI đã có một bước ngoặt lớn trong chiến lược kinh doanh toàn cầu khi ra mắt gói đăng ký ChatGPT giá siêu rẻ chưa từng có tại Ấn Độ Để vào tháng 8 vừa qua.‏

‏Các kế hoạch của công ty cũng cho thấy sự ưu tiên rõ rệt cho thị trường tỷ dân này, OpenAI dự định mở văn phòng tại New Delhi vào cuối năm nay và chính ông Altman sẽ có chuyến thăm Ấn Độ vào cuối tháng 9 này. Theo hãng tin Bloomberg, chuyến đi có thể là dịp để ông công bố kế hoạch xây dựng một siêu trung tâm dữ liệu tại đây.‏

‏Các hãng công nghệ khác cũng không hề kém cạnh. Vào tháng 1, Microsoft, một nhà đầu tư của OpenAI, đã cam kết chi 3 tỷ USD trong vài năm tới để mở rộng hạ tầng AI tại Ấn Độ. Tháng 8 vừa qua, cả Google và Meta đều công bố hợp tác với Reliance Industries, tập đoàn của tỷ phú giàu nhất Ấn Độ Mukesh Ambani, để xây dựng các trung tâm dữ liệu và thúc đẩy ứng dụng AI trong doanh nghiệp.‏

‏Tuy nhiên, động thái táo bạo nhất có lẽ thuộc về Perplexity, một startup, đang tham vọng thách thức sự thống trị của Google trong lĩnh vực tìm kiếm. Vào tháng 7, công ty này đã đạt được thỏa thuận với Bharti Airtel, một trong những hãng viễn thông lớn nhất Ấn Độ, để cung cấp dịch vụ AI của mình (thường có giá 240 USD) miễn phí trong 1 năm cho toàn bộ 360 triệu khách hàng của Airtel.‏

‏Theo công ty phân tích thị trường Sensor Tower, sau cú bắt tay với Airtel, lượt tải xuống của Perplexity tại Ấn Độ đã tăng vọt gần 800% so với tháng trước. Con số này vượt xa mức tăng trưởng 39% của ChatGPT và 6% của Gemini.‏

‏Đối với người dân Ấn Độ, cuộc chiến này hứa hẹn sẽ mang lại những công cụ AI tiên tiến với chi phí cực thấp. Còn đối với các công ty AI, lợi ích thu về có lẽ không nằm ở doanh thu, mà là ở khả năng tiếp cận: cơ hội để "khóa chân" hàng trăm triệu người dùng và khai thác dòng dữ liệu khổng lồ mà họ tạo ra.‏

‏ Ấn Độ lớn có khoảng 900 triệu người dùng Internet, chỉ đứng sau Trung Quốc nhưng lại là một thị trường mở cửa cho các công ty công nghệ Mỹ. Hệ điều hành Android của Google chạy trên hơn 90% smartphone tại nước này.

WhatsApp (thuộc sở hữu của Meta) có hơn 500 triệu người dùng thường xuyên. Ngành thương mại điện tử cũng bị thống trị bởi các gã khổng lồ Mỹ là Amazon và Flipkart (thuộc sở hữu của Walmart).‏

‏Các công ty Mỹ vốn đã có sẵn hàng triệu người dùng cho các sản phẩm như tìm kiếm, mua sắm hay nhắn tin đang có một lợi thế lớn trong cuộc đua thúc đẩy dịch vụ AI. Venugopal Garre từ công ty nghiên cứu Bernstein nhận định, các hãng công nghệ thành công tại Ấn Độ có thể tăng trưởng người dùng với tốc độ và quy mô mà ít thị trường nào có thể sánh được.‏

Nguồn cung dữ liệu khổng lồ từ Ấn Độ hấp dẫn các công ty AI‏

‏Thực tế là hầu hết các công ty công nghệ đều định giá sản phẩm ở Ấn Độ thấp hơn so với các thị trường khác. Ví dụ, dịch vụ xem phim Netflix chỉ có giá từ 1,69 USD/tháng ở Ấn Độ, trong khi con số này ở Mỹ là 7,99 USD.‏

‏Nhưng AI lại là một câu chuyện hoàn toàn khác. Việc xử lý các truy vấn AI rất tốn kém. Chi phí xử lý cho người dùng thông thường hiện dao động quanh mức 0,07 USD cho mỗi triệu "token" (đơn vị dữ liệu mà mô hình AI xử lý), và một câu trả lời duy nhất có thể tốn hàng trăm hoặc hàng nghìn token. Mấu chốt là chi phí đó không thay đổi, bất kể người dùng đang ở Bangalore (Ấn Độ) hay ở Vùng Vịnh (Mỹ).‏

‏Ông Dmitry Shevelenko, Giám đốc kinh doanh của Perplexity, thừa nhận rằng việc cung cấp dịch vụ miễn phí trong 1 năm là rất tốn kém, nhưng công ty có thời gian để "chứng tỏ giá trị" và thuyết phục người dùng trả phí. Ông lưu ý rằng, trong số các quốc gia mà Perplexity cung cấp dịch vụ, Ấn Độ cho thấy mức độ tương tác của người dùng cao nhất. Ông Shevelenko dự đoán trong vòng 5 năm tới, Ấn Độ sẽ trở thành một "thị trường thuê bao đầy hấp dẫn".‏

‏Liệu điều đó có thành sự thật hay không vẫn còn là một câu hỏi ngỏ. Bởi lẽ, dù có lượng người dùng khổng lồ, Ấn Độ lại có rất ít khách hàng chịu trả phí.‏

‏May mắn thay, người dùng trả phí không phải là mục tiêu duy nhất. Cơ sở người dùng Internet của Ấn Độ rất lớn, đa dạng và phức tạp. Nó bao gồm người dùng từ nhiều nhóm ngôn ngữ khác nhau, và là nơi giao thoa giữa những người rất giàu có và một bộ phận cực kỳ nghèo khó. Một giám đốc điều hành tại một công ty AI hàng đầu mô tả quốc gia này là một "sân thử nghiệm" lý tưởng cho các sản phẩm mới và để quan sát hành vi người dùng ở quy mô lớn.‏

‏Các công ty đã bắt đầu ghi nhận một xu hướng: người dùng Ấn Độ thích giao tiếp bằng giọng nói với các mô hình AI hơn là gõ văn bản - có lẽ vì nhiều người dùng Internet ở đây không biết đọc, biết viết.‏

‏Các công ty AI gần như đã khai thác cạn kiệt mọi bộ dữ liệu công khai lớn để cải tiến mô hình của họ. Vì vậy, người dùng Ấn Độ trở thành một nguồn tài nguyên mới đầy giá trị để phân tích.

Quốc gia này đã xây dựng được một trụ cột kỹ thuật số vững chắc mang tên "India Stack", tích hợp các dịch vụ của chính phủ như hệ thống định danh sinh trắc học và thanh toán số. Hạ tầng này đã giúp hàng trăm triệu người trước đây không thể tiếp cận dịch vụ Internet có thể lên mạng. Các truy vấn của họ cung cấp nguồn dữ liệu thực tế quý giá và mới mẻ, giúp tinh chỉnh các mô hình AI.‏

‏Môi trường pháp lý của Ấn Độ cũng là một yếu tố thuận lợi. Ông Konark Bhandari từ Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế, lưu ý rằng các quy định hiện hành không cấm các công ty chuyển dữ liệu xuyên biên giới. Ông nói thêm, "không có luật nào" ngăn cản việc sử dụng dữ liệu thu thập tại Ấn Độ để huấn luyện các mô hình ở nước ngoài.‏‏

‏Hầu hết người tiêu dùng Ấn Độ đều chào đón sự gia nhập của các công ty AI nước ngoài. Nhưng một số người lại lo ngại về tác động của nó đối với các hãng dịch vụ công nghệ thông tin lớn của đất nước, và nhiều người lo sợ về sự phụ thuộc lâu dài vào các nền tảng của Mỹ. Nỗi lo đó càng gia tăng kể từ khi Tổng thống Donald Trump áp đặt các mức thuế quan khắc nghiệt lên Ấn Độ.‏

‏Ông Garre (từ công ty Bernstein) lập luận rằng các công ty Mỹ, với tiềm lực tài chính và hạ tầng mạnh hơn, có thể "bóp nghẹt tiềm năng" của Ấn Độ trong lĩnh vực AI. Ông cảnh báo, điều đó có thể lặp lại kịch bản của các thời kỳ bùng nổ công nghệ trước đây – khi các công ty Ấn Độ chủ yếu chỉ làm các dịch vụ phụ trợ, trong khi các đối tác Mỹ xây dựng nên những nền tảng cốt lõi. Mặc dù quốc gia này có một trong những đội ngũ lập trình viên đông đảo nhất, số lượng nhà nghiên cứu về AI lại rất thấp.‏

‏Ông Sam Altman lại đưa ra một viễn cảnh tươi sáng hơn. Ông nói, Ấn Độ có thể trở thành "một trong những người dẫn đầu cuộc cách mạng AI"./.‏