Trường Đại học Giao thông Vận tải: 80 năm “đi trước mở đường”

PGS.TS. Nguyễn Văn Hùng - Hiệu trưởng Trường Đại học GTVT cho biết, lịch sử của Nhà trường bắt đầu từ những năm đầu của thế kỷ XX, khi chính quyền Đông Dương thành lập Trường Thư ký và cán sự chuyên môn công chính (1902), sau này là Trường Cao đẳng Công chính Đông Dương - nơi đã đào tạo kỹ sư, cán bộ công chính đầu tiên của Việt Nam, những người đã tiên phong đi theo tiếng gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, đặt nền móng cho ngành giao thông, công chính của nước Việt Nam mới.

Ngay sau ngày 2/9/1945, Trường Cao đẳng Công chính Đông Dương là một trong số các trường đại học, cao đẳng được Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh khai giảng lại vào ngày 15/11/1945. Từ đây, ngày 15/11 đã trở thành Ngày truyền thống của Trường Đại học GTVT.

Năm 1960, Bộ Giao thông Vận tải thành lập Ban xây dựng trường để chuẩn bị nhân lực, vật lực cho việc thành lập Trường Đại học Giao thông vận tải. Tháng 12/1960, khóa đại học đầu tiên được khai giảng với 117 sinh viên.

Ngày 24/3/1962, Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng ký quyết định thành lập Trường Đại học GTVT và giao cho Nhà trường sứ mệnh “Đào tạo đội ngũ cán bộ kỹ thuật cao cấp, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, nghiên cứu và phát triển khoa học kỹ thuật GTVT phục vụ công cuộc xây dựng đất nước”.

Nhà trường chính thức đảm trách vai trò trung tâm đào tạo và nghiên cứu đầu tiên ở bậc đại học của ngành GTVT, đóng góp thiết thực vào sự nghiệp kiến thiết đất nước.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Nhà trường vẫn duy trì hoạt động đào tạo và nghiên cứu. Hòa bình lập lại, Nhà trường đã nỗ lực khắc phục hậu quả chiến tranh, từng bước khôi phục và phát triển hệ thống GTVT - mạch máu của nền kinh tế quốc dân.

Từ năm học 1978-1979, Nhà trường chính thức được giao nhiệm vụ đào tạo bậc sau đại học và được phép đào tạo nghiên cứu sinh từ năm học 1980-1981, khẳng định bước trưởng thành về năng lực đào tạo và nghiên cứu khoa học.

Bước vào thời kỳ đổi mới, Nhà trường không ngừng mở rộng quy mô đào tạo, đa dạng hóa ngành nghề, hình thành hệ thống đào tạo sau đại học, xây dựng các viện nghiên cứu, trung tâm đào tạo và chuyển giao công nghệ, đồng thời mở rộng hợp tác quốc tế nhằm tiếp cận tri thức và công nghệ tiên tiến của thế giới.

Đặc biệt, năm 1990, Trường đã thành lập Cơ sở II tại TP. Hồ Chí Minh, nay là Phân hiệu Trường Đại học GTVT tại TP. Hồ Chí Minh - đánh dấu bước phát triển mang tầm chiến lược, góp phần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho khu vực phía Nam, mở rộng tầm ảnh hưởng và vị thế của Nhà trường trên phạm vi cả nước.

Bước sang thế kỷ XXI, Trường Đại học GTVT tiếp tục khẳng định vị thế là trung tâm đào tạo, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ hàng đầu của Việt Nam trong lĩnh vực GTVT. Nhà trường luôn chủ động thích ứng với yêu cầu phát triển mới của đất nước, kiên định mục tiêu đổi mới toàn diện nội dung và phương pháp đào tạo theo hướng hiện đại, hội nhập quốc tế.

Với bề dày 80 năm truyền thống và vị thế là trường đại học kỹ thuật trọng điểm quốc gia, là cơ sở duy nhất của cả nước đào tạo toàn diện trong lĩnh vực GTVT, Trường luôn tự hào là lá cờ đầu của ngành tiên phong trong việc triển khai các chủ trương lớn của Đảng và Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Tại buổi Lễ, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã trao tặng Nhà trường Huân chương Lao động hạng Nhất - phần thưởng cao quý nhất của Đảng, Nhà nước ghi nhận những đóng góp to lớn, bền bỉ và xuất sắc của Trường Đại học GTVT trong suốt 80 năm xây dựng và phát triển vì sự nghiệp trồng người và “đi trước mở đường” của đất nước.

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng cho biết, đất nước ta đang bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc, với khát vọng xây dựng Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045.

Chính phủ xác định ba đột phá chiến lược, trong đó phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là trụ cột trung tâm, gắn chặt với giáo dục và đào tạo nhân lực chất lượng cao.

Thấm nhuần lời dậy của Bác Hồ “Giao thông vận tải là mạch máu của tổ chức. Giao thông tốt thì các việc đều dễ dàng. Giao thông xấu thì các việc đình trễ”. Bước vào một giai đoạn phát triển mới, đứng trước nhiều thời cơ và thách thức mới, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng đề nghị Trường Đại học GTVT một số nội dung:

Thứ nhất, đặt mục tiêu trong 5 năm tới, Trường sẽ lọt vào Top 250-300 trường đại học hàng đầu khu vực châu Á, trong đó một số ngành trọng điểm nằm trong Top 200, khẳng định vững chắc vị thế là trường đại học trọng điểm quốc gia về khoa học, kỹ thuật lĩnh vực GTVT; tiến tới khẳng định vị thế là trường đại học đa ngành, trọng điểm của vùng Thủ đô và khu vực TP Hồ Chí Minh.

Thứ hai, tăng cường đổi mới chương trình đào tạo, tích hợp các nội dung tiên tiến về công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn vào các chuyên ngành cốt lõi như giao thông thông minh, logistics xanh. Đến năm 2030, trường cần đạt ít nhất 50% chương trình đào tạo đạt chuẩn quốc tế, tập trung đào tạo kỹ sư chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu nhân lực cho các dự án quốc gia như cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2 và hệ thống đường sắt đô thị, đường sắt tốc độ cao…

Thứ ba, đẩy mạnh nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ, ưu tiên các dự án ứng dụng thực tiễn như mô hình giao thông đô thị bền vững, hệ thống quản lý cảng biển tự động. Tập trung nguồn lực hình thành các phòng thí nghiệm, trung tâm nghiên cứu, các trung tâm khoa học công nghê đẳng cấp quốc tế làm nòng cốt, mở rộng không gian sư phạm và không gian sáng tạo, hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tạo “bệ phóng” để sinh viên, giảng viên và doanh nghiệp cùng nghiên cứu, sáng tạo và thương mại hóa kết quả khoa học.

Thứ tư, chủ động đề xuất với Chính phủ, các bộ/ngành và địa phương các bài toán lớn về khoa học công nghệ, chủ động tổ chức nghiên cứu để giải mã, tiến tới làm chủ các công nghệ chiến lược quốc gia; đặt biệt trong những lĩnh vực mà Nhà trường có thế mạnh dẫn dắt như đường sắt hiện đại, công nghệ bán dẫn, giao thông thông minh, đô thị thông minh, vật liệu mới và phát triển bền vững.

Thứ năm, chú trọng xây dựng đội ngũ giảng viên, đặc biệt là thế hệ trẻ, tăng cường đào tạo tiến sĩ, hỗ trợ khởi nghiệp cho sinh viên, xây dựng văn hóa trường học sáng tạo, gắn bó cộng đồng.

Thứ sáu, đẩy mạnh mở rộng hợp tác quốc tế, xây dựng các chương trình trao đổi sinh viên, giảng viên, trước mắt là với các trường hàng đầu châu Á - Thái Bình Dương, hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm nghiên cứu giao thông khu vực và thế giới.

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng cho rằng, với uy tín, truyền thống và tinh thần tiên phong, trách nhiệm và năng lực thích ứng, Trường Đại học GTVT sẽ tiếp tục tiên phong, giữ vững vị thế là ngôi trường của những công trình, của sáng tạo và trí tuệ Việt Nam, là lá cờ đầu, dẫn dắt mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ 4.0 cho lĩnh vực công nghệ giao thông và hạ tầng GTVT tiên tiến thông minh./.