Tập huấn chuyển đổi số cho cán bộ cấp xã, nâng chất lượng phục vụ người dân trong xây dựng nông thôn mới

Trong năm 2025, các địa phương thống nhất đưa nhiệm vụ chuyển đổi số vào nhóm tiêu chí trọng tâm của xây dựng nông thôn mới, coi đây là công cụ quan trọng để đổi mới phương thức làm việc ở cấp xã.

Khi các quy trình quản lý, tiếp nhận và giải quyết hồ sơ được chuyển dịch lên môi trường trực tuyến, yêu cầu đối với đội ngũ cán bộ cơ sở trở nên sâu hơn, đòi hỏi sự thành thạo trong thao tác phần mềm, ký số, số hóa hồ sơ và hướng dẫn người dân thực hiện dịch vụ công mức độ cao.

Theo tổng hợp từ các chương trình đào tạo trong quý I và quý II/2025, nhiều nội dung được chuẩn hóa theo khung thống nhất trên toàn quốc. Cán bộ xã được bồi dưỡng kỹ năng sử dụng hệ thống quản lý văn bản điện tử, tiếp nhận - xử lý hồ sơ trên nền tảng một cửa điện tử, ký số trong giao dịch hành chính, cập nhật dữ liệu dân cư và quản lý thông tin sản xuất nông nghiệp.

Ở các xã có lượng hồ sơ lớn, nội dung tập huấn còn chú trọng xử lý tình huống thực tế, bảo đảm cán bộ có thể thao tác thành thạo theo từng loại thủ tục.

Một số địa phương như: Tuyên Quang, Khánh Hòa, Phú Thọ, Quảng Trị đã tổ chức tập huấn theo hình thức cụm xã, kết hợp lý thuyết và thực hành trên hệ thống đang vận hành.

Đáng chú ý, nhiều lớp tập huấn dành thời gian “cầm tay chỉ việc”, hướng dẫn cán bộ từng bước tạo hồ sơ điện tử, rà soát thành phần hồ sơ, thực hiện ký số và trả kết quả trực tuyến.

Tại các xã vùng cao của Lào Cai, mô hình hỗ trợ thực hành theo nhóm nhỏ giúp cán bộ lớn tuổi làm quen với công nghệ, đồng thời giảm áp lực cho các vị trí kiêm nhiệm.

Sự đồng bộ về đào tạo được đánh giá là yếu tố quan trọng để nâng hiệu quả phục vụ người dân. Khi cán bộ cấp xã nắm vững quy trình điện tử, thời gian giải quyết hồ sơ giảm đáng kể, hạn chế tình trạng phải bổ sung giấy tờ nhiều lần.

Nhiều địa phương cho biết, tỷ lệ hồ sơ trực tuyến mức độ 3, 4 đã tăng so với cùng kỳ, đặc biệt ở các thủ tục liên quan đến hộ tịch, chứng thực bản sao, đăng ký cư trú và đăng ký hộ kinh doanh.

Việc áp dụng chữ ký số cũng giúp giảm thời gian luân chuyển văn bản nội bộ, nâng khả năng kiểm soát chất lượng hồ sơ và hạn chế tình trạng chậm tiến độ do xử lý thủ công.

Song song với đào tạo nhân lực, hạ tầng số ở cấp xã được tăng cường theo hướng phù hợp điều kiện thực tế từng vùng. Nhiều xã đã trang bị thêm máy tính, máy quét tài liệu, đường truyền Internet tốc độ cao và phần mềm đồng bộ.

Ở các xã vùng núi, việc đảm bảo đường truyền ổn định được ưu tiên trước để hỗ trợ cho hệ thống tiếp nhận - trả kết quả trực tuyến. Một số địa phương hoàn thiện mô hình phòng làm việc số, cho phép cán bộ thực hiện toàn bộ quy trình quản lý văn bản qua môi trường điện tử.

Một hướng triển khai đáng chú ý trong năm 2025 là mô hình “Tổ công nghệ cộng đồng” - lực lượng gồm cán bộ trẻ, đoàn viên thanh niên và công an xã hỗ trợ người dân tiếp cận dịch vụ công trực tuyến ngay tại thôn, bản.

Nhiều hộ lớn tuổi, hộ khó khăn trong thao tác trên điện thoại thông minh lần đầu được hướng dẫn cài đặt ứng dụng định danh, thực hiện nộp hồ sơ trực tuyến, tra cứu lịch hẹn hoặc nhận thông báo kết quả qua tin nhắn.

Việc giảm số lượt người dân phải lên UBND xã không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn giúp quy trình xử lý hồ sơ trên hệ thống được phân bổ đều, tránh quá tải giờ cao điểm.

Quá trình triển khai cho thấy, khi cán bộ xã được đào tạo đồng bộ, việc chuyển đổi phương thức làm việc từ hồ sơ giấy sang hồ sơ điện tử diễn ra thuận lợi hơn.

Nhiều xã báo cáo tỷ lệ sai sót khi kiểm tra thành phần hồ sơ giảm mạnh nhờ phần mềm tự động cảnh báo; việc tổng hợp báo cáo, thống kê cũng được rút ngắn đáng kể do dữ liệu đã được số hóa và liên thông theo thời gian thực.

Một số xã đã bắt đầu ứng dụng công nghệ số trong quản lý lịch làm việc, theo dõi tiến độ giải quyết thủ tục và tiếp nhận phản ánh của người dân qua nền tảng trực tuyến.

Theo đánh giá từ cơ quan quản lý chương trình nông thôn mới, chuyển đổi số ở cấp xã không chỉ giúp cải thiện chất lượng phục vụ mà còn góp phần nâng năng lực quản trị cơ sở, giảm áp lực cho cán bộ và tạo môi trường làm việc minh bạch hơn.

Chuyển đổi số vì vậy đang trở thành động lực quan trọng để các xã hoàn thành tiêu chí thông tin - truyền thông trong nông thôn mới năm 2025, đồng thời tạo nền tảng cho việc xây dựng mô hình chính quyền số nông thôn ở giai đoạn tiếp theo./.