Phát triển hạ tầng số ở vùng biên tỉnh Đồng Nai mới

Hợp tác giữa chính quyền và doanh nghiệp nhằm đảm bảo hạ tầng số

Đồng Nai hiện tiếp giáp ba tỉnh của Campuchia gồm Mondulkiri, Kratié và Tbong Khmum. Tuyến biên dài hơn 260 km có bốn cửa khẩu và một lối mở, trong đó Cửa khẩu quốc tế Hoa Lư đóng vai trò trọng điểm kết nối thương mại giữa Việt Nam và Campuchia. Cùng với 16 đồn biên phòng và 173 cột mốc phụ đã hoàn thành, khu vực này giữ vị trí chiến lược trong quản lý biên giới và phát triển vùng biên. Địa hình rừng núi phức tạp, dân cư thưa thớt từng là trở ngại lớn trong phát triển hạ tầng, nhưng nay đang dần được khắc phục nhờ định hướng đầu tư đồng bộ về hạ tầng số.

Một cột mốc đáng chú ý trong giai đoạn này là việc khánh thành 50 trạm thu - phát sóng di động (BTS) dọc tuyến biên giới vào tháng 3/2025. Đây là kết quả hợp tác giữa chính quyền tỉnh Đồng Nai mới và Tập đoàn VNPT, nhằm bảo đảm phủ sóng viễn thông toàn tuyến biên giới. Hệ thống này giúp 96% các đồn biên phòng và 85% khu dân cư vùng biên có sóng di động ổn định, duy trì thông tin liên lạc thông suốt giữa người dân, doanh nghiệp và lực lượng chức năng. Các trạm được thiết kế để hoạt động bền bỉ trong điều kiện khí hậu khắc nghiệt; đội ngũ kỹ thuật thường xuyên ứng trực để khắc phục sự cố, bảo đảm kết nối không gián đoạn.

Cùng với mạng di động, mạng cáp quang đã được kéo đến tận trung tâm các thôn, ấp. Nhờ đó, người dân vùng biên có thể truy cập Internet tốc độ cao, còn chính quyền địa phương thuận lợi trong việc triển khai dịch vụ công trực tuyến, rút ngắn thời gian xử lý thủ tục hành chính. Nhiều mô hình kinh tế mới bắt đầu hình thành, từ thương mại điện tử nông thôn, bán nông sản qua mạng xã hội đến thanh toán không tiền mặt. Các sản phẩm chủ lực vùng biên vì thế có cơ hội vươn ra thị trường rộng lớn, mang lại nguồn thu ổn định và tạo đà cho phát triển kinh tế hộ gia đình.

Tại Cửa khẩu quốc tế Hoa Lư, hạ tầng viễn thông đồng bộ đã giúp hoạt động xuất nhập khẩu diễn ra nhanh chóng và minh bạch hơn. Hệ thống khai báo điện tử, giám sát phương tiện và xử lý hồ sơ trực tuyến vận hành trơn tru nhờ kết nối Internet ổn định, giúp doanh nghiệp rút ngắn thời gian làm thủ tục, giảm chi phí logistics và nâng cao năng lực cạnh tranh. Cơ quan hải quan và lực lượng chức năng cũng dễ dàng phối hợp qua các nền tảng số, vừa đảm bảo an ninh biên giới, vừa tạo thuận lợi thương mại.

Thêm vào đó, tỉnh Đồng Nai mới tiếp tục đẩy mạnh xây dựng chính quyền số. Theo tinh thần Nghị quyết 05-NQ/TU về chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, chính quyền điện tử đã vận hành hiệu quả và đang chuyển dần sang mô hình chính quyền số toàn diện. Hệ thống hội nghị truyền hình được thiết lập từ tỉnh đến xã, giúp rút ngắn khoảng cách chỉ đạo điều hành. Trên 90% cán bộ, công chức, viên chức tỉnh đã được tập huấn kỹ năng công nghệ, sử dụng thành thạo phần mềm quản lý, điều hành và dịch vụ công trực tuyến. Chỉ số phục vụ người dân và doanh nghiệp của tỉnh luôn nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước, thể hiện quyết tâm cải cách hành chính gắn với chuyển đổi số.

Đẩy mạnh chuyển đổi số vùng biên

Tại các xã biên giới, hiệu quả của chuyển đổi số thể hiện rõ qua hoạt động của Trung tâm phục vụ hành chính công. Ở xã Tân Tiến, việc giải quyết hồ sơ hành chính được thực hiện nhanh, đúng hạn và công khai minh bạch. Trung tâm đã tiếp nhận hàng trăm hồ sơ và hầu hết được giải quyết kịp thời, không xảy ra tình trạng trễ hẹn. Việc ứng dụng phần mềm điều hành, họp trực tuyến và xử lý hồ sơ qua mạng đã giúp tiết kiệm đáng kể thời gian và nhân lực.

Tại xã Bù Đăng là địa bàn vùng sâu, nhiều người dân tộc thiểu số, chính quyền coi đào tạo công dân số là giải pháp then chốt để rút ngắn khoảng cách phát triển. Các chương trình hướng dẫn sử dụng điện thoại thông minh, đăng ký dịch vụ công trực tuyến, quảng bá sản phẩm qua mạng xã hội được triển khai rộng rãi. Người dân bắt đầu làm chủ công nghệ, biết cách tận dụng Internet để học nghề, giao thương và tham gia nền kinh tế số.

Phát triển hạ tầng số vùng biên cũng được gắn chặt với nhiệm vụ quốc phòng - an ninh. Mạng viễn thông và hệ thống ứng dụng số đã hỗ trợ đáng kể cho hoạt động giám sát, chỉ huy và phối hợp của lực lượng biên phòng. Các cuộc họp giao ban, chỉ đạo tác nghiệp được thực hiện trực tuyến, giúp tiết kiệm thời gian và nâng cao khả năng ứng phó kịp thời với các tình huống trên biên giới. Việc quản lý địa bàn, tuần tra, trao đổi thông tin đều được số hóa, góp phần đảm bảo an ninh, trật tự vùng biên.

Dù đạt được nhiều kết quả tích cực nhưng cơ sở hạ tầng vùng biên vẫn chưa đồng bộ so với khu vực trung tâm. Một số khu vực xa xôi còn hạn chế về sóng truyền hình, thiết bị phục vụ chính quyền số chưa được đầu tư đầy đủ. Do đó, tỉnh Đồng Nai đang chỉ đạo các sở, ngành tiếp tục huy động nguồn lực, đẩy nhanh tiến độ đầu tư để khu vực biên giới ngày càng hiện đại, trở thành điểm nhấn phát triển của cả tỉnh.

Chiến lược phát triển hạ tầng số giai đoạn 2025-2030 của tỉnh tập trung vào 4 hướng chính: Hiện đại hóa hạ tầng kỹ thuật, phát triển nguồn nhân lực số, nâng cao năng lực quản trị ở cấp cơ sở và xây dựng mô hình “biên giới thông minh”. Khi được triển khai đồng bộ, những trụ cột này sẽ giúp vùng biên không chỉ giữ vai trò bảo vệ lãnh thổ, mà còn trở thành khu vực phát triển năng động, thu hút đầu tư và mở rộng giao thương quốc tế./.