Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động giám định máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng

Hội thảo có sự tham gia của các chuyên gia từ Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia, Văn phòng Công nhận chất lượng, Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng 3 cùng đông đảo các giám định viên, đại diện các tổ chức giám định, các doanh nghiệp nhập khẩu… nhằm trao đổi chuyên môn và hướng dẫn nghiệp vụ trực tiếp cho các tổ chức giám định.

Tăng cường phối hợp giữa cơ quan quản lý và tổ chức giám định

Phát biểu tại Hội thảo, Vụ trưởng Vụ Đánh giá và Thẩm định công nghệ cho biết, từ khi ra đời và triển khai thực hiện đến nay, Quyết định số 18/2019/QĐ-TTg ngày 19/04/2019 của Thủ tướng Chính phủ quy định việc nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng và Quyết định số 29/2023/QĐ-TTg ngày 19/12/202329/2023/QĐ-TTg ngày 19/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ quy định hồ sơ, trình tự, thủ tục xác định dự án đầu tư sử dụng công nghệ lạc hậu, tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, thâm dụng tài nguyên đã khẳng định vai trò là công cụ pháp lý góp phần giảm thiểu và ngăn chặn máy móc, công nghệ lạc hậu đã qua sử dụng nhập khẩu vào Việt Nam.

Theo Vụ Đánh giá và Thẩm định công nghệ, Hội thảo là dịp để cơ quan quản lý, cập nhật, phổ biến các quy định pháp luật có liên quan, đồng thời lắng nghe phản ánh của các tổ chức giám định để đề xuất tháo gỡ vướng mắc trong thực tiễn.

Các tổ chức giám định nếu thực hiện hoạt động giám định tuân thủ nghiêm túc, đầy đủ quy định pháp luật thì có thể coi như là “cánh tay nối dài” của Bộ KH&CN trong việc góp phần kiểm soát chất lượng máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng hướng tới mục tiêu kiểm soát, ngăn chặn công nghệ lạc hậu xâm nhập vào Việt Nam, để tránh những rủi ro về công nghệ, môi trường, sức khoẻ con người và hướng tới bảo đảm an ninh công nghệ và mục tiêu phát triển bền vững.

Thời gian qua, để đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số trong hoạt động quản lý, Bộ KH&CN cũng đã hoàn thành việc xây dựng phần mềm quản lý, theo dõi thông tin, dữ liệu về kết quả hoạt động của các tổ chức giám định, giúp cơ quan quản lý cập nhật thông tin kịp thời, hỗ trợ các tổ chức giám định chủ động thực hiện chế độ báo cáo theo quy định pháp luật để phục vụ công tác quản lý nhà nước.

Còn nhiều bất cập trong hoạt động giám định hiện nay

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Vụ trưởng Vụ Đánh giá và Thẩm định công nghệ Đặng Đình Tùng cho biết, hoạt động giám định hiện còn nhiều hạn chế: Năng lực của các tổ chức giám định chưa đồng đều; Việc áp dụng các hệ thống quản lý như TCVN ISO/IEC 17020, ISO 9001 còn chưa đầy đủ; Thiếu trang thiết bị phục vụ hoạt động giám định; Còn có giám định viên chưa nắm vững các yêu cầu kỹ thuật như tính công suất, hiệu suất, truy xuất nguồn gốc thiết bị…; Nhiều tổ chức phụ thuộc vào tài liệu do khách hàng cung cấp, ảnh hưởng đến tính chính xác của các kết quả giám định...

Hội thảo đã thảo luận về các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, năng lực giám định, hoàn thiện hệ thống quản lý như: Đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định về điều kiện chỉ định tổ chức giám định đặc biệt chú trọng yêu cầu về năng lực, chất lượng giám định viên, điều kiện trang thiết bị; Hoàn thiện chế tài xử lý vi phạm; Có thể đề nghị đình chỉ, thu hồi Quyết định chỉ định, công khai thông tin vi phạm quy định pháp luật của tổ chức giám định; Tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động giám định, đặc biệt là cơ chế tự kiểm tra của các tổ chức giám định; Khuyến khích chuyển đổi số trong hoạt động giám định, hướng tới minh bạch hóa quy trình và tăng hiệu quả quản lý.

Hướng tới hệ thống giám định chuyên nghiệp, minh bạch

Tại Hội thảo, TS. Phùng Mạnh Trường Phó Viện trưởng Viện Tiêu chuẩn chất lượng Việt Nam, Ủy ban Tiêu chuẩn đo lường chất lượng quốc gia đã hướng dẫn cách tra cứu tiêu chuẩn Việt Nam tại https://tieuchuan.vsqi.gov.vn/ với gần 20,000 tiêu chuẩn đã được ban hành và hơn 14,500 tiêu chuẩn quốc gia còn hiệu lực.

Cổng tra cứu tiêu chuẩn nước ngoài https://store.accuristech.com/
https://standards.iteh.ai/ http://globalspec.com cơ sở dữ liệu về các thiết bị máy móc trên thế giới để các tổ chức giám định tham khảo.

Khi tra cứu tiêu chuẩn quốc tế nên tra cứu các trang có thông tin tích hợp và đầy đủ nhất, tra cứu theo các tiêu chí: Số hiệu tiêu chuẩn, từ khóa, mã phân loại, phân nhóm chuyên ngành, hiệu lực và cơ quan phát hành, TS. Phùng Mạnh Trường khuyến nghị.

Bên cạnh đó TS. Phùng Mạnh Trường cũng hướng dẫn truy xuất tiêu chuẩn: Xác định cấp tiêu chuẩn; Tiêu chuẩn quốc tế; Tiêu chuẩn khu vực; Tiêu chuẩn quốc gia; Tiêu chuẩn ngành, hội, hiệp hội; Tiêu chuẩn cơ sở (công ty).

Hội thảo còn đưa ra một số kinh nghiệm trong thực hiện giám định máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng nhập khẩu và trong dự án đầu tư; Tiêu chuẩn ISO 17020 - một số nội dung chính trong hoạt động giám định máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng của tổ chức giám định; Quy trình chỉ định Tổ chức giám định thực hiện hoạt động giám định máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng.

Kết thúc Hội thảo, đại diện Bộ KH&CN khẳng định những kiến nghị, vướng mắc từ doanh nghiệp sẽ là cơ sở quan trọng để Bộ KH&CN tiếp tục hoàn thiện cơ chế, đảm bảo yêu cầu quản lý nhà nước hoạt động giám định máy móc, thiết bị đã qua sử dụng ngày càng chuyên nghiệp, minh bạch và góp phần kiểm soát công nghệ hiệu quả hơn./.