Kinh tế số ở tỉnh Thái Bình: Thực trạng, kết quả bước đầu và định hướng phát triển

Bối cảnh phát triển kinh tế số ở Thái Bình

Thái Bình là tỉnh thuần nông, với nông thôn và nông nghiệp giữ vai trò quan trọng trong cơ cấu kinh tế - xã hội. Nông nghiệp chiếm hơn 21% tổng giá trị sản xuất của tỉnh; dân số nông thôn chiếm tới 88,2%, cao hơn nhiều so với mức bình quân cả nước.

Những năm qua, tỉnh đã đạt được nhiều kết quả quan trọng trong xây dựng nông thôn mới, tái cơ cấu nông nghiệp và phát triển sản phẩm OCOP. Tuy nhiên, cơ cấu kinh tế nông thôn chuyển dịch còn chậm, sản xuất nông nghiệp vẫn chủ yếu theo quy mô nhỏ lẻ, thiếu liên kết thị trường và giá trị gia tăng chưa cao.

Trong bối cảnh đó, kinh tế số được xem là hướng đi quan trọng nhằm khắc phục những hạn chế cố hữu của sản xuất nông nghiệp truyền thống, giúp Thái Bình tận dụng tốt hơn các lợi thế về sản phẩm, lao động và thị trường, đồng thời từng bước thu hẹp khoảng cách phát triển với các địa phương có trình độ công nghiệp - dịch vụ cao hơn.

Chính sách và định hướng phát triển kinh tế số của tỉnh Thái Bình

Thực hiện Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, Tỉnh ủy và UBND tỉnh Thái Bình đã ban hành nhiều nghị quyết, đề án và kế hoạch liên quan đến chuyển đổi số. Trong đó, nông nghiệp được xác định là một trong những lĩnh vực ưu tiên hàng đầu.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh đã cụ thể hóa chủ trương của tỉnh bằng các kế hoạch hành động về chuyển đổi số trong nông nghiệp, tập trung vào các nội dung như: xây dựng chính quyền số ngành nông nghiệp; phát triển hạ tầng và nền tảng dữ liệu số; thúc đẩy truy xuất nguồn gốc, thương mại điện tử và cơ giới hóa gắn với công nghệ số. Đây là cơ sở chính sách quan trọng để hình thành và phát triển kinh tế số trong nông nghiệp - lĩnh vực chiếm vai trò chủ đạo trong nền kinh tế của tỉnh.

Kết quả bước đầu của kinh tế số ở tỉnh Thái Bình

Chính quyền số tạo nền tảng cho kinh tế số

Trong lĩnh vực nông nghiệp, Thái Bình đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận về xây dựng chính quyền số. Hầu hết các thủ tục hành chính đủ điều kiện đã được cung cấp dưới hình thức dịch vụ công trực tuyến toàn trình; tỷ lệ ký số và xử lý hồ sơ trực tuyến đạt mức cao. Việc số hóa thủ tục hành chính không chỉ giúp giảm chi phí giao dịch cho người dân và doanh nghiệp mà còn tạo nền tảng dữ liệu quan trọng phục vụ quản lý và phát triển kinh tế số.

Bên cạnh đó, tỉnh đã triển khai các hệ thống quản lý ngành nông nghiệp trên nền tảng số, từng bước xây dựng cơ sở dữ liệu về trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản và ngành nghề nông thôn. Đây là tiền đề quan trọng để ứng dụng các giải pháp công nghệ số sâu rộng hơn trong sản xuất và quản lý.

Hạ tầng số từng bước được hoàn thiện

Hạ tầng số là điều kiện tiên quyết cho phát triển kinh tế số. Đến năm 2023, 100% xã trên địa bàn tỉnh Thái Bình đã có sóng internet; mạng 3G, 4G được phủ rộng với hàng nghìn trạm BTS. Tỉnh cũng xây dựng và đưa vào vận hành nhiều kênh thông tin số và ứng dụng di động như “Công dân số Thái Bình”, “Chính quyền số Thái Bình”, góp phần nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ số của người dân và doanh nghiệp.

Xã hội số - nền tảng nhân lực cho kinh tế số

Thái Bình đã hình thành mạng lưới tổ công nghệ số cộng đồng ở tất cả các xã và phần lớn các thôn, với hàng chục nghìn thành viên. Các tổ này đóng vai trò cầu nối quan trọng trong việc tuyên truyền, hướng dẫn người dân tiếp cận và sử dụng các dịch vụ số, thương mại điện tử và nền tảng số trong sản xuất, kinh doanh. Tỷ lệ người dân sử dụng điện thoại thông minh và internet băng rộng ngày càng tăng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng kinh tế số ở khu vực nông thôn.

Kinh tế số trong nông nghiệp và thương mại điện tử

Kinh tế số ở Thái Bình bước đầu thể hiện rõ nét thông qua hoạt động thương mại điện tử và ứng dụng công nghệ số trong sản xuất nông nghiệp. Toàn tỉnh đã có hàng trăm gian hàng thương mại điện tử với hàng nghìn sản phẩm được giới thiệu và giao dịch trên các sàn như Postmart, Voso. Nhiều sản phẩm OCOP đã được đưa lên môi trường số, góp phần mở rộng thị trường tiêu thụ và nâng cao giá trị sản phẩm.

Bên cạnh đó, các tiến bộ công nghệ như cơ giới hóa, máy bay không người lái phun thuốc bảo vệ thực vật, thiết bị thông minh trong nuôi trồng thủy sản đã được ứng dụng tại nhiều địa phương, góp phần nâng cao năng suất và hiệu quả sản xuất. Việc triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử giúp tăng tính minh bạch, xây dựng niềm tin của người tiêu dùng và tạo điều kiện cho sản phẩm nông nghiệp tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị.

Mặc dù đã đạt được những kết quả bước đầu, kinh tế số ở Thái Bình vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Kết nối dữ liệu giữa các cấp, các ngành còn hạn chế; nguồn lực đầu tư cho số hóa dữ liệu chưa đáp ứng yêu cầu. Tỷ lệ nông sản giao dịch qua thương mại điện tử còn thấp; ứng dụng công nghệ số trong sản xuất nông nghiệp chưa đồng bộ và chủ yếu ở quy mô nhỏ. Ngoài ra, trình độ kỹ năng số của người dân, đặc biệt là nông dân, còn hạn chế; thiếu thiết bị thông minh và chứng thư số cá nhân cũng là rào cản lớn đối với việc tham gia các hoạt động kinh tế số.

Định hướng phát triển kinh tế số ở tỉnh Thái Bình

Trong thời gian tới, để thúc đẩy kinh tế số phát triển bền vững, Thái Bình cần tiếp tục hoàn thiện thể chế và chính sách chuyển đổi số, gắn chặt kinh tế số với tái cơ cấu nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới. Đồng thời, cần đẩy mạnh đầu tư cho hạ tầng số, cơ sở dữ liệu ngành nông nghiệp và nền tảng truy xuất nguồn gốc.

Bên cạnh đó, tỉnh cần chú trọng đào tạo nguồn nhân lực số cho khu vực nông thôn; hỗ trợ người dân và doanh nghiệp tiếp cận thương mại điện tử, xây dựng thương hiệu số cho sản phẩm nông nghiệp. Việc thúc đẩy tích tụ ruộng đất, phát triển sản xuất quy mô lớn sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho ứng dụng công nghệ số và hình thành các mô hình kinh tế số hiệu quả.

Kinh tế số ở tỉnh Thái Bình, với trọng tâm là nông nghiệp số, đang trong giai đoạn khởi đầu nhưng đã đạt được những kết quả quan trọng. Trong bối cảnh hội nhập và chuyển đổi mô hình tăng trưởng, phát triển kinh tế số không chỉ là yêu cầu tất yếu mà còn là cơ hội lớn để Thái Bình nâng cao giá trị gia tăng, cải thiện thu nhập cho người dân và phát triển kinh tế - xã hội theo hướng bền vững./.