Kiến tạo chính sách đột phá để thực thi Nghị quyết 57 tại Cần Thơ và Đồng bằng sông Cửu Long

Khẳng định vai trò trung tâm của Đồng bằng sông Cửu Long

Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Nguyễn Văn Khởi cho biết, thế kỷ 21 là kỷ nguyên của tri thức, của kết nối và sự thay đổi không ngừng. S.T.I.D không còn là lựa chọn mà đã trở thành con đường tất yếu để mỗi quốc gia, mỗi địa phương vươn lên và khẳng định vị thế. Cần Thơ - thành phố trung tâm, động lực phát triển của vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), càng nhận thức rõ vai trò then chốt của S.T.I.D trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội đã đề ra. Nghị quyết số 59-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 45/2022/QH15 của Quốc hội là nền tảng để thành phố Cần Thơ phát triển trở thành trung tâm vùng ĐBSCL và trở thành đô thị thông minh, thúc đẩy chuyển đổi số.

Diễn đàn S.T.I.D thành phố Cần Thơ lần thứ nhất được tổ chức với sứ mệnh là “bệ phóng tri thức” và “cầu nối hợp tác”, nhằm cùng nhau đánh giá thực trạng, nhận diện cơ hội, vượt qua thách thức và đề xuất giải pháp đột phá để thúc đẩy các ứng dụng S.T.I.D trên địa bàn thành phố.

Hiện nay, thành phố Cần Thơ có 113 tổ chức có hoạt động KH&CN với 69 tổ chức KH&CN công lập và 44 tổ chức KH&CN ngoài công lập; trong đó, có 9 đơn vị của các bộ, ngành trung ương đóng trên địa bàn, 66 đơn vị của thành phố, 37 đơn vị ngoài nhà nước và 01 đơn vị có vốn đầu tư nước ngoài có liên kết hoạt động trong vùng. Các tổ chức KH&CN hoạt động tích cực và hiệu quả trong nghiên cứu, ứng dụng chuyển giao, dịch vụ KH&CN và đổi mới sáng tạo. Trong đó, Viện Lúa ĐBSCL, Đại học Cần Thơ, Trường Đại học Y Dược Cần Thơ,... có các phòng thí nghiệm chuyên sâu thuộc các lĩnh vực sinh hóa, sinh học phân tử, môi trường, lý hóa, dinh dưỡng, khảo nghiệm, kiểm nghiệm, v.v..

Bên cạnh đó, UBND thành phố đã và đang triển khai đồng bộ 4 nhóm giải pháp mang tính chiến lược về thể chế, hạ tầng, nguồn lực và con người.

Thứ nhất, về kiến tạo thể chế và khơi thông nguồn lực tài chính. thành phố sẽ tập trung hoàn thiện và vận hành hiệu quả Quỹ Phát triển KH&CN, đảm bảo nguồn kinh phí ổn định cho nghiên cứu ứng dụng.

Đặc biệt, Cần Thơ đang nghiên cứu thí điểm thành lập Quỹ Đầu tư mạo hiểm. Đây sẽ là công cụ tài chính đột phá để chia sẻ rủi ro, “tiếp vốn” cho các startup và doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, giải quyết bài toán thiếu vốn mà các doanh nghiệp công nghệ thường gặp phải. Đồng thời, thành phố sẽ kiến nghị Trung ương sửa đổi, bổ sung các cơ chế đặc thù để tạo hành lang pháp lý thông thoáng cho kinh tế số và kinh tế xanh phát triển.

Thứ hai, về hoàn thiện hạ tầng số và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Cần Thơ sẽ không phát triển manh mún mà tập trung vào các “cú hích” hạ tầng. Cần Thơ đang quyết liệt thúc đẩy đề án thành lập Khu Công nghệ cao Cần Thơ và tiếp tục hoàn thiện khu công nghệ thông tin tập trung, khu công nghệ số.

Đặc biệt, thành phố sẽ đầu tư Trung tâm Khởi nghiệp và Đổi mới sáng tạo thành phố Cần Thơ mang tầm khu vực và vùng ĐBSCL. Đây sẽ là nơi để đón các tập đoàn công nghệ lớn và nâng cao tỷ lệ nội địa hóa sản phẩm công nghệ. Song song đó, hạ tầng mềm là các trung tâm giám sát, điều hành thông minh, v.v sẽ được triển khai mạnh mẽ để kết nối liên thông dữ liệu, phục vụ chỉ đạo điều hành, đảm bảo hạ tầng số đi trước một bước.

Thứ ba, về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. thành phố sẽ thực hiện cơ chế hợp tác “3 nhà”: Nhà nước - nhà trường - nhà doanh nghiệp. Thành phố Cần Thơ sẽ liên kết chặt chẽ với các viện, - trường đại học trên địa bàn và các đối tác quốc tế để đào tạo nguồn nhân lực số; đồng thời, thành phố cũng sẽ áp dụng các chính sách đột phá trong thu hút và trọng dụng nhân tài, đặc biệt là các chuyên gia đầu ngành và nhân lực trình độ cao về Cần Thơ cống hiến.

Thứ tư, đưa công nghệ về gần dân với phong trào “bình dân học vụ số”, chuyển đổi số không chỉ nằm ở các tòa nhà hành chính mà phải đi vào từng ngõ ngách cuộc sống. Thành phố sẽ tiếp tục nhân rộng và nâng cao hiệu quả của các tổ công nghệ số cộng đồng, phát động phong trào “bình dân học vụ số” để mỗi người dân đều có kỹ năng số, trở thành những “công dân số” văn minh. Mục tiêu là đến năm 2030, tỷ lệ người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến đạt trên 80%.

Xây dựng thành phố trở thành "cực tăng trưởng" của quốc gia

Tại Diễn đàn, các diễn giả đều cho rằng, Nghị quyết 59 của Bộ Chính trị đã xác định mục tiêu xây dựng và phát triển thành phố cần thơ trở thành thành phố sinh thái, văn minh, hiện đại mang đậm bản sắc văn hóa sông nước; là trung tâm của vùng đồng bằng sông cửu long về dịch vụ thương mại, du lịch, logistics, công nghiệp chế biến, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, giáo dục, đào tạo và khoa học công nghệ của cả vùng.

Trong thời gian qua, ngành KH&CN thành phố đã có bước chuyển vượt bậc như: Thể chế và hạ tầng KH&CN ngày càng hoàn thiện; nguồn nhân lực chất lượng cao được chú trọng bồi dưỡng; hoạt động nghiên cứu - ứng dụng được triển khai theo hướng phục vụ trực tiếp các yêu cầu kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh; công tác chuyển đổi số và phát triển đô thị thông minh được đẩy mạnh; hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tiếp tục mở rộng, kết nối ngày càng sâu với khu vực và quốc tế. Để trở thành đầu tàu dẫn dắt sự phát triển của cả vùng, các chuyên gia cho rằng, thành phố Cần Thơ cần tập trung một số định hướng trọng tâm như sau:

Thứ nhất, thành phố cần xác định S.T.I.D là động lực chính, là chìa khóa để cần thơ phát triển bền vững. tư duy này cần được quán triệt sâu sắc trong mọi cấp ủy, chính quyền và lan tỏa đến từng doanh nghiệp, người dân.

Thứ hai, xác định kết nối, tập hợp và lan tỏa các nguồn lực để xây dựng một hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo mạnh mẽ, bền vững mang tầm khu vực là nhiệm vụ vô cùng quan trọng. Cần Thơ cần quan tâm đẩy nhanh việc xây dựng trung tâm khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo mang tầm khu vực và vùng ĐBSCL. Đây là nhiệm vụ quan trọng để tạo dựng được một hạ tầng chiến lược trong hệ sinh thái khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo của thành phố và vùng ĐBSCL, kết nối nguồn lực tri thức với các viện nghiên cứu - trường đại học nhằm giải quyết các bài toán của thành phố và vùng.

Thứ ba, cần kiến tạo một môi trường thể chế vượt trội, cởi mở để khuyến khích tinh thần "dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới". cần thơ phải là nơi thí điểm các cơ chế chính sách mới về KH&CN, chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu để tìm ra những đột phá.

Với những giải pháp đồng bộ và cụ thể, Cần Thơ sẽ “cất cánh”, xứng đáng là cực tăng trưởng của quốc gia trong kỷ nguyên mới./.