Hợp tác xã Dứa sạch Hương Sơn - Hạt nhân liên kết sản xuất nông sản sạch, nâng cao giá trị cây dứa

Hình thành hợp tác xã dứa sạch - từ liên kết nhỏ đến tổ chức lớn

HTX Dứa sạch Hương Sơn được thành lập vào năm 2021, với mục tiêu tập hợp các hộ nông dân trồng dứa trên địa bàn thành vùng sản xuất lớn, chuyên nghiệp và liên kết với thị trường tiêu thụ. Đây là bước chuyển mình mang tính chiến lược trong tổ chức nông nghiệp tại Hương Sơn, khi trước đó cây dứa chỉ được trồng nhỏ lẻ theo từng hộ gia đình, thiếu kế hoạch sản xuất và đầu ra ổn định.

Theo thống kê địa phương, toàn xã Hương Sơn hiện có diện tích trồng dứa lên tới gần 150-160 ha, trong đó HTX đang quản lý và liên kết sản xuất - tiêu thụ hơn 100 ha, với sản lượng đạt hàng nghìn tấn mỗi năm. Mô hình này không chỉ hỗ trợ nông dân mở rộng quy mô sản xuất mà còn dần dần định hình khuôn khổ sản xuất dứa tập trung, nâng cao chất lượng và uy tín của sản phẩm trên thị trường.

Khởi đầu của HTX quy tụ khoảng 30-50 thành viên từ các hộ trồng dứa trong xã, cùng nhau xây dựng các tiêu chuẩn canh tác, ứng dụng kỹ thuật mới và nhất quán trong quy trình sản xuất, nhằm hướng tới sản phẩm sạch, đạt chuẩn.

Chuẩn hóa sản xuất theo VietGAP - nâng cao chất lượng và truy xuất nguồn gốc

Một trong những yếu tố quan trọng làm nên sự khác biệt của HTX là việc áp dụng quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm và nâng cao giá trị sản phẩm. Quy trình này giúp HTX kiểm soát chất lượng từ khâu chọn giống, chăm bón đến thu hoạch và bảo quản, phù hợp với yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường tiêu dùng hiện đại.

Đặc biệt, HTX đã triển khai việc gắn tem truy xuất nguồn gốc (QR Code) trên sản phẩm dứa tươi, giúp người tiêu dùng dễ dàng nhận biết nguồn gốc và chất lượng quả dứa. Điều này không chỉ tạo niềm tin mà còn mở rộng khả năng tham gia các kênh tiêu thụ hiện đại như thương mại điện tử, hội chợ nông sản, cửa hàng bán lẻ chất lượng cao và các chuỗi siêu thị.

Từ năm 2023, sản phẩm dứa tươi của HTX đã được tỉnh công nhận OCOP 3 sao, khẳng định chất lượng và thương hiệu sản phẩm nông nghiệp đặc trưng của địa phương.

Hiệu quả kinh tế rõ nét - thu nhập tăng cao và ổn định

Việc tổ chức sản xuất theo vùng và quy trình chuẩn không chỉ nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn đem lại hiệu quả kinh tế thiết thực cho người dân. Theo đại diện HTX, năng suất dứa trung bình đạt khoảng 40 tấn/ha, duy trì ổn định qua nhiều vụ mùa, với tỷ lệ quả to, đồng đều và thị trường tiêu thụ tốt.

Giá bán dứa tại vườn dao động 7.000-10.000 đồng/kg, cao hơn so với cùng kỳ các năm trước. Với mức giá này và năng suất đạt được, mỗi ha dứa cho doanh thu khoảng 320-350 triệu đồng, sau khi trừ chi phí nông dân có thể còn lãi khoảng 200 triệu đồng/ha.

Nhiều hộ thành viên HTX chia sẻ, việc gia nhập tổ chức đã giúp họ không còn phải lo lắng đầu ra sản phẩm cũng như bị thương lái ép giá, mà chủ động hơn trong sản xuất và tiêu thụ, điều này đặc biệt ý nghĩa trong thời gian thị trường biến động.

HTX không chỉ tập trung vào sản xuất mà còn chú trọng đến việc hỗ trợ và nâng cao năng lực cho người nông dân. Các chương trình tập huấn kỹ thuật, hướng dẫn chăm sóc cây trồng theo tiêu chuẩn an toàn, sử dụng giống chất lượng và kỹ thuật điều khiển ra hoa trái vụ được HTX phối hợp tổ chức nhằm nâng cao năng lực sản xuất, từ đó giúp các thành viên tăng tính cạnh tranh trên thị trường.

Ngoài ra, HTX còn tích cực tham gia các hội chợ nông sản, gian hàng OCOP và kết nối với các sàn thương mại điện tử, tạo điều kiện để sản phẩm dứa Hương Sơn tiếp cận người tiêu dùng rộng rãi hơn và ổn định đầu ra cho nông dân.

Định hướng phát triển bền vững

Sức lan tỏa từ mô hình HTX Dứa sạch Hương Sơn không chỉ dừng lại ở hiệu quả kinh tế, mà còn có những tác động tích cực đến đời sống xã hội địa phương. Việc dứa trở thành cây trồng chủ lực đã tạo việc làm thời vụ cho hàng trăm lao động trong mùa thu hoạch, phần lớn là phụ nữ và thanh niên, giúp họ có thêm thu nhập tại chỗ.

Chưa kể, chính sách liên kết sản xuất và hỗ trợ kỹ thuật của HTX kết hợp với sự hỗ trợ từ Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh đã góp phần nâng cao năng lực tổ chức cho các hộ dân, đặc biệt là những hộ còn khó khăn. Các chương trình hỗ trợ giống, vốn, hướng dẫn kỹ thuật trồng dứa theo VietGAP và xúc tiến thương mại đã giúp họ cải thiện thu nhập bền vững và góp phần vào giảm nghèo tại vùng nông thôn.

Điều này càng được nhấn mạnh khi HTX được Trung ương Hội nông dân Việt Nam biểu dương là HTX tiêu biểu toàn quốc trong năm 2024, ghi nhận những đóng góp nổi bật của tổ chức trong phát triển kinh tế tập thể, kết nối sản xuất và nâng tầm thương hiệu nông sản địa phương.

Bước sang giai đoạn mới, HTX đang định hướng mở rộng diện tích sản xuất chất lượng cao, tăng thêm tỷ lệ diện tích sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và OCOP, đồng thời tiếp tục đa dạng hóa sản phẩm dứa tươi - có thể bao gồm các sản phẩm chế biến sâu trong tương lai nhằm gia tăng giá trị nông sản.

Cùng với đó, việc tận dụng lợi thế vị trí địa lý và hệ thống giao thông thuận lợi của Hương Sơn giúp sản phẩm dễ dàng tiếp cận các thị trường lớn hơn, từ khu vực nội tỉnh đến các tỉnh lân cận.

HTX cũng đang nghiên cứu, kết nối với các đối tác tiềm năng, doanh nghiệp chế biến và các chuỗi phân phối hiện đại nhằm tạo đầu ra bền vững và đồng nhất cho sản phẩm dứa Hương Sơn - từ đó hình thành một chuỗi giá trị nông sản sạch toàn diện, gắn với thị trường trong nước và xuất khẩu./.