Hóa chất trong đồ gia dụng gây hại đường ruột

Trong các thử nghiệm tại phòng thí nghiệm, các nhà nghiên cứu ở Vương quốc Anh đã xác định được 168 hóa chất có khả năng ức chế sự phát triển của các lợi khuẩn đường ruột, làm mất cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột.

Hệ vi sinh vật đường ruột được tạo thành từ hàng ngàn loại vi khuẩn và vi sinh vật sống trong đường tiêu hóa, có liên quan mật thiết đến hàng loạt vấn đề sức khỏe như ung thư, mất ngủ, bệnh tim, tiểu đường tuýp 2 và sinh non.

Nhóm nghiên cứu đã tiến hành thử nghiệm 1.076 chất ô nhiễm hóa học trên 22 loài vi khuẩn đường ruột trong điều kiện phòng thí nghiệm, trong đó bao gồm nhiều “hóa chất vĩnh cửu” hay per- và polyfluoroalkyl substances (PFAS), những hợp chất rất khó phân hủy tự nhiên trong môi trường. Kết quả cho thấy có 168 hóa chất gây độc cho vi khuẩn đường ruột.

Các hóa chất này bao gồm thuốc bảo vệ thực vật như thuốc diệt cỏ và thuốc trừ sâu dùng trong nông nghiệp, cũng như các hóa chất công nghiệp được sử dụng trong sản xuất nhựa và chất chống cháy.

Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Microbiology, những hóa chất này thường xâm nhập vào cơ thể thông qua thực phẩm, nguồn nước và các nguồn phơi nhiễm môi trường khác.

Đáng chú ý, nhiều loại trong số đó trước đây không được cho là có ảnh hưởng đến vi khuẩn đường ruột.

“Chúng tôi rất ngạc nhiên khi một số hóa chất lại có tác động mạnh đến vậy,” bà Indra Roux, một trong những tác giả của nghiên cứu và là nhà khoa học tại Đại học Cambridge, cho biết. “Ví dụ, nhiều hóa chất công nghiệp như chất chống cháy và chất hóa dẻo (plasticisers) - những thứ mà chúng ta tiếp xúc thường xuyên - từng được cho là không ảnh hưởng gì đến các sinh vật sống, nhưng thực tế là có”.

Hiện vẫn chưa rõ mức độ phơi nhiễm của con người với các hóa chất này trong đời sống thực tế và tác động cụ thể của chúng đối với sức khỏe đường ruột. Tuy nhiên, các nghiên cứu khác chỉ ra rằng, các chất ô nhiễm môi trường có thể làm thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột, dẫn đến béo phì và tình trạng kháng insulin.

Trong các thí nghiệm, vi khuẩn đã thay đổi chức năng để cố gắng lẩn tránh một số chất ô nhiễm hóa học, khiến một số chủng trở nên kháng kháng sinh. Các nhà nghiên cứu cảnh báo rằng, nếu điều này xảy ra trong ruột người, nó có thể khiến các bệnh nhiễm trùng trở nên khó điều trị hơn và làm trầm trọng thêm mối đe dọa sức khỏe cộng đồng do kháng kháng sinh.

Các nhà nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, các quy trình đánh giá an toàn hóa chất hiện nay thường chỉ tập trung vào tác dụng mục tiêu cụ thể, chẳng hạn như khả năng tiêu diệt bào tử của thuốc diệt nấm, mà chưa xem xét đầy đủ tác động tiềm tàng đối với hệ vi khuẩn đường ruột của con người.

“Việc đánh giá an toàn của các hóa chất mới dành cho con người sử dụng phải đảm bảo rằng chúng cũng an toàn cho vi khuẩn đường ruột, những vi khuẩn có thể bị phơi nhiễm với hóa chất thông qua thực phẩm và nguồn nước", ông Stephan Kamrad, đồng tác giả nghiên cứu tại Đại học Cambridge, nhấn mạnh.

Nhóm nghiên cứu kêu gọi cần có thêm dữ liệu thực tế về mức độ phơi nhiễm hóa chất để xác định liệu các tác động độc hại được tìm thấy trong phòng thí nghiệm có dẫn đến suy giảm sức khỏe đường ruột ở người hay không.

Trong thời gian chờ đợi, các chuyên gia khuyến nghị người dân nên chủ động giảm phơi nhiễm, bằng cách hạn chế sử dụng thuốc trừ sâu trong gia đình và rửa kỹ trái cây, rau củ trước khi sử dụng./.