Hạ tầng số “đi trước” một bước: Tư duy chiến lược mới của Bắc Ninh trong kiến tạo không gian tăng trưởng số

Trong bối cảnh chuyển đổi số đang trở thành động lực then chốt của tăng trưởng kinh tế và đổi mới mô hình quản trị, việc UBND tỉnh Bắc Ninh ban hành Quyết định số 1777/QĐ-UBND phê duyệt Chiến lược tổng thể 10 năm phát triển hạ tầng số không chỉ là một quyết định kỹ thuật, mà là một lựa chọn chiến lược mang tính nền tảng cho tương lai phát triển của địa phương.

Chiến lược này cho thấy sự chuyển dịch rõ nét trong tư duy chính sách, từ coi hạ tầng số là công cụ hỗ trợ sang xác lập hạ tầng số như một trụ cột của nền kinh tế hiện đại, cần được đầu tư đi trước một bước, đồng bộ, bền vững và an toàn.

Hạ tầng số không còn là “phần mềm”, mà là hạ tầng cứng của tăng trưởng

Điểm nổi bật đầu tiên của Chiến lược là cách tiếp cận tổng thể và dài hạn, trong đó hạ tầng số được đặt ở vị trí tương đương với hạ tầng giao thông, năng lượng và đô thị. Đây là bước chuyển quan trọng về nhận thức chính sách, phản ánh đúng bản chất của nền kinh tế số - nơi dữ liệu, kết nối và nền tảng số trở thành yếu tố quyết định năng lực cạnh tranh của địa phương.

Theo Chiến lược, hạ tầng số của Bắc Ninh được cấu thành bởi bốn lớp hạ tầng liên thông chặt chẽ: Hạ tầng viễn thông và Internet; hạ tầng dữ liệu; hạ tầng vật lý - số và hạ tầng tiện ích, dịch vụ số. Cách phân lớp này cho thấy tư duy quản trị hiện đại, tránh cách nhìn đơn lẻ, manh mún, đồng thời tạo cơ sở để tổ chức đầu tư và vận hành hạ tầng số một cách hệ thống, hiệu quả và linh hoạt.

Việc nhấn mạnh các yêu cầu như dung lượng siêu lớn, băng thông siêu rộng, phổ cập, xanh, thông minh, mở và an toàn cho thấy Bắc Ninh không chỉ hướng tới mở rộng quy mô hạ tầng, mà còn chú trọng chất lượng, tính bền vững và khả năng thích ứng với các mô hình kinh tế - xã hội mới dựa trên dữ liệu.

Tạo “không gian phát triển mới” thông qua tích hợp hạ tầng

Một thông điệp chính sách xuyên suốt của Chiến lược là coi hạ tầng số như một không gian phát triển mới, cần được quy hoạch và triển khai đồng bộ với các hạ tầng kỹ thuật khác. Việc tích hợp hạ tầng số với giao thông, điện, chiếu sáng và công trình ngầm không chỉ giúp tối ưu chi phí đầu tư, mà còn khắc phục tình trạng chồng chéo, thiếu kết nối - vốn là rào cản phổ biến trong triển khai chuyển đổi số ở nhiều địa phương.

Cách tiếp cận này phản ánh tư duy “số hóa từ hạ tầng”, trong đó chuyển đổi số không bắt đầu từ ứng dụng rời rạc, mà từ nền tảng vật lý - số được thiết kế ngay từ đầu. Đây là tiền đề quan trọng để hình thành các đô thị thông minh, khu công nghiệp thông minh và hệ thống dịch vụ công dựa trên dữ liệu thời gian thực.

Sẵn sàng cho AI, 6G và kinh tế dữ liệu

Chiến lược 10 năm của Bắc Ninh không dừng ở các mục tiêu ngắn hạn, mà hướng tới việc chuẩn bị năng lực hạ tầng cho các công nghệ đột phá trong tương lai. Tầm nhìn đến năm 2035 xác định rõ mục tiêu xây dựng hạ tầng kết nối thông minh, siêu băng rộng, sẵn sàng cho trí tuệ nhân tạo, chuỗi khối và mạng di động thế hệ thứ sáu.

Trong giai đoạn đến năm 2030, các chỉ tiêu cụ thể như phổ cập cáp quang tốc độ từ 1Gb/s trở lên, phủ sóng 5G toàn dân, đẩy mạnh chuyển đổi IPV6 hay phát triển trung tâm dữ liệu xanh cho thấy, Bắc Ninh đang đặt nền móng cho một hệ sinh thái kinh tế số dựa trên dữ liệu lớn, điện toán đám mây và các nền tảng thông minh.

Đáng chú ý, Chiến lược coi hạ tầng dữ liệu là “xương sống” của chính quyền số và kinh tế số. Việc ưu tiên hợp nhất, nâng cấp Trung tâm dữ liệu tập trung của tỉnh, đồng thời thu hút đầu tư các trung tâm dữ liệu đạt chuẩn xanh, cho thấy sự chủ động trong xây dựng năng lực quản trị dữ liệu - yếu tố then chốt của quản trị hiện đại và đổi mới sáng tạo.

Doanh nghiệp là lực lượng chủ lực

Về phương thức triển khai, Chiến lược khẳng định quan điểm huy động mọi nguồn lực xã hội cho phát triển hạ tầng số. Nhà nước không làm thay thị trường, mà giữ vai trò kiến tạo, định hướng, xây dựng cơ chế, tiêu chuẩn và bảo đảm môi trường đầu tư minh bạch, cạnh tranh. Doanh nghiệp được xác định là lực lượng chủ lực trong đầu tư, vận hành và cung cấp dịch vụ hạ tầng số.

Song song với thúc đẩy đầu tư, Chiến lược đặt yêu cầu bảo đảm an toàn, an ninh mạng như một điều kiện tiên quyết. Việc nhấn mạnh bảo vệ dữ liệu, quyền riêng tư và chủ quyền số cho thấy Bắc Ninh tiếp cận chuyển đổi số không chỉ từ góc độ tăng trưởng, mà còn từ góc độ quản trị rủi ro và xây dựng niềm tin số trong xã hội.

Từ lợi thế công nghiệp sang lợi thế số

Việc ban hành Chiến lược tổng thể 10 năm phát triển hạ tầng số cho thấy quyết tâm của Bắc Ninh trong việc chuyển hóa lợi thế của một tỉnh công nghiệp công nghệ cao thành lợi thế số trong kỷ nguyên mới.

Khi hạ tầng số được đầu tư bài bản, đi trước một bước và gắn chặt với các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, chuyển đổi số không còn là khẩu hiệu, mà trở thành động lực thực chất cho tăng trưởng bền vững và nâng cao chất lượng sống của người dân.

Trong bức tranh chung của chuyển đổi số quốc gia, Chiến lược của Bắc Ninh có thể được xem là một trường hợp điển hình về tư duy chính sách chủ động, dài hạn và tích hợp, nơi hạ tầng số được đặt đúng vị trí là nền móng của tương lai phát triển./.