Giải pháp truyền thanh cơ sở ứng dụng công nghệ số phục vụ phát triển kinh tế số và xã hội số
Truyền thanh cơ sở - với lợi thế phủ rộng, gần dân và dễ tiếp cận - khi được ứng dụng công nghệ thông tin và viễn thông đã và đang trở thành kênh truyền thông số quan trọng, góp phần nâng cao nhận thức số, thúc đẩy người dân tham gia kinh tế số và từng bước hình thành xã hội số từ cơ sở.
Trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số và xã hội số không chỉ phụ thuộc vào hạ tầng công nghệ hiện đại hay các nền tảng số tiên tiến, mà còn gắn chặt với năng lực truyền thông, phổ biến thông tin và nâng cao nhận thức số cho người dân, đặc biệt ở khu vực cơ sở.
Truyền thanh cơ sở - một phương thức thông tin truyền thống quen thuộc với người dân nông thôn - đang đứng trước yêu cầu đổi mới mạnh mẽ để thích ứng với bối cảnh chuyển đổi số. Việc ứng dụng công nghệ thông tin và viễn thông vào hệ thống truyền thanh cơ sở được xem là giải pháp quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả truyền thông chính sách, thúc đẩy phát triển kinh tế số và hình thành xã hội số từ cơ sở.
Tổng quan về giải pháp truyền thanh cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin - viễn thông
Giải pháp truyền thanh cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin - viễn thông là mô hình truyền thanh sử dụng nền tảng internet và mạng di động 3G/4G để truyền tải tín hiệu âm thanh tới các cụm loa tại thôn, xã. Thay vì phụ thuộc vào sóng FM truyền thống, thông tin âm thanh được số hóa, truyền qua hạ tầng internet tới các thiết bị thu truyền thanh sử dụng sim data 3G/4G.

Hệ thống bao gồm các thành phần chính như: Trung tâm nguồn phát, máy chủ quản lý tập trung, phần mềm vận hành và quản trị hệ thống, thiết bị cụm thu truyền thanh internet, loa truyền thanh và các thiết bị tích hợp tự động như chuyển văn bản sang giọng nói. Người vận hành chỉ cần máy tính hoặc điện thoại thông minh có kết nối internet và tài khoản được cấp quyền là có thể điều hành toàn bộ hệ thống truyền thanh cơ sở
Ưu điểm của giải pháp truyền thanh cơ sở trong bối cảnh chuyển đổi số
So với hệ thống truyền thanh truyền thống, giải pháp truyền thanh cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin - viễn thông có nhiều ưu điểm nổi bật:
Thứ nhất, hệ thống không bị giới hạn bởi khoảng cách địa lý, chỉ cần có sóng 3G/4G là đảm bảo truyền thanh ổn định. Điều này đặc biệt phù hợp với các địa phương có địa hình phức tạp hoặc khu vực ven biển, vùng sâu, vùng xa.
Thứ hai, chất lượng âm thanh tốt, không bị chèn sóng và có độ bảo mật cao, giúp thông tin được truyền tải chính xác, kịp thời. Đây là yếu tố quan trọng trong việc truyền thông các chính sách kinh tế số, hướng dẫn người dân tham gia các nền tảng số, thương mại điện tử hay dịch vụ công trực tuyến.
Thứ ba, hệ thống cho phép vận hành linh hoạt, giám sát trạng thái từng loa, từng cụm loa; điều chỉnh âm lượng, tạm dừng, phát nội dung theo lịch hoặc phát trực tiếp thông báo đột xuất. Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong chuyển văn bản sang giọng nói giúp giảm đáng kể nguồn nhân lực vận hành, đồng thời nâng cao tính chuyên nghiệp của nội dung phát thanh
Vai trò của truyền thanh cơ sở đối với phát triển kinh tế số
Kinh tế số đòi hỏi người dân và doanh nghiệp phải tiếp cận nhanh chóng với thông tin về thị trường, chính sách, nền tảng số và các mô hình kinh doanh mới. Trong bối cảnh nhiều khu vực nông thôn còn hạn chế về kỹ năng số, truyền thanh cơ sở ứng dụng công nghệ số đóng vai trò là kênh thông tin thiết yếu, giúp “phổ cập kinh tế số” tới từng thôn, xóm.
Thông qua hệ thống truyền thanh số, chính quyền cơ sở có thể thường xuyên tuyên truyền về thương mại điện tử, hướng dẫn người dân đưa sản phẩm nông nghiệp lên sàn số, phổ biến kiến thức về thanh toán không dùng tiền mặt, hóa đơn điện tử, truy xuất nguồn gốc sản phẩm.
Đây là cầu nối quan trọng giúp người dân từng bước tham gia vào các hoạt động kinh tế số, từ đó mở rộng thị trường tiêu thụ và nâng cao giá trị sản phẩm địa phương.
Đóng góp của truyền thanh cơ sở đối với xây dựng xã hội số
Xã hội số không chỉ là việc người dân sử dụng công nghệ, mà còn là quá trình hình thành thói quen tiếp nhận thông tin số, tương tác số và tham gia các dịch vụ số. Truyền thanh cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin - viễn thông giúp lan tỏa nhanh chóng các thông tin về dịch vụ công trực tuyến, định danh điện tử, bảo hiểm số, y tế số, giáo dục số và các nền tảng số phục vụ đời sống dân sinh.
Đặc biệt, hệ thống truyền thanh số có khả năng phân cấp, phân quyền từ trung ương đến tỉnh, huyện, xã, tạo sự thống nhất trong chỉ đạo, điều hành và truyền thông. Điều này góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, tăng cường tương tác giữa chính quyền và người dân - một yếu tố cốt lõi của xã hội số hiện đại.
Khả năng tích hợp và mở rộng trong hệ sinh thái số
Một ưu điểm quan trọng của giải pháp truyền thanh cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin - viễn thông là khả năng tích hợp với các nền tảng và hệ thống khác thông qua phần mềm quản trị tập trung.
Khi triển khai nhân rộng, hệ thống có thể dùng chung hạ tầng với các lĩnh vực như phòng cháy chữa cháy, cứu thương, giám sát an ninh, an toàn giao thông, phòng chống thiên tai, dịch bệnh và xây dựng đô thị thông minh.
Sự tích hợp này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí đầu tư mà còn nâng cao hiệu quả khai thác hạ tầng số, hình thành hệ sinh thái số đồng bộ từ cơ sở, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội một cách toàn diện.
Bên cạnh những ưu điểm, giải pháp truyền thanh cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin - viễn thông vẫn tồn tại một số hạn chế như: Chi phí duy trì sim data 3G/4G hằng năm và sự phụ thuộc vào chất lượng sóng viễn thông. Do đó, việc triển khai cần gắn với quy hoạch hạ tầng viễn thông, lựa chọn giải pháp kỹ thuật phù hợp và có cơ chế hỗ trợ kinh phí cho cấp cơ sở.
Ngoài ra, cần chú trọng đào tạo cán bộ vận hành, nâng cao năng lực biên tập nội dung truyền thanh theo hướng phục vụ kinh tế số, xã hội số, tránh tình trạng “hiện đại hóa hạ tầng nhưng nội dung truyền thông vẫn truyền thống”.
Giải pháp truyền thanh cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin - viễn thông là một trong những công cụ quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế số và xã hội số từ cơ sở.
Không chỉ là phương tiện truyền thông, hệ thống truyền thanh số còn đóng vai trò là hạ tầng mềm, góp phần nâng cao nhận thức số, kết nối người dân với chính quyền và thị trường, từ đó tạo nền tảng vững chắc cho quá trình chuyển đổi số toàn diện và bền vững./.
