Đồng Tháp đột phá xây dựng nông thôn mới từ chuyển đổi số và phát triển OCOP

Cách tiếp cận này không chỉ góp phần nâng cao giá trị nông sản địa phương mà còn tạo ra động lực mới cho khu vực nông thôn, từng bước hình thành hệ sinh thái kinh tế nông nghiệp hiện đại, thích ứng với yêu cầu phát triển trong bối cảnh số hóa và hội nhập sâu rộng.

Chuyển đổi số thúc đẩy phát triển OCOP

Sau hơn 5 năm triển khai Chương trình OCOP, Đồng Tháp đã ghi nhận những kết quả nổi bật, thể hiện rõ sự chuyển biến từ tư duy sản xuất nhỏ lẻ sang phát triển sản phẩm theo chuỗi giá trị.

Toàn tỉnh hiện có hơn 1.000 sản phẩm OCOP được công nhận từ 3 sao trở lên, thuộc nhiều nhóm ngành hàng khác nhau như thực phẩm chế biến, nông sản tươi, đồ uống, thảo dược, thủ công mỹ nghệ và sản phẩm du lịch nông thôn.

Đây là nền tảng quan trọng để tỉnh tiếp tục nâng cao chất lượng, mở rộng quy mô và gia tăng giá trị cho các sản phẩm đặc trưng địa phương.

Điểm khác biệt trong triển khai OCOP tại Đồng Tháp nằm ở việc sớm đưa chuyển đổi số trở thành yếu tố xuyên suốt trong toàn bộ quá trình quản lý, sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.

Từ năm 2022, tỉnh đã tập trung xây dựng và hoàn thiện cơ sở dữ liệu số về OCOP, tích hợp thông tin vùng nguyên liệu, quy trình sản xuất, tiêu chuẩn chất lượng và hệ thống truy xuất nguồn gốc.

Các sản phẩm OCOP đều được gắn mã QR, cho phép người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận thông tin, đồng thời giúp cơ quan quản lý theo dõi, giám sát và nâng cao tính minh bạch của thị trường.

Cùng với việc số hóa dữ liệu, Đồng Tháp đẩy mạnh đưa sản phẩm OCOP lên các sàn thương mại điện tử trong và ngoài nước.

Thông qua các nền tảng như Postmart, Voso, Shopee, Lazada và các kênh bán hàng trực tuyến khác, nhiều chủ thể OCOP đã từng bước thay đổi phương thức tiếp cận thị trường, giảm phụ thuộc vào thương lái truyền thống và mở rộng phạm vi tiêu thụ.

Thực tế cho thấy, không ít cơ sở sản xuất, hợp tác xã đã ghi nhận doanh thu tăng từ 15-25% nhờ ứng dụng thương mại điện tử, đặc biệt trong bối cảnh hành vi tiêu dùng ngày càng dịch chuyển sang môi trường số.

Một điểm nhấn đáng chú ý khác là việc xây dựng và vận hành “Bản đồ số OCOP Đồng Tháp”. Đây được xem là công cụ hữu hiệu giúp kết nối người tiêu dùng với các chủ thể sản xuất, đồng thời hỗ trợ quảng bá sản phẩm gắn với không gian địa lý, văn hóa và du lịch địa phương.

Thông qua bản đồ số, người dùng có thể tra cứu thông tin sản phẩm, địa chỉ sản xuất, vùng nguyên liệu và các điểm trải nghiệm du lịch nông thôn, qua đó góp phần nâng cao hình ảnh thương hiệu OCOP Đồng Tháp trên môi trường trực tuyến.

Chuyển đổi số cũng mở ra cơ hội để các sản phẩm OCOP của tỉnh tiếp cận thị trường quốc tế. Nhờ đáp ứng tốt các tiêu chuẩn về truy xuất nguồn gốc, an toàn thực phẩm và quản lý chất lượng, một số sản phẩm đã từng bước tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Liên minh châu Âu.

Đây là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của việc kết hợp OCOP với chuyển đổi số trong nâng cao năng lực cạnh tranh và giá trị gia tăng của nông sản địa phương.

Nâng cao năng lực cho chủ thể OCOP

Bên cạnh hạ tầng và nền tảng số, Đồng Tháp đặc biệt chú trọng nâng cao năng lực cho các chủ thể OCOP. Trong những năm qua, tỉnh đã tổ chức hàng trăm lớp đào tạo, tập huấn về quản trị doanh nghiệp, xây dựng thương hiệu, marketing số, thương mại điện tử và tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm.

Các chương trình này không chỉ trang bị kiến thức mà còn giúp người sản xuất thay đổi tư duy, từ làm nông nghiệp truyền thống sang kinh tế nông nghiệp hiện đại, chủ động ứng dụng công nghệ và đổi mới sáng tạo trong kinh doanh.

Đáng chú ý, Đồng Tháp là một trong những địa phương đi đầu trong việc thành lập và phát huy hiệu quả các tổ công nghệ số cộng đồng.

Với hàng trăm tổ được triển khai tại các xã, phường, lực lượng này đóng vai trò “cầu nối” hỗ trợ người dân, hợp tác xã và doanh nghiệp nông thôn tiếp cận các nền tảng số, từ thanh toán không tiền mặt, quản lý đơn hàng, đến xây dựng gian hàng trực tuyến.

Cách làm này giúp chuyển đổi số lan tỏa sâu rộng đến từng khu dân cư, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển kinh tế nông thôn.

Việc phát triển OCOP gắn với chuyển đổi số cũng được Đồng Tháp đặt trong tổng thể chiến lược xây dựng nông thôn mới. Các tiêu chí về thu nhập, tổ chức sản xuất, môi trường và chuyển đổi số được triển khai đồng bộ, tạo sự gắn kết chặt chẽ giữa phát triển kinh tế và nâng cao chất lượng sống của người dân.

Nhiều mô hình nông nghiệp hữu cơ, kinh tế tuần hoàn, sản xuất sạch hơn đã được triển khai, góp phần giảm phát thải, bảo vệ tài nguyên và hướng tới phát triển bền vững.

Trong lĩnh vực môi trường, tỉnh đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong quản lý chất thải, giám sát môi trường và sản xuất nông nghiệp.

Việc kết hợp chuyển đổi số với các phong trào bảo vệ môi trường như phân loại rác tại nguồn, xử lý chất thải nông nghiệp, bảo vệ nguồn nước đã góp phần từng bước nâng cao tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới. Đây là yếu tố quan trọng để bảo đảm sự phát triển hài hòa giữa kinh tế và môi trường ở khu vực nông thôn.

Hướng tới giai đoạn 2026-2030, Đồng Tháp đặt mục tiêu tiếp tục nâng cao chất lượng và số lượng sản phẩm OCOP, phấn đấu đạt khoảng 1.500 sản phẩm đạt chuẩn, trong đó có nhiều sản phẩm 4-5 sao.

Tỉnh cũng định hướng đầu tư xây dựng trung tâm OCOP gắn với logistics nông sản thông minh, phát triển chuỗi giá trị “từ nông trại đến bàn ăn” và kết nối OCOP với du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng. Đây được xem là bước đi chiến lược nhằm tạo không gian phát triển mới cho kinh tế nông thôn trong bối cảnh hội nhập.

Có thể thấy, việc lựa chọn chuyển đổi số làm động lực thúc đẩy Chương trình OCOP đã giúp Đồng Tháp tạo ra bước đột phá trong xây dựng kinh tế nông thôn.

Không chỉ nâng cao giá trị sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ, cách làm này còn góp phần thay đổi tư duy sản xuất, nâng cao năng lực của người dân và doanh nghiệp nông thôn.

Trên nền tảng đó, Đồng Tháp đang từng bước hình thành mô hình nông thôn mới hiện đại, nơi kinh tế nông nghiệp, công nghệ số và phát triển bền vững gắn kết chặt chẽ, tạo động lực cho sự phát triển lâu dài của địa phương./.