Đồng Du (Ninh Bình): Tư duy làm gốc, sinh kế làm nền

Có mặt tại địa phương từ năm 2023, Hợp tác xã Thanh Hà triển khai dự án trên diện tích gần 20 ha đất thuê, bắt đầu với một xuất phát điểm không hề dễ dàng với hạ tầng còn thiếu, đường nội đồng lầy lội, đất đai phải cải tạo từ đầu, người lao động chưa quen với quy trình sản xuất bài bản.

Tuy nhiên, thay vì nản lòng hay tìm các vùng thuận lợi hơn, chủ cơ sở lựa chọn một hướng đi bền bỉ hơn - ở lại, đầu tư hạ tầng từng bước và tập trung đào tạo người dân tại chỗ. Chính sự kiên định ấy đã dần thay đổi tư duy sản xuất, biến những bỡ ngỡ ban đầu thành nền nếp lao động và ý thức trách nhiệm chung trong toàn bộ chuỗi sản xuất.

“Lúc đầu ai cũng bỡ ngỡ, nhưng đã nhận làm thì phải làm cho tới”, bà Oanh, trưởng khâu thu hoạch gắn bó với vườn rau từ những ngày đầu, chia sẻ. Với bà và các lao động tại đây, công việc không chỉ là kế sinh nhai mà còn là trách nhiệm với ruộng đồng quê hương và với chính sức khỏe người tiêu dùng.

Hiện nay, Hợp tác xã Thanh Hà duy trì sản xuất quanh năm khoảng 20 loại rau khác nhau như cải mơ, cải ngọt, cải thìa, cải Nhật, rau gia vị như ớt, húng quế… Rau ăn lá được trồng trong hệ thống nhà kính hiện đại, rau gia vị trồng ngoài đồng theo quy trình kiểm soát chặt chẽ. Sản phẩm được cung ứng ổn định cho các siêu thị lớn tại Hà Nội, Hải Phòng và các tỉnh khác, yêu cầu khắt khe về chất lượng và an toàn thực phẩm.

Điểm đặc biệt của mô hình không chỉ nằm ở công nghệ, mà nằm ở cách tổ chức sản xuất mang tính kỷ luật cao. Mỗi khâu đều được phân công rõ ràng: Từ làm đất bằng máy, lên luống, vận hành hệ thống phun sương, quản lý lượng hạt gieo, kiểm soát nước tưới, phân bón, đến nhân sự chuyên trách thuốc bảo vệ thực vật. Quy trình thu hoạch cũng nghiêm ngặt không kém nhằm đảm bảo thời gian cách ly, phân loại, đóng gói, bảo quản trong kho lạnh trước khi xuất hàng ra thị trường.

“Chỉ cần lơ là một công đoạn là hỏng cả lứa rau”, bà Oanh nhớ lại kỷ niệm khi từng phải hủy bỏ cả luống rau do chưa sát sao quy trình bón phân và thời gian thu hoạch. Từ những bài học thực tế ấy, ý thức kỷ luật của cả tổ sản xuất ngày càng được nâng cao.

Nhờ mô hình nhà kính, hơn 20 lao động địa phương có việc làm quanh năm. Ngay cả những ngày mưa bão, họ vẫn có thể làm việc an toàn trong không gian che chắn, nhiệt độ ổn định. Những ngày ấy, nhu cầu thị trường tăng cao, cường độ làm việc cũng theo đó tăng lên, đòi hỏi tính kỷ luật và tinh thần trách nhiệm cao hơn.

Ngay khi vào làm việc, công nhân được đào tạo trực tiếp tại chỗ. Các lớp tập huấn do Hội Khuyến nông các cấp tổ chức thường xuyên, có khi hướng dẫn theo hình thức “cầm tay chỉ việc” trong nhiều ngày, nhiều tuần. Từ kỹ thuật tưới nước, bón phân, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đến thao tác cắt rau - yêu cầu dao sắc để không làm dập nát cuống - đều được chuẩn hóa theo quy trình.

Trên quy mô gần 20 ha với 4 nhà kính vận hành luân canh, lô này thu hoạch thì lô khác gieo hạt, vườn rau sạch công nghệ cao Hợp tác xã Thanh Hà hình thành một chuỗi sản xuất ổn định. Điều giữ chân người lao động không chỉ là thu nhập, mà là cảm giác được tạo ra sản phẩm sạch, phục vụ sức khỏe cộng đồng.

Trong định hướng sắp tới, mô hình sẽ được mở rộng, kết hợp phát triển du lịch trải nghiệm nông nghiệp. Tuy vậy, với những người đang gắn bó mỗi ngày với luống rau, điều cốt lõi vẫn không thay đổi, đó là lấy tư duy làm gốc, lấy kỷ luật làm nền, xây dựng sinh kế bền vững từ chính ý chí và đôi tay của mình./.