Đẩy mạnh chuyển đổi số, nâng tầm nông sản Việt

Những phiên bán hàng qua mạng không chỉ mở ra hướng tiếp cận thị trường rộng lớn mà còn giúp tăng thu nhập, góp phần xóa đói giảm nghèo và nâng tầm thương hiệu nông sản địa phương. Từ những bản làng vùng cao đến các hợp tác xã ngoại thành Hà Nội, câu chuyện chuyển đổi số đang tạo ra một diện mạo mới cho nông nghiệp Việt Nam.

Thay đổi tư duy bán hàng - bước khởi đầu của nông nghiệp số

Tại xã Gia Phù, tỉnh Sơn La, việc tổ chức các phiên livestream bán nông sản đã mang lại hiệu quả ngoài mong đợi. Những sản phẩm đặc trưng như tỏi đen, miến tỏi đen, cơm cháy, mật ong, cá khô, chuối sấy, lạp xưởng hay các loại rau củ địa phương được giới thiệu sinh động qua các buổi phát trực tiếp. Đây đều là những mặt hàng được chế biến từ nguồn nông sản sạch của địa phương, mang đậm bản sắc văn hóa và được người tiêu dùng đánh giá cao về chất lượng.

Điểm đặc biệt của các buổi livestream ở Gia Phù nằm ở việc mỗi sản phẩm đều được kể bằng một câu chuyện riêng: Quá trình sản xuất, nguồn gốc vùng nguyên liệu, cách chế biến và giá trị dinh dưỡng. Điều này giúp người xem hiểu rõ hơn về sản phẩm, từ đó tạo dựng niềm tin và thúc đẩy quyết định mua hàng.

"Livestream là bước đi quan trọng trong chuyển đổi số, giúp người dân thay đổi tư duy bán hàng và tiếp cận phương thức kinh doanh hiện đại. Chúng tôi mong muốn đồng hành, khuyến khích bà con ứng dụng công nghệ để quảng bá và tiêu thụ nông sản, nâng tầm thương hiệu nông sản Gia Phù”, lãnh đạo xã Gia Phù cho biết.

Hiệu quả được thể hiện rõ rệt ngay trong thực tế: Mỗi phiên livestream thu hút hàng nghìn lượt xem và có những buổi chốt hơn 700 đơn hàng chỉ trong một tối. Con số này không chỉ phản ánh mức độ quan tâm của người tiêu dùng mà còn là minh chứng cho sự mạnh dạn chuyển đổi tư duy của người dân, từ bán hàng truyền thống sang tiếp cận kinh tế số.

Hỗ trợ người nông dân số hóa từ gốc đến ngọn

Không chỉ ở Sơn La, nhiều địa phương khác cũng đang đi những bước vững chắc trong tiến trình số hóa nông nghiệp. Tại Hà Nội, ngành Nông nghiệp và Môi trường đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ người nông dân tiếp cận công nghệ số, từ xây dựng thương hiệu, tiêu thụ sản phẩm đến truy xuất nguồn gốc.

Theo thống kê, toàn thành phố có hàng trăm sản phẩm OCOP và nông sản đã được giới thiệu trên các sàn thương mại điện tử như Postmart, Voso, Sendo, Shopee, cùng hàng trăm fanpage, tài khoản Facebook, Zalo, TikTok... của nông dân và hợp tác xã. Khoảng 1.300 sản phẩm đã được gắn mã QR truy xuất nguồn gốc, đảm bảo minh bạch thông tin và tăng niềm tin của người tiêu dùng.

Nhiều hợp tác xã đã “lột xác” nhờ thương mại điện tử. Hợp tác xã Song Phượng, huyện Hoài Đức trước đây chủ yếu bán hàng qua thương lái với giá bấp bênh. Nay, chỉ với một chiếc điện thoại, họ có thể giới thiệu bưởi Diễn, rau hữu cơ hay mật ong đến hàng nghìn khách hàng xem livestream. Theo ông Bùi Văn Nhân, Giám đốc hợp tác xã, doanh thu có vụ tăng tới 20%.

Tại xã Tam Hưng, huyện Thanh Oai, nhóm nông dân sản xuất gạo chất lượng cao đã lập fanpage riêng, cập nhật video chăm sóc cây trồng, thu hoạch, đóng gói sản phẩm. Ban đầu còn e ngại, nhưng sau khi được tập huấn, nông dân đã tự tin cầm máy quay, nói trước ống kính và nhận thấy hiệu quả rõ rệt khi đơn hàng tăng mạnh.

Để tạo nền tảng đồng bộ, hàng nghìn lượt nông dân đã được tập huấn về quay video, viết nội dung, mở gian hàng, xử lý đơn online, dùng mã QR truy xuất. Một số hợp tác xã có doanh thu từ kênh trực tuyến (online) chiếm tới 50 đến 60% tổng doanh số, cho thấy sự dịch chuyển mạnh mẽ trong thói quen tiêu thụ sản phẩm.

“Bản làng lên sóng”: Nông sản vùng cao chuyển mình

Nếu Hà Nội là điển hình của chuyển đổi số bài bản, thì các tỉnh Tây Bắc lại là minh chứng sinh động cho sức bật mạnh mẽ của công nghệ khi tiếp cận đến những cộng đồng khó khăn nhất.

Tại Lai Châu, dự án “Hành trình nông sản” do Viettel Post khởi xướng từ tháng 8/2025 đã tạo nên “làn sóng số hóa” lan sâu vào từng bản làng. Nhiều nông dân dân tộc Mông, Tày, Thái… vốn chỉ quen canh tác truyền thống, nay đã tự tin livestream bán khoai sâm đất, gạo Séng Cù, chè Shan tuyết hay mật ong rừng.

Nhờ các lớp tập huấn trực tiếp của Viettel Post, người dân được hướng dẫn cách chụp ảnh sản phẩm, viết mô tả hấp dẫn, tạo gian hàng, livestream bán hàng, thậm chí xây dựng nội dung TikTok.

Một trong những câu chuyện truyền cảm hứng nhất là hành trình “đổi đời” của Vừ Thị Xia (2000) và Vừ Thị Chứ (1999) ở xã Bình Lư. Từ những cô gái e dè trước ống kính, hai chị em nay đã trở thành những người bán hàng số thành công trên TikTok Shop. Mỗi tháng, họ thu về 30 - 40 triệu đồng từ bán khoai sâm đất.

Không dừng lại ở đó, Xia và Chứ còn hỗ trợ gần 20 phụ nữ trong bản học cách livestream, quay video và mở gian hàng. Nhờ đó, nhiều hộ dân đạt thu nhập hơn 10 triệu đồng/tháng, thậm chí có hộ bán được hàng trăm tấn nông sản chỉ trong 2 tháng.

Đỉnh điểm là phiên livestream ngày đầu tháng 11/2025 do Viettel Post phối hợp TikTok Shop và Sở Công Thương Lai Châu thực hiện, thu hút sự quan tâm lớn. Hashtag #HanhTrinhNongSan đạt gần 30 triệu lượt xem, đưa nông sản vùng cao vươn tới hàng chục nghìn người tiêu dùng.

Sầu riêng “lên sóng”: Bán 60 tấn trong hai giờ

Không chỉ ở miền Bắc, Tây Nguyên cũng chứng kiến những bước tiến mạnh mẽ của chuyển đổi số trong tiêu thụ nông sản. Tại xã Ea Knuếc, tỉnh Đắk Lắk, nông dân đã tổ chức sự kiện livestream “Bán sầu riêng cùng dân làng” trên TikTok và Facebook, thu hút hàng chục nghìn người xem. Chỉ trong hai giờ, hơn 60 tấn sầu riêng Dona được bán hết.

Livestream không chỉ giúp bán hàng mà còn khuyến khích người nông dân tiếp cận phương pháp kỹ thuật số, đồng thời quảng bá các loại trái cây chất lượng cao đến người tiêu dùng trong nước.

Nông dân tham gia sự kiện đều bày tỏ sự tự tin và hứng khởi khi tiếp cận thị trường số. Đã có nông dân tại xã cho biết phiên livestream đã giúp mở ra hướng quảng bá mới, đồng thời thôi thúc xây dựng kênh chia sẻ kiến thức trồng sầu riêng.

Không chỉ bán hàng, sự kiện còn thu hút hơn 149.000 USD tài trợ từ các cá nhân và doanh nghiệp nhằm xây dựng hệ sinh thái sầu riêng Ea Knuếc, hỗ trợ nông dân ứng dụng công nghệ, nâng cấp canh tác và triển khai các hoạt động an sinh xã hội.

Với gần 6.000 ha sầu riêng, sản lượng dự kiến 60.000 tấn vào năm 2025, Ea Knuếc đang trở thành điểm sáng trong ứng dụng nền tảng trực tuyến để mở rộng thị trường trong nước và quốc tế.

Livestream: Công cụ gia tăng giá trị và xây dựng thương hiệu

Cùng với thương mại điện tử, livestream đang trở thành công cụ mạnh giúp nông dân và hợp tác xã tăng tốc doanh thu nhờ tiếp cận khách hàng theo thời gian thực, Mở rộng thị trường vượt ra ngoài phạm vi địa phương, tạo niềm tin nhờ giới thiệu quy trình sản xuất minh bạch, xây dựng thương hiệu dựa trên câu chuyện sản phẩm, thu thập dữ liệu về hành vi người mua để tối ưu chiến lược kinh doanh

Với sự hỗ trợ của các nền tảng số, doanh nghiệp logistics và chính quyền địa phương, livestream đang từng bước trở thành phương thức bán hàng hiện đại, giúp nông dân Việt Nam tự tin hơn trên hành trình hội nhập kinh tế số./.