Chuyên gia Klaus Wehage: “Tư duy khởi nghiệp mới là nền tảng tạo nên thế hệ nhân lực số bền vững”

Dưới đây là phỏng vấn độc quyền của Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam với Giám đốc điều hành 10X Innovation Lab tại Tuần lễ Số Quốc tế Việt Nam 2025:

PV: Cảm ơn ông đã nhận lời phỏng vấn với Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Trong bài phát biểu, ông có đề cập đến việc “tiếp cận nguồn vốn đầu tư” là một yếu tố quan trọng. Theo ông, Việt Nam cần đáp ứng những điều kiện nào để thu hút thêm vốn đầu tư mạo hiểm và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp?

CEO Klaus Wehage: Nếu nhìn từ góc độ toàn cầu, yếu tố then chốt để thu hút vốn đầu tư mạo hiểm là khả năng chứng minh và mở rộng ra thị trường quốc tế. Hiện nay, các quỹ đầu tư nước ngoài thường gặp khó khăn khi đầu tư vào doanh nghiệp Việt Nam vì chưa hiểu rõ khung pháp lý và môi trường đầu tư trong nước. Ví dụ, tại Hoa Kỳ, đặc biệt tại thung lũng Silicon, các nhà đầu tư thường chỉ rót vốn vào những công ty đã thành lập pháp nhân tại Hoa Kỳ và đã xác thực sản phẩm với khách hàng tại thị trường Hoa Kỳ. Do đó, để thu hút được dòng vốn quốc tế, các startup Việt cần chứng minh được mô hình kinh doanh có hiệu quả và khả năng phát triển trong các thị trường lớn.

PV: Đổi mới sáng tạo không thể tách rời khỏi mạng lưới hợp tác. Theo ông, Việt Nam nên làm gì để tăng cường kết nối giữa trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp, hướng tới một hệ sinh thái đổi mới năng động hơn?

CEO Klaus Wehage: Tôi nghĩ Việt Nam đang đi đúng hướng, đặc biệt là những gì Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông (PTIT) đang triển khai, như xây dựng vườn ươm, chương trình tăng tốc và hệ thống hỗ trợ cho nhà sáng lập. Quan trọng là tạo ra một môi trường học hỏi, phát triển và kiểm chứng sản phẩm với khách hàng thực tế. Tuy nhiên, mối liên kết với khách hàng vẫn còn là một “mắt xích yếu”. Các doanh nghiệp cần cởi mở hơn trong việc hợp tác với startup và xây dựng mối quan hệ bình đẳng, giống như cách mà thung lũng Silicon đang làm. Ở đó, doanh nghiệp lớn hiểu rằng những nhà khởi nghiệp hôm nay có thể trở thành người tạo ra đột phá trong vài năm tới, nên họ đối thoại và hợp tác ở vị thế ngang hàng.

PV: Theo ông, đâu là những lĩnh vực hợp tác tiềm năng nhất giữa Việt Nam và các đối tác quốc tế trong phát triển nhân lực số và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, lấy cảm hứng từ mô hình thung lũng Silicon?

CEO Klaus Wehage: Tôi rất ấn tượng với các sáng kiến phát triển nhân tài trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI). AI đang là trọng tâm công nghệ toàn cầu, riêng thung lũng Silicon đã đầu tư hơn 103 tỷ USD vào AI. Nếu Việt Nam tăng cường đào tạo và nuôi dưỡng đội ngũ nhân lực số chất lượng cao trong lĩnh vực này, đó sẽ là chất xúc tác mạnh mẽ cho tăng trưởng kinh tế. Tôi cho rằng, Việt Nam nên theo sát xu hướng toàn cầu và điều chỉnh chiến lược nhân lực gắn liền với các công nghệ mũi nhọn như AI, dữ liệu lớn hay tự động hóa.

PV: Theo góc nhìn của ông, thế hệ trẻ Việt Nam nên rèn luyện và làm chủ những kỹ năng nào để thích ứng với kỷ nguyên số?

CEO Klaus Wehage: Mọi người thường nhấn mạnh vào kỹ năng kỹ thuật, nhưng cá nhân tôi tin rằng, tư duy mới là yếu tố cốt lõi. Bởi kỹ năng có thể học được, còn tư duy quyết định cách bạn hành động, phản ứng và phát triển, đặc biệt trong môi trường khởi nghiệp. Một doanh nhân cần phải linh hoạt, dám thử, dám sai, biết học hỏi và thích nghi nhanh. Cốt lõi của hành trình này là hiểu khách hàng, phát triển sản phẩm dựa trên nhu cầu thật và tạo ra giá trị cuối cùng cho họ. Nếu người trẻ Việt Nam có được tư duy khởi nghiệp và khám phá, tôi tin họ có thể học và làm bất cứ điều gì trên thế giới này.

PV: Với tốc độ phát triển của công nghệ, nhiều người trẻ Việt Nam cảm thấy lo lắng về cơ hội việc làm. Thông điệp truyền cảm hứng mà ông muốn gửi gắm đến họ là gì?

CEO Klaus Wehage: Theo tôi, việc làm chỉ trở thành vấn đề khi bạn không suy nghĩ như một người chủ. Khi đi xin việc, hãy cố gắng hiểu vấn đề mà công ty đang gặp phải, và cho họ thấy bạn có thể giải quyết vấn đề đó. Mọi nhà tuyển dụng đều tìm người có thể giúp họ vượt qua thách thức, chứ không chỉ đơn giản là “lấp chỗ trống”. Nếu bạn tư duy như một người sở hữu công việc của mình, biết giải quyết vấn đề và tạo giá trị, thì việc làm sẽ tự tìm đến bạn. Tôi tin rằng, cách bạn tiếp cận cơ hội mới quan trọng hơn rất nhiều so với cơ hội đó lớn hay nhỏ.

PV: Một lần nữa, xin cảm ơn ông đã tham gia phỏng vấn cùng Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam!